Βασίλης Νόττας: Το Ιστολογοφόρο

Κοινωνία, Επικοινωνία, Φαντασία και άλλα

Όπου στην Πνύκα αρχίζει η συνέλευση (Λυσίστρατος – σκηνή έκτη)

Posted by vnottas στο 10 Μαρτίου, 2012

Σκηνή Έκτη

[κάτω από την Ακρόπολη, έξω από το σπίτι του Κλεόβουλου] 

Συνοδευτική μουσική: D. Scarlatti – Fandango in modo dorico

Αφηγητής

Αφού πήρατε μια ιδέα, τι συμβαίνει εκεί πάνω,

στα ανάκτορα του Δία, που απόλυτη έχουν θέα

στων ανθρώπων τα τοπία,

στην Αθήνα ας πάμε πάλι, για να δούμε τι θα γίνει,

τώρα που θα μάθουν όλοι, η αποστολή πως πήγε

και τι βγάλαν τούτοι οι δύο από το μακρύ ταξίδι

στης Βοιωτίας το μαντείο.

Τώρα, που θα μαζευτούνε, κει, στο ίσιωμα της Πνύκας,

αποφάσεις για να πάρουν, όπως στις δημοκρατίες

είναι ταιριαστό και πρέπον:

με συζήτηση και κόντρες, φασαρίες και συγκρούσεις

έριδες, συμβιβασμούς, «χτύπησέ με, μα άκουσέ με»

που ’λεγε ο Θεμιστοκλής,

κι άλλα τέτοια λαϊκά, μα και δημοκρατικά.

 (Γιατί αυτός είναι ο δρόμος, για την εξουσία του Δήμου

Έστω κι αν θα ’ναι παρόντες, αρσενικοί μόνο πολίτες,

όπως ήταν τότε νόμος).

[γκονγκΦωνή σιδηροδρομικού σταθμού [από χωνί]: Ειδοποιούνται οι κυρίες και κύριοι θεατές ότι τώρα επί σκηνής θα τελεστεί μικροπαράβαση  -γκονγκ]

 Αφηγητής

Θαρρώ πως έφτασε η ώρα

-και δείξτε συγκατάβαση –

για μια μικροπαράβαση.

Όπως έκαναν οι αρχαίοι, που όταν τους τη βάραγε,

εγκατέλειπαν το νήμα, της πλοκής που αφηγούνταν

-κι όλα τα παραπανίσια –

και με το κοινό μιλούσαν, απ’ ευθείας και στα ίσια:

Εδώ που τα λέμε, τώρα,

-απροπό και μεταξύ μας –

τα ’χουμε ανακατέψει στην αφήγηση ετούτη,

λιγουλάκι, μια ιδέα, τα αρχαία με τα νέα.

Αλλά, τι τα θέλεις φίλε, οι καιροί τι κι αν αλλάζουν

κι αν αλλάζει η ιστορία;

Μία είναι η ουσία :

των θνητών τα πάθη, οι πόθοι, οι βαθιοί κι αληθινοί

δεν αλλάζουνε ταχέως, όπως οι τεχνολογίες

κι οι εφήμερες οι μόδες,

αλλά πάνε μπρος και πίσω, μέσα σε αργή πορεία.

Κι έτσι βάσανα κι πάθη των ηρώων των αρχαίων,

επικά ή ελεεινά, όταν είναι εκ βαθέων,

ενδιαφέρουνε ακόμη, σαν να είναι σημερινά!

Κι ενώ νομίζετε εσείς ότι μπροστά  πηγαίνετε,

κι ορκίζεστε στην Πρόοδο και στην αέναη αλλαγή,

με του Ηρακλή τα βάσανα

(Μα και του Οδυσσέα, του Μάκβεθ, του Οιδίποδα,

του ωραίου Δον Κιχώτη),

ακόμα ασχολείστε και με αυτά παθιάζεστε.

Γιατί μπορεί να είστε, θνητοί τετελεσμένοι,

όμως με πάθη αιώνια, είστε συνυφασμένοι,

όπως κι εγώ εξ άλλου!

Χα!

[γκονγκ

Φωνή: Τέλος της παραβάσεως –τις ζώνες ξεμπλοκάρετε -γυρίζουμε στο θέμα μας γκονγκ] 

Αφηγητής

Πού ήμουνα; Τι έλεγα; Α, ναι!

 Και να που τώρα φτάσαμε στη μέρα την επόμενη

-από το πισωγύρισμα  των δύο απεσταλμένων

(που ’γινε μεσ’ τη νύχτα).

Και όπως έλεγα και πριν, απ’ το πρωί, πολύ νωρίς,

όλοι εκεί στο πλάτωμα,  πιο κάτω απ’ τα Προπύλαια

μαζεύτηκαν και πάλι. 

Κι όλοι θέλουν ν’ ακούσουνε τι είπε ο Τειρεσίας

κι αν της θυσίας οι καπνοί καινούργια δείξανε τροπή.

Όμως, ας τους αφήσουμε, εκεί πάνω να συμπλέκονται,

να συζητούν, να αρπάζονται και να μην συμμαζεύονται

κι ας πάμε εδώ πιο κάτω, στο σπίτι του Κλεόβουλου,

όπου  ο συνοδοιπόρος, του τελευταίου ταξιδιού

τώρα φιλοξενείται.

 Γιατί…

…Μ’ όλα όσα συνέβησαν  στην πόλη αυτήν τη μέρα,

τον φίλο τον περιηγητή,  ο Στράτος και ο Βούλης,

λίγο παραμελήσανε.

Και μια που οι ξένοι δεν μπορούν στην Πνύκα να παρίστανται

μόνο του τον αφήσανε.

Καθώς όμως βραδιάζει…

Βραδιάζει;

Ναι βραδιάζει!

Ποιητική αδεία!.  Tη μέρα την εφάγαμε

για να τ’ αφηγηθούμε, όλα μαζί όσα έγιναν

-κι αυτό το κόλπο είναι παλιό και καταχωρημένο,

τη δράση ξεμπλοκάρει και τις σκηνές τις δύσκολες, 

με πλήθη και με σκηνικά, εύκολα σκαπουλάρει-

Ας είναι!

[επαναλαμβάνει]

Όμως καθώς βραδιάζει,

κι ο ήλιος έριξε βουτιά,  πίσω απ’ το Φαληράκι,

να που ο Κλεόβουλος γυρνά, πίσω στο σπιτικό του.

 Κλεόβουλος

Ώ φίλε οδοιπόρε,

συγγνώμη που σ’ αφήσαμε μονάχο όλη μέρα.

 Οδοιπόρος

Μη νοιάζεσαι δικέ μου.

Το ήξερα, μου το ’πατε, πως πρέπει στη συνέλευση

αναφορά να δώσετε.

Τώρα μονάχα πες μου: Πώς ’πήγανε τα πράγματα;

 Κλεόβουλος

Θα σου τα πω, θα σου τα πω.

Έτσι, αν τυχόν συμπέσει κι ανάλογα προβλήματα

παρουσιαστούν στον τόπο σου, να έχεις μια ιδέα

εδώ τι μέτρα πήραμε (αν τελικά τα πάρουμε)

για να αντιμετωπίσουμε τα γυναικεία καμώματα.

 Οδοιπόρος

Για πες λοιπόν τι έγινε;

Κλεόβουλος

Θα σου τ’ αρχίσω απ’ την αρχή:

Μεγάλη κοσμοσυρροή! Απ’ όλη την Αθήνα!

Ως κι απ’ την Ελευσίνα, το Λαύριο, κι άλλες μεριές

μαζεύτηκαν πολίτες.

Οι φαλοψάχτες στήθηκαν

στην είσοδο,

στο έμπα της πλατείας.

Χούφτωναν κι αποφαίνονταν αν είναι όλοι άντρες

εκείνοι που προσέρχονταν, γιατί πολλά παθήματα

τραβήξαμε στο παρελθόν  -μας γίνηκαν μαθήματα-

και Πραξαγόρες άλλες, στ’ αλήθεια δεν γουστάρουμε

να μπαίνουνε στη ζούλα κι όλα να τα’ ανατρέπουνε

στην εκκλησία του Δήμου.

Μετά το λόγο δώσανε, πρώτα σε εμάς τους δύο,

που όλα τ’ αφηγηθήκαμε.

Και τέλος, αναγνώσαμε του Τειρεσία το χρησμό

που έδωσε η Τειρεζίνα. 

Οδοιπόρος

Και τελικά τι έγραφε;

Ποια είναι η οδηγία, που στην Αθήνα θα ’φερνε 

πάλι την ευτυχία;

Κλεόβουλος

Δεν είναι πλέον μυστικό. Τον είπαμε δημόσια

Μπορώ και σένα να τον πω, του Τειρεσία τον χρησμό

Τον θες με λόγια λό-γι-α

και εξεζητημένα;

Άκου τον:

«Κομίζειν ουκ έτι ούσαν»

Στη λαϊκή τη γλώσσα, ο Τειρεσίας παράγγειλε:

«Φέρτε αυτή που ειν’ άφαντη, που πλέον δεν υπάρχει.

Κι έτσι θα ευτυχίσετε!»

Κι όπως καταλαβαίνεις,

κανένας δεν κατάλαβε, ποια είν’ ακριβώς ετούτη

και πού θε να την ψάξουμε, και πού θε να τη βρούμε

και πώς θα μας βοηθήσει…

Αφού,

το μόνο που διευκρίνισε, του Τειρεσία   ο χρησμός,

είναι πως η λεγάμενη και η αναζητούμενη

μπορεί και να υπήρχε, μα τώρα δεν υπάρχει!

 Οδοιπόρος

Χ α χά! Χα χά! Μα τι μου λες!;

Κλεόβουλος

Να μη γελάς.

Μ’ αυτό το χούι που ’χουνε, οι μάντισσες κι οι μάντεις,

-να μας τα λένε δύσκολα –

απένταροι θα  μείνουνε και δίχως πελατεία

(και απορώ πως τούτο δα / μόνοι τους δε μαντέψανε).

 Οδοιπόρος

Για λέγε παρακάτω…

Κλεόβουλος

Ας είναι…

Αφού οι συμπολίτες μου, είδανε πως με το χρησμό

απόφαση δεν βγαίνει, άρχισαν να προτείνουνε

καθένας άλλη λύση.

Άλλοι είπαν να γυρίσουμε  πίσω στο ζοριλίκι

και ο πάτερ ο φαμίλιας, να ’ναι ξανά ο αφέντης.

Όμως αυτό δεν πάει πια, γιατί κι εμείς αλλάξαμε

όπως κι η κοινωνία

Κι έπειτα…

Όλες αυτές οι ευθύνες, στους ώμους μας που φέρναμε

όταν το παίζαμε αρχηγοί,  αφέντες και σατράπες…

Τώρα μας φαίνονται βαριές.

 Οδοιπόρος

Και ύστερα; Τι έγινε;

 Κλεόβουλος

Μετά βγήκε ο Κλεάνθης, ο ταρακουνημένος

κι είπε ότι τα φύλα πια,  μας έχουν ξεπεράσει.

Διότι άνδρες και γυναίκες, είναι φαινόμενα του Τότε!

Τώρα έχει νέα φύλα: τρίτο, τέταρτο και πέμπτο

έκτο, έβδομο και βάλε…

(Κι ο χορός καλά κρατεί)

Που φυτρώνουν και ξεπέφτουν, όπως όλοι οι συρμοί.

Οδοιπόρος

Και τι έγινε στο τέλος,  με το λόγο του Κλεάνθη

πού είναι και πολύ προχώ;

 Κλεόβουλος

Τον σφυρίξανε λιγάκι, για να σου τα λέω όλα,

και γυρίσανε και πάλι στην παλιά καλή διχόνοια!

Οδοιπόρος

Ξανά άνδρες ή γυναίκες…;

Κλεόβουλος

Άλλοι πάλι προτείνανε, ξανά να δοκιμάσουμε

με εκείνο που οι γυναίκες, παλιά μας απειλούσανε…

 Οδοιπόρος

Δηλαδή;

Κλεόβουλος

Την απεργία στον έρωτα. Το όχι στο κρεβάτι,

Αλλά αντιστραμμένο: οι απεργοί θα ’μαστε εμείς

 Οδοιπόρος

Ποιος το ’πε; Πώς το είπε;

Κλεόβουλος

Εγώ ξέρω, πως ο Στράτος αγαπάει την Κινησία,

μα θαρρώ αυτός το είπε.

Και αμέσως ήταν κι άλλοι,  που για να υποστηρίξουν

του έρωτα την απεργία, πήρανε τον λόγο κι είπαν :

[χορός ανδρών που έχει σιγά σιγά μαζευτεί πίσω από τους συνομιλητές:]

Άμα είναι οι γυναίκες  να το παίζουν τσαμπουκάδες

και να θες να τις πηδήσεις, είναι δύσκολο πολύ!

Εκτός κι αν είσαι φύσει θύμα, με τον βούρδουλα αν την βρίσκεις

και τον πόνο τον γουστάρεις.

[ένας:]

Αλλιώς ένα θα μου μείνει

Κλεόβουλος

-λέει ένας ακολούθως –

[ένας]

Μα την πίστη μου τον κόβω  και στην τράπεζα τον βάνω

Μπας και ξαναχρειαστεί, αν αλλάξουν οι καιροί!

Κλεόβουλος

Κι ύστερα όλοι μαζί, βάλθηκαν να ξεφωνίζουν:

[χορός:]

Τώρα δα κάνουμε τάμα, μα τον Δία τον μεγάλο

να τον κόψουμε τελείως, γιατί πια δε πάει άλλο

και με μάρτυρα τον Δία:  Απεργία! Απεργία!

Απεργία στο κρεβάτι  μέχρι να τους βγει το μάτι!

Γιατί άμα να πηδήξω,  πρέπει έναν βεληγκέκα

(άντε κι έναν καρατέκα –με βυζιά), είναι μαράζι!

τότε στρίβω προς αλλού,  και πηδάω τη φτερού

πού ’χει κούνημα και νάζι.

Από την Παναγιώταινα

τη ζόρικη την γκόμενα

καλύτερα ολότελα

Ολότελα, ολότελα

Κλεόβουλος

Εφωνάζανε με πάθος  από το κοινό καμπόσοι

 Οδοιπόρος

Όλα αυτά,  αν και στο βάθος, τις γυναίκες αγαπούν

είπες, αν δεν κάνω λάθος;

Κλεόβουλος

Έτσι είναι οδοιπόρε,  και εάν όλα όσα είπε

το παράξενο δαιμόνιο, ο τρελός ο Παπαράσιος,

κι εμείς όντας καυλωμένοι, τα νομίζαμε παπάρες

άρες μάρες κουκουνάρες

είναι αλήθειες…

Μα τον Δία!

Τότε άλλο ειν’ το παιχνίδι, που μας θέλει χωρισμένους

Χώρια νέοι, χώρια γέροι

Χώρια απ’τις γυναίκες οι άντρες

Κι είμαστε όλοι κυκλωμένοι, από του Παρά τα κόλπα,

του Ερμή την πανουργία 

 Οδοιπόρος

Και στο τέλος τι συνέβη;

Κλεόβουλος

Προς το τέλος ήταν χάος. Φασαρία  και αγωνία!

Ο Λυσίστρατος σαν είδε, πως το πράγμα αγριεύει

είπε: πριν την απεργία, τις γυναίκες να καλέσουν

τελευταία ευκαιρία, να τους δώσουμε άλλη μία.

Έτσι στείλαμε μαντάτο  και το απογευματάκι

καταφτάσαν οι γυναίκες.

Κι έγινε το έλα να δεις!

Ήτανε κι αυτές σε ομάδες  χωρισμένες –άλλα αντ’ άλλων

Διαφορετικές παρέες: 

Άλλες πιο φανατισμένες, άλλες πιο διαλλακτικές,

μα αποτέλεσμα κανένα…

Κι οι θεοί αν δεν βάλουν χέρι…

Μα για κοίτα, να κι ο Στράτος

Καταφτάνει. Να κι οι άλλοι.

Φαίνεται πως τη διαλύσαν την συνέλευση εκεί πάνω

(πλησιάζουν ο Λυσίστρατος κι η Κινησία )

 Λυσίστρατος

Γεια χαρά σου οδοιπόρε

Θα τα έμαθες τα νέα.

Οι χρησμοί δεν εφτουρήσαν κι είμαστε στο ίδιο πάντα,

το σημείο.

 Οδοιπόρος

Μην το λες, ω φίλε Στράτο. 

Μόνο πες μου, το κορίτσι, που κρατάς από το χέρι,

σαν τι λέει για όλα ετούτα;

 Κινησία

Κι εγώ είμαι λυπημένη. Οι καιροί είναι μπερδεμένοι.

Χειραφέτηση ζητήσαν, οι γυναίκες και την παίρνουν

κι όλοι πρέπει να ’ναι ίσοι.

Όμως όλα αυτά αξίζουν, μοναχά αν αγαπημένοι

ενωμένοι, ερωτευμένοι, θα τραβήξουμε το δρόμο

Κι όχι

ο καθένας μοναχός του κι ο καθείς κατά των πάντων

όπως πάει να γίνει τώρα.

Οδοιπόρος

Κι ο Λυσίστρατος τι λέει

 Λυσίστρατος

Ναι, βεβαίως συμφωνώ. Κι αν ο ρόλος μου  τελειώνει

όπως βλέπω, κάπου εδώ,

το διαισθάνομαι το ξέρω, πως υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι,

για να βρούμε την ειρήνη στις καρδιές και στις ψυχές μας,

κι αν το θέλει η ειμαρμένη,

ύστερα, σε άλλους στόχους, πιο σημαντικούς κι ωραίους,

να στραφούμε ενωμένοι.

Οδοιπόρος

Θα σας πώ ότι με πείσατε…

Και ήρθε η ώρα να μιλήσω και να σας ανακοινώσω:

Ξέρω του χρησμού τη λύση

-που από μόνη της δεν φτάνει-

μα έχω κι άλλα να προτείνω.

Όμως πριν ανοίξω στόμα, την εισαγωγή ας κάνει

ο εκπρόσωπος της μοίρας, αλλά και του συγγραφέα

η φωνή: ο αφηγητής.

 Αφηγητής

Να λοιπόν που ο οδοιπόρος ξαφνικά αλλάζει χρώμα

Παίρνει να φεγγοβολάει…

Να υψώνει, να φουσκώνει, σα θεριό να μεγαλώνει…

[ο οδοιπόρος φοράει ψηλά υποδήματα και ανεβαίνει σε ένα αυτοσχέδιο βάθρο – η φωνή του από ηχείο, την δοκιμάζει με ¨ένα¨, ¨δύο¨ ¨γκούχου¨]

Κι η φωνή του πια δε μοιάζει, με εκείνη που ’χε πρώτα

Αλλά είναι βροντερή!

Γιατί σε αυτήν τη φάση  της αρχαίας παρωδίας

έχουμε ανατροπή:

Άνευ μηχανής θεό!

Που για να υπάρξει λύση, πρέπει πρώτα να μιλήσει

κι ύστερα τάξη να βάλει, με τις υπερφυσικές δυνάμεις

που μονάχα αυτός κατέχει.

Και θνητός να μην τολμήσει, δαχτυλάκι να κουνήσει

κόντρα στου Θεού τη χάρη!

Κι όπως έχει καταλάβει,  κάθε ξύπνιος θεατής,

ο οδοιπόρος δεν είν’ άλλος, παρά μόνο αυτοπροσώπως

ο μεγάλος Αρχηγός, των θεών και των ανθρώπων

Των απάντων βασιλέας,

που ως μέγας προβολέας, είπε να ’ρθει και να ρίξει

φως στις σκοτεινές πτυχές, πού έστησε ο γιος της Μαίας

ο Ερμής ο πονηρός.

Κι αφού άκουσε και είδε, πως εισπράττουν οι ανθρώποι,

των θεών τους τα καπρίτσια,

τώρα θα αποκαλυφτεί!

Για να δούμε: θα μπορέσει, πλήρως το θεό να παίξει;

Ή οι μοίρες έχουν πάρει αποφάσεις ολικές

που μονάχα αυτές γεννάνε, 

και μαζί θεούς κι ανθρώπους  προς το άγνωστο τραβάνε;!

[Εμφαντική μουσική και χαμηλά έως σβηστά φώτα, καθώς ο οδοιπόρος μεταμορφώνεται στο Δία]

(τέλος έκτης σκηνής – συνεχίζεται)

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Twitter

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Twitter. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.

 
Αρέσει σε %d bloggers: