Ένα.

Εντάξει, συμβαίνουν κι αυτά: το Ιστολογοφόρο βρέθηκε για αρκετό καιρό έξω από τα νερά του,  όπου και αντιμετώπισε φουσκοθαλασσιές και ζόρικους ανέμους. Αποτέλεσμα: οι επικοινωνίες γίναν (αναπόφευκτα) πιο δύσκολες  και έτσι έχουμε καιρό να τα πούμε.

Δύο.

Όμως νάτο που καταπλέει ξανά, πλαισιωμένο (μεταξύ άλλων) με μελωδίες και στίχους τραγουδιών που σκάνε (μύτη) στις γύρω θαλασσινές επιφάνειες  μαζί με (αναμενόμενες) αναμνήσεις και νοσταλγίες.

Τρία.

Εν τω μεταξύ μια ματιά στο ημερολόγιο καταστρώματος μου επιβεβαιώνει ότι πρόσφατα (στα τέλη του περασμένου  Μάη) το αρμένισμα στις Διαδικτυακές Θάλασσες συμπλήρωσε    (αισίως ή απαισίως) δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια.

Τέσσερα.

Η αλήθεια είναι ότι ούτε οι απολογισμοί ούτε  το καλούπιασμα των πεπραγμένων μ’ αρέσουν ιδιαίτερα. Ας θυμίσω λοιπόν, όσο πιο συνοπτικά γίνεται:

1. Ότι στην αρχή και για εφτά, οχτώ χρόνια το Ιστολογοφόρο λειτούργησε ως βοηθητικό εργαλείο επαφής με τους φοιτητές, είτε σε σχέση με θέματα εκπαιδευτικών διαδικασιών είτε με αναρτήσεις κειμένων, κυρίως ¨κοινωνικής επικοινωνίας¨.
2. Ότι στη συνέχεια αναρτήθηκαν ¨διάφορα¨ ετερογενή, όπως πχ μεταφράσεις αλλόγλωσσων ποιημάτων, ελεύθερες αποδόσεις στίχων ξένων τραγουδιών, θεατρικά κείμενα, καθώς και ολόκληρο το μυθιστόρημα Κύλικες και Δόρατα το οποίο δημοσιοποιήθηκε καθώς γραφόταν εν είδει feuilleton.

Πέντε

Στην πλεύση  βοήθησαν δημιουργικοί φίλοι καθώς και εξ ίσου δημιουργικοί άγνωστοι των οποίων δημοσιεύτηκαν μηνύματα και πεζά ή έμμετρα κείμενα.

‘Εξι

Ας πω  επίσης ότι η παράλληλη συμμετοχή μου στο ¨προσωποβιβλίο¨ υπήρξε τυπική και ουσιαστικά διάρκεσε πολύ λίγο. Γι αυτό θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη από όσους ζήτησαν φιλική επαφή εκεί  και να τους προσκαλέσω εδώ,  όπου υπάρχουν εξ ίσου δυνατότητες επικοινωνίας, αν και λιγότερο «καλουπωμένες».

Αυτά για την ώρα και στο επανιδείν (όπου νάναι).

Κι άλλες ταξιδιωτικές ιστορίες που μόλις έφτασαν από τον φίλο κένταυρο Βασίλη Μεταλλινό

Μαδαγασκάρη,  βρώμικες ιστορίες.

ΠΡΟΣΟΧΗ το κείμενο περιέχει τοποθέτηση σεξιστικών και ρατσιστικών προϊόντων

2018, Ανταναναρίβο

Ο κος Ρονί: Ψηλός, καμπούρης, σκελετοειδής, έτοιμος να πεθάνει. Σακούλες στα μάτια δέρμα ωχρό, μάγουλα ρουφηγμένα, σάπια δόντια και καράφλα εκτεταμένη στην κορυφή του κεφαλιού. Ξενέρωσα βλέποντας τον ετοιμόρροπο ιδιοκτήτη του ρεστοράν-μπαρ. Θαμώνες Γάλλοι, ληγμένα τζόβενα που ροκάνιζαν τις συντάξεις τους με εβένινα μωρά, λεπτά και σφριγιλά, μέσα σε πάφα-πούφα, καψούρα κάργα, τραγούδια του Jean Ferrat και νύχτες πνιγμένες στους ατμούς του Dzama vieux vanilla rum…

Οι πρίγκηπες της κρεπάλης, σε μια πάμφτωχη χώρα μέσα στη διαφθορά, την πορνεία, την απόγνωση και την ανέχεια…. Αποικιοκρατία με φερετζέ ανεξάρτητου κράτους.

Liberte’, egalite’, fraternite’, ρε δε πάτε στο διάλο?

Τηλεόραση συντονισμένη στο France 3, μιά δεύτερη στο FranceTV Sport και στην άκρη του μπαρ «Gazette de Madagascar», «Liberation», «Le monde», μενού ημέρας στρικτεμάν φρανσέ.

«Μεσιέ Ρονί, χθες βράδυ ο φίλος σας ο Σιλβέν απ΄ το καμπαρέ «Le Glacier» μου ‘πε για μια μοτοσυκλέτα του γιού σας που ζει στη Γαλλία και…»

Ο κος Ρονί φώναξε τον μάγειρα, ένα μπούλη με κιλά εκατόν είκοσι, κοντό, σασί για μπόντυ μπίλντερ. Με την κοιλάρα να εξέχει, σβέρκο ταύρου και χέρια-κορμούς δέντρου, με κοιτούσε καχύποπτα με τα μικρά ματάκια του χωμένα μες στο λίπος, ενώ το αφεντικό του έλεγε να με πάει πίσω στην αποθήκη να δω την μοτοσυκλέτα.

Μια ευκαιρία να ταξιδέψω με κανονική μηχανή σ’ αυτό το μεγάλο ταξίδι, αποφεύγοντας κάτι καχεκτικά χρέπια με μηχανές πάπιας…

Απογοήτευση. Μία μαύρη Suzuki 650 χιλιοχτυπημένη, σε κακό χάλι που έδινε την εντύπωση ότι θα διαλυθεί σε πρωτόνια μόλις κατάφερνα να την βάλω μπροστά, ενώ τα alarm άρχισαν να χτυπούν στο βάθος του μυαλού μου.

«Μεσιέ Μπαζίλ, δεν πωλείται, ενοικιάζεται 1600 ευρώ το μήνα… Εδώ όπως γνωρίζεις είναι απίθανο να βρεις μοτοσυκλέτα» γρύλισε ο μεσιέ Ρονί γνέφοντάς μου να πάρω μια μπύρα που γέμιζε πίσω από το μπαρ, μια σοκολατένια οπτασία μ’ ένα φουστάνι που η Τζένιφερ Λόπεζ θα το απέρριπτε ως άκρως αποκαλυπτικό…

«Μη τη λιμπίζεσαι, θα την παντρευτώ σύντομα…» συμπλήρωσε, βλέποντάς με να έχω πάθει αποκόλληση κάτω γνάθου από το θέαμα.

«Mεσιέ Ρονί…» είπα αγκομαχώντας.

Με διέκοψε απότομα ο ετοιμόρροπος, διαβεβαιώνοντάς με ότι προσφέρει τον πρωτότοκο γιό του γι’ ανθρωποθυσία σε περίπτωση που η μοτοσυκλέτα παρουσιάσει το παραμικρό πρόβλημα…

Αν ήμουν καλαμάρι …και μόνο αυτό το προοίμιο θα ήταν αρκετό για να πυροδοτήσει την εκτόξευση μαύρου μελανιού για να εξαφανιστώ, ωστόσο η εμφάνιση μιας μελαψής πιτσιρίκας σερβιτόρας με προδιαγραφές ενοίκου της βίλλας του Χιού Χέφνερ ήταν η αιτία να καθήσω σ΄ένα τραπέζι και να ρουφίξω με βουλιμία την μπύρα μου.

Αυτό το ύπουλο τζόμπι κατάφερε να με διπλαρώσει. Λίγο… η κακούργα η ανάγκη, λίγο κάτι σίγουρες μετοχές που είχε επενδύσει και είχαν εξαφανιστεί στο Τρίγωνο των Βερμούδων  χωρίς ν’ αφήσουν κανένα ίχνος… λίγο το τραπέζι μας που μετά την τέταρτη μπύρα θύμιζε σαλόνι του Play Boy με κάτι απάτητα δεκαεπτάρικα, από εξαίσιες πρώτες ύλες που σέρβιραν mofo-anana, ramazava και lasary, αφήνοντας τις πρακτικές λεπτομέρειες στην άβυσσο των ντεκολτέ τους… με τούμπαρε να το κλείσουμε στα 600.

Κύριοι ένορκοι, κύριε εισαγγελεύ,

οφείλω με κάθε ειλικρίνεια ν’ απολογηθώ, δηλώνοντας μετάνοια και συντριβή ψυχής. Γνωρίζω ότι δίκαια εσείς οι κήνσορες της Ηθικής αγανακτείτε και μόνο για τις σκέψεις εκμετάλλευσης της νεανικής τους σάρκας για να κορέσω το ακόλαστο πάθος μου κλπ κλπ.

Je me declare innocent!!!

Επόμενη μέρα 200 προκαταβολή κι ο παχύδερμος ξεφυσώντας ανελέητα μου παρέδωσε την μοτοσυκλέτα έξω από το guest house «Tana-Jacaranda».

«Πρόσεχέ την σαν τον κώλο σου γιατί ο μεσιέ Ρονί θα στενοχωρηθεί» μούγκρισε κουνώντας μου το χοντρό του δάχτυλο, στολισμένο μ’ ένα δαχτυλίδι σε μέγεθος κακοήθους όγκου σε προχωρημένο στάδιο…

Ακούγοντας το μοτέρ να δουλεύει σαν κουδουνίστρα, ήδη άκουγα τις σειρήνες να βοούν στο μυαλό μου σαν να προειδοποιούν για εχθρικό βομβαρδισμό, εν προκειμένω μπροστά σ’ ένα σίγουρο ταξιδιωτικό ολοκαύτωμα.

Το απόγευμα έχοντας περάσει την Moramanga, σε καμιά δεκαριά χιλιόμετρα προς το Vatomandry  η μοτοσυκλέτα έκανε ένα τσαφ και δεν ξαναπήρε μπρος…

Ταλαιπωρία φουλ. Φόρτωμα της μοτό σε ποδήλατο ρίκσo πίσω στη Moramanga σε συνεργείο με ειδήμονες κατσαβιδάδες. Την λύση την έδωσε αγροτικό φορτηγάκι που την μετέφερε στου μεσιέ Ρονί, μ’ ένα ποσό που κάλυπτε τα έξοδα αποστολής… καθώς και όποιες άλλες δαπάνες μπορεί να έχουν κάνει όλοι οι συγγενείς του οδηγού σε μιά άλλη ζωή.

Έφυγα το βράδυ για Toamasina. Εκεί στάθηκα πιό τυχερός…

Τα ίδια έπαθα και στην Ινδία την πρώτη φορά, τα ίδια και στο Βιετνάμ…

Έτσι «πάει» το ταξίδι όταν δεν είναι προτηγανισμένο…

Συνήθως οι άνθρωποι κάθονται και το σκέφτονται… Κυρίως όμως κάθονται!

«You can’t always get what you want»… τραγουδούσαν οι Stones.

Το τραγουδούσα κι εγώ… στο υπόλοιπο ταξίδι, σε μια κατάσταση διαρκούς σφάλματος και παραμονής στην ψευδαίσθηση και στην αβεβαιότητα, ικανοποιημένος όμως που δεν κάθησα να το σκέφτομαι μέχρι σήμερα…

Cheers!

Πριν δέκα χρόνια  η κρίση είχε φουντώσει και ο Μίκης Θεοδωράκης είχε ‘ρθεί στη Θεσσαλονίκη για να μιλήσει στην πλατεία Αριστοτέλους. Την παραμονή είχα αναρτήσει στο Ιστολογοφόρο το ακόλουθο σημείωμα

Γιατί θα κατεβώ αύριο στην πλατεία Αριστοτέλους

Posted by vnottas στο 8 Ιουνίου, 2011

Οι επισκέπτες του παρόντος ιστότοπου τον Βασίλη Μεταλλινό τον ξέρετε. Αν όχι μπορείτε να τον πληκτρολογήσετε (ως ονοματεπώνυμο) εδώ αριστερά στην ¨αναζήτηση¨ και θα βρείτε κείμενά του που δημοσιεύτηκαν παλιότερα στο Ιστολογοφόρο. Σας υπενθυμίζω ότι πρόκειται για φίλο αρχιτέκτονα, κένταυρο, μοναχικό δίκυκλο ταξιδευτή, καθώς και πνευματώδη καταγραφέα εμπειριών. Οι φωτογραφίες είναι επίσης δικές του. Σήμερα λοιπόν έχουμε και λέμε:

INDIA, ιστορίες καραντίνας με click away

Everybody’s talking at me
I don’t hear a word they’re saying
Only the echoes of my mind… (Harry Nilsson)

.

Δεκέμβριος, 2017. Φεύγω  από το Madurai ξημερώματα  προς νοτιοδυτικά γενικώς, για να βρώ την ΝΗ 44. Με βροχή. Στόχος η Βομβάη. Σε μιά βδομάδα η φωνή της Τουρκάλας:  «Ladiesand gentlemen, welcome onboard Flight TK6540, please fasten your seatbelts » και τα λοιπά και τα λοιπά…

Εικοστή έβδομη μέρα στο Tamil Nadu κι αρχίζω τον δρόμο της επιστροφής, γιατί ως γνωστόν οι γυναίκες και τα οστρακοειδή αντέχουν  μια συγκεκριμένη χρονική διάρκεια στην αναμονή… Μετά γίνονται δηλητήριο!

Οδηγώ  στον ανοιχτό δρόμο μέσα στo πρωινό κυκλοφοριακό χάος , χιλιάδες χιλιόμετρα μακρυά από οποιονδήποτε άνθρωπο με γνωρίζει κι αποκομμένος από οτιδήποτε μου δίνει μια αίσθηση ταυτότητας.

Είκοσι επτά μέρες περιπλανώμενος,  χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, χωρίς να γνωρίζω τι με σπρώχνει, να συνεχίζω. Για ν’ αγγίξω την ταυτότητα των λαών? Μήπως από δίψα για έξαψη και περιπέτεια?  Ή επειδή έχω μεγαλώσει και θέλω να καταλάβω κάτι …πριν να ‘ναι πολύ αργά?  Όχι …μη το βαρύνουμε το πράγμα. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

…Καθώς τους έχω αφήσει (για καναδυό μήνες) ακινητοποιημένους και μετέωρους, είναι στεναχωρημένοι, και με το δίκιο τους. Και διαμαρτύρονται. Τους έκοψα πάνω στο τσακ, ενώ όλα έδειχναν ότι επέκειντο (μυθιστορηματικές) εξελίξεις που (φυσικά) τους αφορούσαν άμεσα και ασχολήθηκα με άλλα.

Εντάξει, δεν είχα πρόθεση ούτε να τους υποτιμήσω ούτε, πολύ περισσότερο, να τους διαγράψω εντελώς. Αλλά, κάτι οι γιορτές, κάτι το μικρό υπέροχο πλασματάκι που αναφάνηκε σαγηνευτικό και διεκδικητικό στον οικογενειακό ορίζοντα, ο χρόνος και η διάθεσή μου αναπροσανατολίστηκαν.

Τώρα που επανασυνδέομαι με τα παλαιότερα, έχω την εντύπωση πως μου κρατάνε μούτρα.  Έχουν εσπευσμένη ανάγκη από δράση, πλοκή, ψυχολογική εμβάθυνση, αληθοφανή κοινωνική ένταξη, χώρια η πάγια απαίτηση των τύπων αυτού του είδους για ιστορική τεκμηρίωση.

Επομένως τους καθησυχάζω: η περιπέτεια συγγραφής ξαναρχίζει από εκεί ακριβώς που σταμάτησε. Αν δε κάνω λάθος (τρόπος του λέγειν – δεν κάνω) είμαστε στο σημείο που ο νεαρός λόγιος Εύελπις από τα Μέγαρα, επικεφαλής της ομάδας που συνοδεύει  τα αγάλματα των τυραννοκτόνων πίσω στην Αθήνα, βρίσκεται προς το παρόν μπλοκαρισμένος στην Τύρο, γιατί τα πλοία με τα οποία θα συνεχίσει το ταξίδι προς την ισχυρότερη πόλη των Ιώνων, καθυστερούν.

Όπου να ‘ναι θα τον ξεμπλοκάρω. Πρέπει να φτάσει έγκαιρα  στον προορισμό του γιατί εκεί τον περιμένουν σημαντικές συναντήσεις με επιφανή πρόσωπα, καθώς και μια άκρως ενδιαφέρουσα δίκη με πολιτικές προεκτάσεις και γεωπολιτικές επιπτώσεις. Ο Εύελπις σε αυτή τη φάση δρα προσπαθώντας να ξεπεράσει τον (όχι πλέον πλατωνικό) έρωτά του για την (επιτηρούμενη από τους Μακεδόνες) αθηναία εταίρα Θαίδα. Μαζί του ο πιστός Οινοκράτης και ο Χοντρόης, ο παχουλός Πέρσης με τα ιδιόμορφα ελληνικά.

Όλα αυτά ενώ μπαίνει το καλοκαίρι του 330 πΧ, μιας χρονιάς που θα αποδειχτεί αποφασιστική για το μέλλον της εκστρατείας και για τη μορφή που θα πάρει η μελλοντική αυτοκρατορία, πράγμα που οι ήρωές μου αγνοούν ή, το πολύ, οι πιο ενορατικοί από αυτούς απλώς διαισθάνονται.

Φωτογραφίες (ως επί το πλείστον) εκ των ένδον (έξω κάνει κρύο, γλυστράει, αλλά είναι εξωπραγματικά όμορφα), παρμένες από το σύνηθες σημείο στην Πάνω Πόλη.

Πανοραμική προς τον (θολό) θαλασσινό ορίζοντα

Η επιλεγόμενη και Χουχού βέσπα ποζάρει  στην κορυφή της σκάλας αναμένοντας θερμότερες μέρες…

και επιδεικνύοντας τα καπούλια της…

Ο επιλεγόμενος και Χοντρόης που τα έβγαλε (αξιοπρεπώς) πέρα με καναδυό μπλοκαρίσματα και κάμποσα γλιστρήματα στην ξασπρισμένη ανηφόρα της Δημητρίου (πολιορκητού). Τελικά άραξε (ανακουφισμένος) κι αυτός…

Κατά τα άλλα, φυτά και κάστρα επικαλυμμένα…

Από την κάτω μεριά η μεν Πάπια αδιαφορεί και δεν το κουνάει, ενώ η νερατζιά επιζεί αναπολώντας την Άνοιξη.

Είναι αλήθεια ότι έχω καιρό να σημειώσω εδωδά σκέψεις για κάποια από τα τρέχοντα γεγονότα, έτσι ώστε το παρόν ιστολόγιο (που έτσι κι αλλιώς απευθύνεται σε μερικούς καλούς φίλους και κάποιους ανεκτικούς περαστικούς) να εξακολουθήσει να έχει (συν τοις άλλοις) τη μορφή  ενός δημόσιου ημερολόγιου.

Επανορθώνω.

Στα μισά του Σεπτέμβρη έχασα μια καλή φίλη και απέκτησα μια υπέροχη εγγονή.

 Τη Βούλα Δαμιανάκου, μια από τις ωραιότερες μορφές του πνευματικού κόσμου του τόπου μας, την γνώρισα πριν μερικά χρόνια και είχα την τιμή να είμαι ένας από τους συμμετέχοντες στην παρουσίαση των τελευταίων της βιβλίων.

Με τη σύντροφο του Βασίλη Ρώτα είχα από τότε την ευκαιρία να κουβεντιάσω για ένα σωρό πράγματα, και να αισθανθώ την γοητεία που απέπνεαν όχι μόνο οι γραπτές αλλά και οι προφορικές της αφηγήσεις, για εποχές δύσκολες  και ηρωικές, δίπλα και μαζί με ανθρώπους που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στην πνευματική ζωή και στους κοινωνικούς αγώνες της χώρας. Η Βούλα -έτσι ήθελε να την αποκαλούμε- υπήρξε μέχρι την τελευταία της στιγμή αισιόδοξη αγωνίστρια, ενώ τα κείμενά της γεμάτα ζωντάνια και ευγενές πάθος θα αποτελέσουν σίγουρα πολύτιμη πηγή για όσους θελήσουν να γνωρίσουν καλύτερα μια από τις δημιουργικότερες γενιές της πρόσφατης ιστορίας.  Στη κόρη της, την ζωγράφο Ελένη Βασιλοπούλου, θέλω να εκφράσω ακόμη μια φορά τα θερμά μου συλλυπητήρια.

*

Την ίδια εκείνη μέρα είχα σπεύσει στην Αθήνα για να γνωρίσω ένα μικρό άρτι αφιχθέν πλασματάκι που θα μου χάριζε την (άκρως επιθυμητή) ιδιότητα του (πρωτάρη) παππού. Τα ευτυχισμένα πρόσωπα του γιου μου, της νύφης μου, των λοιπών συγγενών, έφταναν για να πειστεί κανείς πως η έλευση της ζωής είναι το πιο χαρμόσυνο και ελπιδοφόρο μυστήριο.

Με το κεφάλαιο που αναρτώ σήμερα ολοκληρώνεται το τέταρτο μέρος του ιστορικού, υπό εκπόνηση, μυθιστορήματος με τον (πάντα προσωρινό -τυχόν υποδείξεις αποδεκτές) τίτλο ¨Κύλικες και Δόρατα¨.

Θα ακολουθήσει ένα ακόμη ιντερμέδιο, πιθανώς η επιστολή του Ευμένη προς τον Καλλισθένη, όπου και θα γίνεται μια ανασκόπηση των έως τώρα πεπραγμένων, βοήθεια προς τους πιο αφηρημένους από τους ενδεχόμενους αναγνώστες, και μετά το πέμπτο, πιθανότατα προτελευταίο μέρος.

Θεωρώ ότι το μυθιστόρημα πήρε ήδη τον ¨κατήφορο¨ (οι βασικοί ήρωες έχουν σκιαγραφηθεί, η επιθυμητή ατμόσφαιρα έχει διαγραφεί, μια σειρά ¨αναμονές¨ έχουν παρατεθεί, πράγμα που διευκολύνει την εκπόνηση του εναπομείναντος τμήματος) προς την λήξη.

Ωστόσο νομίζω ότι δεν θα αποφύγω τον πειρασμό να εντάξω ένα μέρος της (υπόλοιπης) πλοκής, στην πιο γοητευτική πόλη της εποχής, την πόλη που στο δεύτερο μισό του τέταρτου π.Χ. αιώνα διάγει την (πρώιμη) belle époque της, την πόλη που σφύζει από πνευματικές και άλλες ανησυχίες, την πόλη όπου συχνάζουν οι πιο αξιόλογοι φιλόσοφοι, καλλιτέχνες, αλλά και κατάσκοποι και τυχοδιώκτες του αιώνα εκείνου. Φυσικά μιλάω για την Αθήνα, που αυτή την περίοδο, παρά την πολιτική παρακμή, ζει μια από τις πιο ενδιαφέρουσες περιόδους της ιστορίας της. 

Έτσι, αυτό το καλοκαίρι του (μεταμνημονιακού) 2016 αποδρώ έχοντας βυθιστεί για τα καλά στον τέταρτο π.Χ. αιώνα, όπου συλλέγω στοιχεία για τους ήρωες της εποχής (τους ιστορικούς -τους μυθιστορηματικούς ως γνωστόν τους κάνω ό, τι θέλω) που πρέπει να μπουν στο μυθιστόρημά μου έχοντας τη σωστή ηλικία και (στο μέτρο του δυνατού) αυθεντικά τα λοιπά χαρακτηριστικά.

Βέβαια, η εποχή είναι αρκετά παρωχημένη και πολλοί μύθοι έχουν έκτοτε παρεμβληθεί παρενοχλώντας τις ακριβείς ¨ιστορικές¨ χρονολογήσεις. 

Ένα μικρό παράδειγμα: υπάρχουν ήδη στους αρχαίους ιστορικούς αναφορές στο ειδύλλιο του κωμικού δραματουργού Μένανδρου με την εταίρα Θαίδα. Όμως η Θαίδα φεύγει από την Αθήνα το 334 πΧ, ακολουθεί την εκστρατεία μέχρι τέλους και, στη συνέχεια, τον Πτολεμαίο στην Αίγυπτο, ενώ απ’ ότι φαίνεται ο Μένανδρος το 334 είναι μόλις   οκτώ χρονών. Από την άλλη ¨λέγεται¨ ότι ο Μένανδρος, ακόμη και όταν του το ζήτησε ο ίδιος ο Πτολεμαίος, αρνήθηκε να μετεγκατασταθεί στην Αίγυπτο. Επομένως το πού και πώς αυτοί οι δύο συναντήθηκαν,  νομίζω ότι μπορεί μεν να αντιμετωπιστεί μυθιστορηματικά, αλλά σίγουρα, εάν η συνεύρεση συνέβη, πρέπει να έγινε αργότερα, άρα (για να μην τα πολυλογώ)   πρέπει να ξαναδώ (και να τροποποιήσω) ορισμένες στραβές νύξεις που έχω  ήδη κάνει σχετικά με αυτό το θέμα.

Κατά τα άλλα, σας στέλνω τις ευχές μου για έναν αίσιο και δροσερό υπόλοιπο Αύγουστο.

Αυτές τις μέρες το Ιστολογοφόρο κλείνει εννέα χρόνια αρμένισμα στον διαδικτυακό ωκεανό. Όταν απέπλευσε, τον Μάη του 2007, φιλοδοξούσε ανάμεσα στα άλλα να χρησιμέψει ως βοηθητικό διδακτικό εργαλείο, μια που ο συντάκτης του δίδασκε τότε κοινωνιολογικά-επικοινωνιακά μαθήματα στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου. (Πράγματι οι φοιτητές μου προτιμούσαν ήδη να ενημερώνονται από το διαδίκτυο παρά από τον πίνακα ανακοινώσεων). Αυτή η χρήση κράτησε ως τον Αύγουστο του 2013, όταν ο υποφαινόμενος (ελπίζω όχι ως ένας από τους τελευταίους Μοϊκανούς) βγήκε στη σύνταξη.

Αυτές τις μέρες αναρωτιόμουνα αν θα έπρεπε να αναρτήσω κάποιο είδος επετειακού κειμένου ¨επί τη ευκαιρία¨. Τελικά αντί για ¨απολογητικό¨ ή ¨απολογιστικό¨ κείμενο, προτιμώ να αναδημοσιεύσω μια ενδιαφέρουσα ανάρτηση από το ιστολόγιο ενός σημερινού φοιτητή του τμήματος (το πρωτότυπο εδώ)

[Η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά (οι φοιτητές μου) μου λείπουν]

Σημείωση: Αμέσως μετά σας έχω σχεδόν έτοιμη και την μετάφραση-απόδοση του τεσσαρακοστού  Μπρασένς με τίτλο ¨Με όλο τον σεβασμό μου για σας¨

Από το ιστολόγιο GoingPro

Capturing the Wide World

Η σχολή μου, δηλαδή η σχολή δημοσιογραφίας στο ΑΠΘ, έχει ένα ευρύ πρόγραμμα σπουδών. Είναι μάλλον μία σχολή εφ’ όλης της ύλης, όπως θα είναι και το επαγγελματικό μέλλον των φοιτητών της. Δεν ξέρω πώς ακριβώς διδάσκεις σε κάποιον το δημοσιογραφικό επάγγελμα και αν ρωτήσετε τους κακεντρεχείς, ούτε οι καθηγητές μου.

Στη σχολή μου δεν υπάρχουν μαθήματα Ρουφιανιά I και Ρουφιανιά II, όπως νομίζουν οι περισσότεροι. Δεν είναι κρυφό επίσης πως η πλειοψηφία έχει συνδέσει το δημοσιογραφικό επάγγελμα με ρυπαρά, διεφθαρμένα ποντίκια που θυσιάζουν όλα τους τα πιστεύω για μια καρέκλα και έναν παχουλό μισθό.

Αναρωτιέμαι δύο πράγματα. Το πρώτο είναι πόσοι απόφοιτοι της σχολής μου θα ασχοληθούν με το δημοσιογραφικό επάγγελμα και η απάντηση είναι «ελάχιστοι». Το δεύτερο είναι πόσοι από αυτούς θα είναι διεφθαρμένοι και πόσο, και η απάντηση είναι «δεν έχω την παραμικρή ιδέα».

Μου φαίνεται ενδιαφέρον που έχω δίπλα μου στο αμφιθέατρο τον εν δυνάμει Ευαγγελάτο. Τι μπορείς να πεις σε έναν ανερχόμενο Ευαγγελάτο; Μπορείς να τον δέσεις σε μια καρέκλα και να τον βασανίσεις μέχρι να παραδεχτεί ότι είναι ο πατέρας του Σαντικάι. Μπορείς επίσης να του δώσεις 18 παράσημα ανδρείας για τα 18 χρόνια που είναι σε σχέση με την Τατιάνα Στεφανίδου. Αλλά εκτός αυτού; Τι;

Προσφάτως σε ένα μάθημά μου ήρθε ένας από τους μάγειρες του Estrella (ένα εστιατόριο στη Θεσσαλονίκη), ο Δημήτρης Κοπαράνης. Ο Δημήτρης εκτός από μάγειρας είναι και συμφοιτητής μου, οπότε το ότι ήρθε στο μάθημα δεν είναι «επίτευγμα» αλλά «δείγμα καλού φοιτητή». Ο Δημήτρης λοιπόν ετοίμασε ένα easy-to-make προφιτερόλ. Παρόλο που οι πιθανότητες ήταν εναντίον του, κατάφερε να το ετοιμάσει μέσα σε μία αίθουσα με 27 κινητά να μαγνητοσκοπούν κάθε του κίνηση.

Το θέμα του μαθήματος ήταν η live κάλυψη αυτού του event από τους φοιτητές μέσω των social media. Φωτογραφίες, βίντεο, «αχ Δημήτρη ξαναχτύπα λίγο την κρέμα γιατί δε βγήκε καλή η φωτό» και άλλα τέτοια στιγμιότυπα από το backstage κάθε καλού ρεπορτάζ. Ο Δημήτρης μου είχε δώσει δύο κουτιά με κρέμα σαντιγί και τα κατέβασα στη γραμματεία, όπου έχει ψυγείο.

Κατεβαίνοντας λοιπόν αντίκρυσα στον τοίχο του πρώτου ορόφου, δίπλα ακριβώς από την γραμματεία, το σύνθημα «Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης», την ίδια στιγμή που 3 ορόφους πάνω μία νέα φουρνιά –ενδεχόμενων- δημοσιογράφων ήταν κατά κάποιον τρόπο «επί τω έργω» σε αυτήν την μάλλον απλοϊκή άσκηση. Μία άσκηση που δε σηκώνει παρερμηνεία, πίσω από την οποία δεν κρύβεται κανένα απολύτως συμφέρον και για την οποία δεν θα νοιαστεί απολύτως κανένας.

Με προβλημάτισε λοιπόν το ότι αυτό ίσως είναι το μέλλον. Ίσως κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από το τρυπάκι του να δουλεύει τον κόσμο για παραπάνω λεφτά το μήνα. Με τρομάζει ακόμα περισσότερο το ότι αρκετοί «επαγγελματίες» δεν βλέπουν το κακό στο να φουσκώνουν λίγο τα νέα και το θεωρούν άκακο. Η άγνοια είναι άλλωστε απείρως χειρότερη της ραδιουργίας.

Δεν είχα και πολύ χρόνο να το σκεφτώ, οπότε έβαλα τη σαντιγί στο ψυγείο και ανέβηκα στον τέταρτο. Κανένας από τους συμφοιτητές μου δεν μου κάνει για μέλλον λαμόγιο. Κανένας δε θέλω να πιστεύω πως θα κοροϊδεύει την κοινή γνώμη για κάποια ευρώ τον μήνα. Στη φαρέτρα μου έχω μόνο αυτήν την ελπίδα αλλά μου αρκεί. Άλλωστε, για την νέα φουρνιά, δεν ξέρω αν είμαστε αλήτες και ρουφιάνοι: το μόνο σίγουρο είναι πως δεν είμαστε -ακόμη- δημοσιογράφοι.

Δυστυχώς, ένας αρκεί για να χαλάσει την πιάτσα. Αν υπάρχουν χίλιοι πάγκοι που πουλούν δυσάρεστες αλήθειες, θα σχηματιστεί ουρά στον έναν πάγκο που πουλά παρηγορητικά ψέματα. 

(Από τον Νίκο στον Θάνο)

ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ

Σε θέση εμβρύου

περιμένει την ψυχή

για ν’ αντικρύσει το φως.

Ψάχνει μέσα σε βλέννες παρήγορες

κι οιστρογόνα τάξης

να βρει την ταυτότητά του.

Δεν ακούει δεν μυρίζει δεν βλέπει

γιατί στο μεταίχμιο

έτσι γίνεται πάντα.

Διαισθάνεται όμως ότι αποπλέει

από την ανυπαρξία

για έναν περίπλου

σ’ άδοξους έρωτες

κι ένδοξες ευκαιρίες

με την ίδια ακριβώς κατάληξη.

Έτσι προσπορίζεται την ψυχή

αποκόπτεται μετά από τον ομφάλιο λώρο

κι εκτοξεύεται ασυγκράτητο

γεμάτο απορία έκπληξη και προσδοκία

μέσα από σκοτεινούς διαδρόμους

και με άγνοια κινδύνου

αναζητά το βυζί της μάνας

το πρώτο θαυμάσιο τοπίο

του νέου κόσμου του.

Σε λίγο θα δει

τον ουρανό τη θάλασσα

το ουράνιο τόξο

τα μάτια των ανθρώπων

και θα λησμονήσει οριστικά

πως κάποτε υπήρξε έμβρυο.

(το ποίημα συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή ¨Απριλίου ξανθίσματα¨  υπό έκδοση από το ¨Μελάνι¨).

Με το δωδέκατο κεφάλαιο, που ήδη ανάρτησα με τίτλο ¨Ο Εύελπις ανακεφαλαιώνει και ο Οινοκράτης ονειρεύεται!¨, καθώς και το τρίτο ιντερμέδιο, που θα βρείτε εδώ παρακάτω, συμπληρώνεται το τρίτο μέρος του (υπό εκπόνηση) ιστορικού μυθιστορήματος. [Προσωρινός τίτλος: ¨Κύλικες και δόρατα¨, προσωρινός υπότιτλος: Ημέρες και έργα του Εύελπι του Μεγαρέα, λογίου, στην υπηρεσία του Αλεξάνδρου του Μακεδόνα] .

Σημειώνω για τους φίλους που παρακολουθούν τις σχετικές αναρτήσεις ότι μπορούν τώρα να βρουν και το Γ΄ μέρος, δημοσιευμένο σε μια ενιαία σελίδα, όλο μαζί με τη σειρά, κάνοντας ¨κλικ¨ είτε στις οριζόντιες γραμμές των συνδέσμων κάτω από τον τίτλο του ιστολογίου είτε αριστερά στην κάθετη στήλη των ¨σελίδων¨. (Η συγγραφή του τέταρτου μέρους προχωρεί, υπολογίζω ότι πρέπει να βρισκόμαστε κάπου στη μέση).

Εδώ θα περιοριστώ σε μερικές γενικές παρατηρήσεις-εξομολογήσεις σχετικές με τα πιο ενδιαφέροντα αφενός, και τα πιο ζόρικα αφετέρου, σημεία ενός ¨συγγραφικού παιχνιδιού¨ αυτού του είδους.

α. Γενικότερη απορία: Είναι άραγε ¨καλό πράγμα¨ να ασχοληθεί κανείς (ερασιτεχνικά πάντα) με τη συγγραφή ενός ¨ιστορικού¨ μυθιστορήματος;

Απάντηση: Δε ξέρω ποια μπορεί να είναι η γενικότερη απόφανση για την ποιοτική στάθμη του τελικού αποτελέσματος, αλλά μπορώ να αναφερθώ σε δύο πράγματα που τα θεωρώ ως εκ των προτέρων θετικά:

Το ένα είναι το πάγιο κέρδος για όποιον φτιάχνει μύθους είτε τους εντάσσει σε κάποια συγκεκριμένη εποχή είτε όχι: Ταξιδεύει, συμπάσχοντας με τους ήρωές του, σε αταξινόμητους τόπους της μνήμης και της φαντασίας, όπου μπορεί (ενδεχομένως) να ανακαλύψει ¨πράγματα¨, αλλά και να δημιουργήσει ¨θαύματα¨ ( Μήπως κάθε συγγραφέας δεν είναι ένας μικρός ερασιτέχνης θεός, που ξέρει τα πάντα και μπορεί να κάνει τα πάντα για τους ήρωές του;)

Το άλλο καλό αφορά ειδικά στις περιπτώσεις που ο μύθος εντάσσεται σε ιστορικά πλαίσια: Σε προτρέπει να εντρυφήσεις  με τρόπο ζωντανό (έως συναρπαστικό) σε μια άλλη εποχή. Που πάει να πει ότι μαθαίνεις ένα σωρό πράγματα. Ομολογώ ότι ξέρω πια για την εποχή κατά την οποία δρουν οι ήρωές μου πολύ περισσότερα από όσα γνώριζα όταν άρχισα τη συγγραφή.

Βέβαια σε αυτή την περίπτωση δεν μπορείς να κάνεις ό, τι θέλεις με τους ήρωές σου, τουλάχιστον με εκείνους για τους οποίους μιλάει η Ιστορία. Γι αυτό είσαι υποχρεωμένος να μάθεις καλά όσα έχουν ήδη ειπωθεί γι αυτούς, έτσι ώστε να μη πέσεις σε απαράδεκτες αντιφάσεις. Μπορείς όμως πάντα να  τους πλαισιώσεις με φανταστικούς, καθαρά μυθιστορηματικούς ήρωες, για τους οποίους ισχύει και πάλι η κοπτοραπτική σου δυνατότητα.

β. Πώς (και γιατί) έγινε η επιλογή της συγκεκριμένης εποχής;

Απάντηση: Στο παλιότερο σύγγραμμά μου ¨Από τον βωμό και τον άμβωνα στην οθόνη¨ είχα υποστηρίξει ότι σε κάθε επικοινωνιακά καθορισμένη ιστορική περίοδο, υπάρχει και μία κυρίαρχη ομάδα επικοινωνητών οι οποίοι ασκούν εξουσία (πειθούς) μαζί (ή ενάντια) με εκείνους που εκφράζουν συνασπισμούς εξουσίας βασισμένους σε άλλες σημαντικές ανθρώπινες δραστηριότητες (πολιτική, οικονομία, κλπ).

Έτσι, πριν επινοηθεί η γραφή, την εποχή του προφορικού λόγου, την επικοινωνιακή ηγεσία διατηρούν επί χιλιετίες οι ¨μάγοι¨, ενώ η ¨οργάνωση των αναγκαίων αφηγήσεων¨ που εξασφαλίζει η γραφή, επέτρεψε την αντικατάστασή τους από τους ¨ιερείς¨.  Με τον ίδιο τρόπο η τυπογραφία θα δώσει την επικοινωνιακή εξουσία στους διανοούμενους, ενώ τα ΜΜΕ θα την μεταφέρουν (εν τέλει)  στους ¨ανθρώπους της εικόνας¨, τους διαφημιστές και τους δημοσιοσχετίστες.  Με άλλα λόγια, όσο ο άνθρωπος, για να βρει απαντήσεις στα πάγια υπαρξιακά ερωτήματά του, θα καταφεύγει στη σφαίρα της μεταφυσικής (αρχαϊκή περίοδος), η επικοινωνιακή εξουσία θα καταλήγει στα χέρια μάγων και ιερέων, όταν (με αρκετή δόση οίησης) αποφασίζει να χειραφετηθεί,  την επικοινωνιακή εξουσία την αναλαμβάνουν διανοούμενοι και επιστήμονες (περίοδος νεοτερικού ανθρωπισμού-μοντερνισμού).  Και όταν ο Άνθρωπος παύει να πιστεύει τόσο στο θεό όσο και στον εαυτό του, τότε έρχεται η ώρα των σχετικιστών, αυτοϊκανοποιούμενων πραγματιστών, των ¨μεταμοντέρνων¨.

Σε αυτή την γενικότατη διάκριση εποχών και κυρίαρχων επικοινωνιακών ομάδων, υπάρχει μια σημαντική εξαίρεση που αφορά σε μια περίοδο (ανολοκλήρωτου) ανθρωπισμού που αναφύεται μέσα σε ένα περιβάλλον πλήρους αρχαϊκότητας. Πρόκειται για την ελληνική και ρωμαϊκή περίοδο, κατά τις οποίες αναπτύσσεται ένας πρώιμος ¨μοντερνισμός¨, που όμως δεν πρόκειται να εδραιωθεί αν και συνοδεύτηκε από ηχηρές καινοτομίες, κυρίως στο πολιτικό και το επικοινωνιακό πεδίο (επινόηση του πολιτεύματος της Δημοκρατίας, έξοδος της Γνώσης από ανάκτορα και ναούς και διάδοσή της). 

Οι φιλόσοφοι, οι ποιητές, οι επιστήμονες (δηλαδή οι ¨επικοινωνητές¨ αυτής της περιόδου) θα βάλουν τα θεμέλια που θα διευκολύνουν την πολύ μεταγενέστερη Αναγέννηση, που με τη σειρά της θα οδηγήσει σε δραστικές αλλαγές, στη γαλλική επανάσταση και στον (σύγχρονο) κόσμο που, μέχρι πρόσφατα, νομίζαμε γνωστό και οικείο.

Με βάση λίγο πολύ τα παραπάνω, μου είχε δημιουργηθεί η σκέψη: Τι θα συνέβαινε εάν κάποιος από τους ¨επικοινωνητές¨ της κλασικής αρχαιότητας συνειδητοποιούσε έστω μερικά, σε τι κοσμογονικές εποχές ζούσε και εάν αποφάσιζε να επινοήσει και να προτείνει μια πολιτική για την ολοκλήρωσή των επωαζόμενων αλλαγών;

Θα μου πείτε πως ο Πλάτωνας, για παράδειγμα, αλλά και ο Αριστοτέλης, ίσως και ο Ισοκράτης και άλλοι γνωστοί διανοητές θα μπορούσαν να ιδωθούν κάτω από αυτό το πρίσμα. Σύμφωνοι, αλλά θα χρειαζόταν μια (επώδυνη, αλλά και ούτως ή άλλως πολύ δύσκολη) τομή πάνω στο πολυσχολιασμένο και πολυσχιδές έργο τους, που θα δυσκόλευε τη μυθοπλαστική επέμβαση.

Τελικά θεώρησα ότι ένα κατάλληλο τέτοιο πρόσωπο θα μπορούσε να είναι ο μαθητής του Αριστοτέλη και ιστορικός της επεκτατικής φάσης του αρχαίου ελληνογενούς νεοτερισμού, ο Καλλισθένης.

Ξεκίνησα λοιπόν για να μιλήσω περί μιας (ενδιαφέρουσας κατά τη γνώμη μου) εποχής, εστιάζοντας σε κάποιον που μπορεί να αναλάβει τον δραματικό  ρόλο του έντιμου αλλά και ενεργού διανοητή, σκαπανέα μιας νέας αντίληψης μέσα σε ουσιαστικά ανώριμες συνθήκες.  Τον Καλλισθένη που  δρα πλάι στον Αλέξανδρο (κατά κάποιο τρόπο πρώιμο Ναπολέοντα) και τον στηρίζει έως ότου τα γεγονότα τον υποχρεώσουν να προσγειωθεί και να αμφισβητήσει τον βασιλιά και τις επιλογές του.

Βέβαια, όπως είδατε, κατά την εκπόνηση, με γοήτευσαν και άλλοι χαρακτήρες που εκκολάφτηκαν καθ’ οδόν για να εξυπηρετήσουν τις μυθοπλαστικές ανάγκες, όπως ο βασικός συν-αφηγητής Εύελπις, ο δούλος-¨προλετάριος¨ Οινοκράτης, το Πουλχερίδιον και άλλοι.

Αλλά για να επανέλθω στο ερώτημα περί της επιλογής της συγκεκριμένης εποχής, ας πω ότι, ό, τι κι αν ισχυρίζονται οι πιο φαντασμένοι από τους ενσωματωμένους ιστορικούς, καμιά επιλογή πάνω στο ¨άμοιρο¨ (κακόμοιρο) σώμα της Ιστορίας δεν είναι άμοιρο των τρεχουσών (σημερινών) καταστάσεων και αναγκών.

Υπενθυμίζω ότι όταν η ανερχόμενη αστική τάξη στην Ευρώπη είχε ανάγκη από σημεία αναφοράς για να δείξει ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα χωρίς την κηδεμονία του μεσαιωνικού ιεραρχείου και των ευγενών, έφτιαξε ένα ολόκληρο πολιτιστικό ρεύμα (κλασικισμός) γεμάτο αναφορές στην αρχαία ελληνική δημοκρατία, ενώ όταν, σχετικά πρόσφατα,  ο εγκατεστημένος πλέον καπιταλισμός αποφάσισε να γίνει ¨οικουμενικός¨, να που οι αναφορές αυτές αντικαταστάθηκαν από άλλες που μιλάνε (περισσότερο και θαυμαστικά) για τις αυτοκρατορίες του Αλέξανδρου ή των Ρωμαίων.

Άρα είναι αναμενόμενο πως, κατά βάθος, είναι οι αυτοκρατορικές τάσεις που μπορεί να διαγνώσει κανείς (χωρίς πολύ κόπο) στην εποχή μας, που διαγείρουν το ενδιαφέρον (προς αποφυγή ή προς μίμηση) για τις ¨αυτοκρατορικές¨ περιόδους της ιστορίας.

Επί πλέον, ο τέταρτος πΧ αιώνας παρουσιάζει μία ακόμα ενδιαφέρουσα ιδιομορφία. Ενώ διάφοροι παράγοντες (όπως η δουλοκτησία που καθιστά μη αναγκαίες τις μηχανές) εμποδίζει τις εκδηλωμένες νεοτερικές τάσεις να ¨ωριμάσουν¨, και ενώ η Δημοκρατία, όπου ακόμη υπάρχει, βρίσκεται σε κρίση, εκδηλώνονται εν τη γενέσει και φαινόμενα με χαρακτήρα σχετικιστικό και ¨μεταμοντέρνο¨∙ μιλάω κυρίως για τον ατομικισμό που εμπεριέχεται στις απόψεις αρκετών από τους ¨σοφιστές¨, όπως εκ των υστέρων ονομάστηκαν. (Τόσο που είναι να απορεί κανείς που οι μεγάλες σημερινές εταιρίες διαφήμισης και δημοσίων σχέσεων, δεν χρησιμοποιούν στην επωνυμία τους το όνομα των διασήμων αυτών προδρόμων!)

γ. Ερώτηση: Σε γενικότερο επίπεδο, σε τι διαφέρει και σε τι μοιάζει μια τέτοια αρχαία εποχή με τη δική μας; Για ποια θέματα έχουμε λίγο πολύ κοινά σημεία αναφοράς με τους ¨τότε¨ και για ποια είναι αναγκαίο (όταν συγγράφεις ιστορικό μυθιστόρημα) να δίνεις στον αναγνώστη εξειδικευμένες διευκρινίσεις;

Απάντηση: Όπως έλεγε ένας (ενδιαφέρων) τύπος, του οποίου τα συγγράμματα είχα χρησιμοποιήσει όταν δίδασκα (ο Ρεζίς Ντεμπρέ), ο άνθρωπος όντως προοδεύει (και ως εκ τούτου αλλάζει), εάν ως πρόοδο θεωρήσουμε το γεγονός ότι καταφέρνει να σωρεύει, όλο και ταχύτερα, γνώσεις για τον υλικό κόσμο, δηλαδή για τα ¨πράγματα¨ γύρω του, ενώ  όσον αφορά στις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους (ατομικές ή συλλογικές), η πρόοδος είναι πολύ πιο αργή και συζητήσιμη. Γι αυτό και καταφέρνουμε να συμπάσχουμε με τα πάθη ανθρώπων/λογοτεχνικών ηρώων που έζησαν σε πολύ προγενέστερες εποχές, όπως ας πούμε ο Οιδίποδας ή ο Μάκβεθ, έστω κι αν στις εποχές εκείνες η γνώση επί των ¨πραγμάτων¨ ήταν πολύ διαφορετική από την σημερινή: άλλη η τότε τεχνογνωσία, άλλες οι τεχνολογικές εφαρμογές, πλην όμως εμείς και εκείνοι μοιάζουμε επαρκώς.  Αν δεν υπήρχε αυτό το (συναισθηματικό) κοινό πεδίο αναφοράς ανάμεσα στο σήμερα και το χτες, αν όχι τίποτα άλλο, το ιστορικό μυθιστόρημα θα ήταν ανέφικτο ή ακριβέστερα  ξενέρωτο.

Ωστόσο υπάρχουν μερικά σημεία που πρέπει κανείς να προσέξει ιδιαίτερα. Για την περίπτωση της συγκεκριμένης συγγραφικής προσπάθειας θα αναφερθώ σε δύο από αυτά. 

Το πρώτο είναι η δουλοκτησία. Νομίζω ότι ο σημερινός αναγνώστης δύσκολα μπορεί να εξοικειωθεί με τις (ιδιάζουσες σε σχέση με τις σημερινές) ανθρώπινες σχέσεις που πρέπει να αναπτύχθηκαν μέσα σε ένα δουλοκτητικό περιβάλλον, και μάλιστα σε μια εποχή που το φαινόμενο θεωρείται αποδεκτό, αν όχι αυτονόητο, χωρίς κάποια βοήθεια από τον αφηγητή. Αλλά αυτός ο τελευταίος όχι μόνο πρέπει να ενημερωθεί (όσο μπορέσει) αλλά και να υποθέσει και να επινοήσει.

Το δεύτερο είναι ο πόλεμος. Εικάζω ότι στις προ της ατομικής βόμβας εποχές, και ακόμη περισσότερο στις προ της πυρίτιδας, ο πόλεμος (που δεν μπορούσε -τότε- να θεωρηθεί μια επίφοβη αιτία συλλογικής αυτοκτονίας) ήταν πολύ περισσότερο μέσα στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Την εποχή για την οποία συγγράφω, ο πόλεμος, (ως πατήρ πάντων) αποτελούσε μια σχεδόν διαρκή ενασχόληση ατόμων και κοινωνιών και, αν όχι άλλο τι, είχε ακόμη το θεό του!

δ. Πώς είναι να γράφεις και να αναρτάς κομμάτι-κομμάτι τα γραφόμενα στο διαδίκτυο;

Απάντηση: Το να δημοσιεύεις ενώ ακόμη γράφεις δεν έχει τίποτα το πρωτότυπο. Το έκαναν οι μεγάλοι πρόδρομοι (με τα ένθετα στις εφημερίδες Feuilleton) ήδη τον 19^ο αιώνα με μεγάλη επιτυχία, το κάνουν οι σεναριογράφοι των τηλεοπτικών σειρών ακόμη και σήμερα. Εκείνο που είναι νέο, είναι η δυνατότητα άμεσης ¨επικοινωνιακής ανάδρασης¨ που επιτρέπει  το διαδίκτυο. Εάν δεν επωφελούνται οι επαγγελματίες, είναι γιατί το προϊόν στο μανταλάκι του ιστού δεν είναι εμπορεύσιμο. Αντίθετα, το διαδίκτυο είναι η χαρά και η ευκαιρία των ¨εραστών της τέχνης¨ της γραφής.  Έλαβα ήδη χρήσιμες παρατηρήσεις από αναγνώστες των αναρτήσεων και τους ευχαριστώ.

Υπάρχει ακόμα κάτι που είναι καινούργιο και ευχάριστο: Μειώνεται ο συχνά αυθαίρετος ρόλος του έκδοτη, καθώς και εκείνων, των υποτίθεται ειδημόνων (ή συχνά εγκάθετων) ¨αναγνωστών¨ που επιλέγουν για λογαριασμό του, τι πρέπει να εκδοθεί και τι όχι.   

 ε. Τι γράφεται με βάση έναν αρχικό σκελετό πλοκής και τι επινοείται καθ’ οδόν;

Απάντηση: Στην περίπτωσή μου, πέρα από την ¨αρχική υπόθεση¨ που συμπεριλαμβάνει τον εντοπισμό της ιστορικής περιόδου  και υποδεικνύει τον βασικό ¨ιστορικά υπαρκτό¨ ήρωα, τα άλλα επινοούνται καθώς ο μύθος παίρνει γραπτή μορφή. Το ίδιο συνέβη και με τα άλλα δύο μυθιστορήματά μου, που ήταν αποκλειστικώς προϊόντα φαντασίας. Αν περίμενα να ολοκληρωθεί πλήρως η ιστορία σε μια συνεπή προκατασκευή, μάλλον δε θα άρχιζα ποτέ να γράφω.

ζ. Ποιος είναι ο γλωσσικός τύπος που ενδείκνυται σε ένα μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στην κλασική αρχαιότητα;

Απάντηση: Δεν ξέρω. Μάλλον όχι τα αρχαία ελληνικά. Διαισθάνομαι όμως ότι το θέμα και η εποχή όπου εξελίσσεται η πλοκή, δε μπορεί παρά να επηρεάσει τον γλωσσικό τύπο που υιοθετείται. Όσο και αν επιλέγεις (τη δική σου) δημοτική, αποκλείεται να αποφύγεις την λόγια λέξη, την ασυνήθη σύνταξη, που όμως δίνει στην αφήγησή σου το απαραίτητο χρώμα.

Νομίζω ότι, εν τέλει, πρέπει να βρεις ένα συνδυασμό ανάμεσα στις απαιτήσεις της τρέχουσας γραμματικής και σύνταξης, της εσωτερικής γλωσσικής συνέπειας της διήγησης, και -ακόμη περισσότερο -των δύο βασικών γλωσσικών αισθημάτων: του δικού σου και εκείνου που υποθέτεις ότι διαθέτουν οι αναγνώστες σου. Ο συνδυασμός αυτός εμπεριέχει (μοιραία) αντιφάσεις. Πολύ περισσότερο όταν βάζεις τους διάφορους ήρωές σου να διηγούνται σε πρώτο πρόσωπο. Αλλά και όταν μιλάς εσύ. Οπότε συμβαίνει, άλλοτε να σου φαίνεται αποδεκτή η γενική ¨του Αλέξανδρου¨ και άλλοτε πάλι να μπορείς να γράψεις μόνον ¨του Αλεξάνδρου¨,   άλλοτε ¨του λογίου¨ και άλλοτε ¨του λόγιου¨, άλλοτε ¨απαραδέκτως¨ και άλλοτε ¨απαράδεκτα¨. Υπομονή! Πες ότι η ήδη πλούσια ελληνική γλώσσα, διαθέτει και αποχρώσεις κρυμμένες μέσα στους διαφορετικούς τονισμούς.(Έτσι μου ‘ρχεται να αναγράφω μερικές τέτοιες λέξεις άτονα και να διαλέγει τονισμό ο αναγνώστης!)

[ Βέβαια ίσως θα παρατηρήσατε ότι μου έχει προκύψει και ένας ¨ήρωας¨ (ο πέρσης Χοντρόης)  που προσπαθεί να μιλήσει  αρχαία ελληνικά (είναι ο μόνος) , αλλά που -ευτυχώς- δεν τα καταφέρνει].

η. Τι γίνεται με τις (αντιπαθητικές) υποσημειώσεις.

Απάντηση: Έχω ήδη γράψει σχετικά σε προηγούμενο σημείωμα. Οι υποσημειώσεις ενδείκνυνται στα συγγράμματα, αλλά στα μυθιστορήματα ενοχλούν. Εάν εμένα μου προκύπτουν αυθορμήτως, λόγω πανεπιστημιακής διαστροφής, οι αναγνώστες μου δε μου φταίνε σε τίποτα, να τους διακόπτω κάθε τόσο για να τους στείλω στο τέλος της σελίδας, όπου να τους κάνω τον έξυπνο με κειμενάκια που μπορεί να είναι και πλεοναστικά.  (Επαναλαμβάνω ότι, αν τις έχω χρησιμοποιήσει και στα άλλα μυθιστορήματά μου, το έκανα χάρη αστεϊσμού, για να σατιρίσω την συχνά αδόκιμη χρήση τους κυρίως στο πανεπιστημιακό περιβάλλον, όπου εξάλλου διαδραματίζονταν εκείνες οι ιστορίες).

 Έλα όμως που στη περίπτωση του ιστορικού αφηγήματος, βοηθούν αποτελεσματικά για να εντάξεις το φανταστικό στο ιστορικό μέρος, και σίγουρα βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση αυτών που θέλεις να πεις.  Σκέφτομαι τελικά να τις μαζέψω, μαζί με κάποιες από τις σκέψεις που σας εκμυστηρεύομαι εδώ, σε ένα είδος παραρτήματος-επιμυθίου στο τέλος του μυθιστορήματος, όταν βέβαια αυτό ολοκληρωθεί.

θ. Είναι απαραίτητη η εικονογράφηση;

Απάντηση: Δεν θα έλεγα. Υποτίθεται ότι η μυθιστορηματική αφήγηση είναι αυτάρκης. Όμως δεν μπορώ να μην εξομολογηθώ την νοσταλγία (μου, αλλά την έχει αποδεχθεί και ο Έκο), για εκείνα τα πρώτα ιστορήματα της (πάλαι ποτέ) παιδικής ηλικίας, όπου ο πρώτος σαγηνευτής των αναγνωσμάτων ήταν η εικόνα. Πολύ θα ήθελα αν και όταν το συγκεκριμένο μυθιστόρημα γίνει βιβλίο, να υπάρχουν εικονογραφικοί υπαινιγμοί που να παραπέμπουν στα αναγνώσματα εκείνης της εποχής. Για την ώρα εκμεταλλεύομαι τη δυνατότητα, που μου δίνει το διαδίκτυο, να ψάχνω και να δανείζομαι  τις ζωγραφιές που βρίσκω προσιδιάζουσες στο  κείμενο

ι. Θα γίνουν αλλαγές στα κομμάτια που έχουν ήδη αναρτηθεί;

Εννοείται. Αλλά όχι πολλές. Εκτός κι αν ανακαλύψω στο τέλος ότι υπάρχουν μεγάλα πλεοναστικά τμήματα, οπότε θα είμαι υποχρεωμένος να τα κόψω. Όμως εάν κρίνω από προηγούμενες συγγραφές τα περισσότερα κομμάτια διορθώνονται μεν, αλλά παραμένουν εν πολλοίς στην αρχική τους διατύπωση. Υπάρχουν, βέβαια, οι εκ των υστέρων αλλαγές που οφείλονται σε μικρές καθ’ οδόν τροποποιήσεις του μύθου. Για παράδειγμα ίσως χρειαστεί να προσθέσω ορισμένα κεφάλαια με πρωταγωνίστρια την Θαϊδα (ένα στο δεύτερο και ένα στο τρίτο μέρος) ή να αλλάξω την προέλευση του αλόγου του Εύελπι, γιατί τώρα το θέλω αραβικό και όχι θεσσαλικό.

Αυτά για την ώρα, ευχαριστώ για την παρέα, γεια χαρά.

Σήμερα, Σάββατο απομεσήμερο. Ακροβατική περιήγηση (ζάπιγκ) στα κανάλια, προσπαθώντας να αποφύγεις εκείνα που εξ επαγγέλματος υπονομεύουν και εκείνα που έχουν καταντήσει τα ίδια υπόνομοι (ζέοντες). Δε γεννήθηκες χτες κι επομένως δεν έχεις και μεγάλες αναμονές, ξέρεις λίγο πολύ τι σε περιμένει.

 Ωστόσο το αναπάντεχο καραδοκεί και μπορεί να μείνεις έξαφνα ενεός, με το δάκτυλο μετέωρο πάνω από το πλήκτρο εναλλαγής, αιχμαλωτισμένος από τις αναδυόμενες κραυγές (και οσμές), να παρακολουθείς κωμικοτραγικές φάσεις, χωρίς να καταλάβεις αμέσως περί τίνος ακριβώς πρόκειται.

Μόλις πάρεις μια πρώτη ιδέα για το τι είναι αυτό που βλέπεις, είναι η αδρεναλίνη που αρχίζει να ανεβαίνει, που σου δημιουργεί μια έλλειψη λέξεων κατάλληλων για να εκφραστείς. Γιατί αυτό που σου ‘ρχεται να πεις έχει ανάγκη από λέξεις που δεν χρησιμοποιείς καθημερνά, από κείνες που υποδηλώνουν  αποδοκιμασία, αγανάκτηση, τσαντίλα, θυμό, οργή, απέχθεια, αποστροφή, διαμαρτυρία και, βέβαια, εκείνο το αίσθημα αδυναμίας να επέμβεις  στα τεκταινόμενα (που έτσι κι αλλιώς κυριαρχεί όταν η επαφή με τα πέριξ γίνεται μέσα από τα Μέσα Μαζικής Εξουθένωσης). Θέλω να πώ ότι εκείνο που χρειάζεσαι τη στιγμή εκείνη, είναι βρισιές. Νέες βρισιές, όχι ξασπρισμένες, όχι ξενέρωτες, όχι μπανάλ!

Σήμερα, Σάββατο απομεσήμερο. Πέφτω καναλοπηδώντας μέσα σε ένα σχετικά νεότευκτο καναλοπήγαδο και ανακόπτω ταχύτητα ζάπινγκ, γιατί βλέπω κάποιους ωρυόμενους να αλληλοκατηγορούνται με ασυνήθη λεκτική αγριότητα. Μένω ήρεμος. Μαθημένα τα βουνά από χιόνια και τα κανάλια από αμετροέπεια. Δεν πατάω το (ενίοτε σωτήριο) κουμπί της εναλλαγής, γιατί παρατηρώ με (σχετική) έκπληξη ότι το πάνελ είναι μικτής σύνθεσης και απαρτίζεται, τόσο από τους συνήθεις λάιτ τύπους [κατά κανόνα μία ωραία, μία υπέρβαρη, μία υπέρ (των πωλήσεων), μία κατά (πάντων), έναν αμφί (συνήθως χαριτωμένο), έναν επί (συνήθως περπατημένο) και ούτω καθεξής], όσο και μερικούς τύπους που (κατά τεκμήριο) ανήκουν σε άλλες παρέες και σφαίρες, εκείνες που (τουλάχιστον υποτίθεται ότι) εκφράζουν θεσμούς έγκυρους και καταξιωμένους.

Ο παρουσιαστής, στιλ κακιωμένης ξερόλας, έχει ήδη δηλώσει ότι σήμερα δεν θα τον απασχολήσουν, ως συνήθως, τα ντεσού της σόου μπιζ επικαιρότητας, αλλά λόγω των έκτακτων δραματικών εξελίξεων, θα ασχοληθεί με το θέμα των καταδιωκόμενων ηρωικών καναλιών. Και έχει παρουσιάσει τους καλεσμένους που (με ισομέρεια και χαρακτηριστική αντικειμενικότητα) έχει επιλέξει η εκπομπή: από την μια, δύο (2) συριζαίοι βουλευτές για να εξηγήσουν τα υπέρ του ψηφισθέντος νόμου για τα κανάλια, και  από την άλλη, δύο (2) ειδικευμένες στη φωνασκούσα δημοσιογραφία, μία (1) γνωστή πολυλογού νεοδημοκράτισσα (η οποία όμως, μάλλον δε θα προλάβει τελικά να μιλήσει), ένας (1) βουλευτής του Λεβέντη, ένας (1) συμπαραταγμένος, και ένας (1) ποταμίσιος. Εάν σε αυτούς τους έξι (6) προσθέσετε και τον από μακριά συνδεδεμένο Λαφαζάνη (1), καθώς  και τον ακατασχέτως ομιλούντα και αδιακόπτως διακόπτοντα κακιασμένο παρουσιαστή (1), οι εκ των προτέρων δηλωμένοι ως ¨κατά¨ γίνονται οκτώ και η κατανομή μεταξύ των υποστηρικτών των αντιτιθέμενων απόψεων γίνεται 2 προς 8.

Σε αυτό το σημείο ας ξεκαθαρίσω ότι προσωπικά, όσο και εάν συμμερίζομαι όλες τις ανησυχίες που διατυπώνει η κυβέρνηση σχετικά με τα απαράδεκτα που δυστυχώς διέπουν τις μαζικές επικοινωνίες στον τόπο μας, επιτρέψτε μου να πω (ας επικαλεσθώ την ιδιότητά μου ως τ. καθηγητής της κοινωνικής επικοινωνίας) ότι βρίσκω την εστίαση που εκ των πραγμάτων προέκυψε πάνω στον αριθμό των καναλιών, επικοινωνιακά λανθασμένη.  Ακόμη και εάν δεν είναι αυτός ο άξονας  της μεταρρύθμισης που επιχειρείται, το ¨4¨ δίνει λαβή σε γενικεύσεις και διαστρεβλώσεις που αποδυναμώνουν το εγχείρημα. Το μόνο που, όπως πάμε, μπορεί εν τέλει να διευκολύνει την επιβολή κάποιας δίκαιης εξομάλυνσης του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, είναι το σύνδρομο ¨μπούμερανγκ¨ που προκαλεί στο κοινό, η έξαλλη αντίδραση των καναλαρχών, ο οπορτουνισμός των κομμάτων και οι εκπομπές σαν αυτή που περιγράφω.

 Αλλά ας επιστρέψουμε στα αποψινά. Πριν αρχίσει η συζήτηση, ο παρουσιαστής λέει πως θα προηγηθεί η προβολή ενός βίντεο που θα εισαγάγει στο θέμα.

Οπότε και αρχίζει η προβολή μιας μακράς όσο και εξυπνακίστικης κατασκευής, όπου δεν δίδονται στοιχεία που θα βοηθούσαν σε μια πληρέστερη κατανόηση του θέματος, αλλά όπου λέγονται διάφορα, από φαιδρά έως επικίνδυνα (και μόνον ¨κατά¨). Τα νούμερα, όταν υπάρχουν, ανακατεύονται αδέξια: Στα τέσσερεις άδειες που αν κατάλαβα καλά αφορούν μία μόνο κατηγορία: τα κανάλια άνευ συνδρομής-¨ελεύθερης πρόσβασης¨ και μη εξειδικευμένου περιεχομένου, αντιπαρατίθεται ο συνολικός αριθμός των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών  που λειτουργούν στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εν τάξει, θα μου πεις, οι αριθμοί τους μπερδεύουν, και όχι μόνο στις λάιτ εκπομπές, αλλά δε σταματούν εκεί: Παρομοιάζουν τα μελλοντικά πάθη των καναλιών με την περίπτωση της ΕΡΤ!  Και όχι μόνον, το πάνε πιο μακριά: Επικαλούνται το ¨πολυτεχνείο¨ από όπου και δανείζονται, οι αλαφροί, σκηνές ηρωικής αντίστασης. (Ψάξτε στο διαδίκτυο, κάποιος θα έχει ανεβάσει την εκπομπή, και απολαύστε!)

Εν πάση περιπτώσει, κάποτε το εισαγωγικό βίντεο σταματάει και ο λόγος πρέπει να δοθεί στον παρόντα συριζαίο, ο οποίος, αντί να σηκωθεί, να καταγγείλει την διαστρέβλωση που έχει ήδη επιχειρηθεί ως χαρακτηριστικό παράδειγμα χειραγωγημένης πληροφόρησης, κάνει μια (ανώφελη) προσπάθεια να αναπτύξει επιχειρήματα. Δεν μπορεί. Ο παρουσιαστής θέλει να μιλήσει πρώτα ο Λαφαζάνης, ο οποίος παίρνει το λόγο για να καταγγείλει γενικώς την κυβέρνηση, αλλά ούτε αυτός μπορεί, δε ξέρω γιατί, και σε μια στιγμή τον εγκαταλείπουν  να μονολογεί (καταγγέλλοντας) ενώ παράλληλα μία μαινόμενη αντιφρονούσα βρίζει χυδαιότατα τον συριζαίο.

Αντί όμως ο συριζαίος να καταλάβει επιτέλους ότι συμμετέχει σε μια στημένη (διαπλεγμένη) κατάσταση, και να σηκωθεί επιτέλους να φύγει, προσπαθεί ανώφελα να απαντήσει στον καταιγισμό των προσβολών από την μαινόμενη, η οποία έχει ενισχυθεί συνεπικουρούμενη κι απ’ την άλλη. Οπότε και η συριζαία, εξ ίσου άνευ αποτελέσματος, προσπαθεί να διατυπώσει άποψη. Δεν μπορεί, γιατί οι επιθέσεις τώρα προέρχονται από παντού (κυρίως από τον ίδιο τον λάιτ κακιασμένο παρουσιαστή). Όταν εν τέλει προσπαθεί (η συριζαία) να διεκδικήσει μια στοιχειώδη ανακωχή για να πει επιτέλους κάτι, έχει έρθει η ώρα για να δοθεί ο λόγος στον ¨λεβέντη¨ και τον ποταμίσιο.

Κάπου εκεί αντί, οι μόλις δύο (2) συριζαίοι (επιμένω), να σηκωθούν και να φύγουν, αποφασίζουν να μιλήσουν επικαλυπτόμενοι από όλους σχεδόν τους άλλους. Πανζουρλισμός. Υποθέτω ότι στο κοντρόλ τρίβονται από τη χαρά τους!

Και ξαφνικά το ανεπανάληπτο κλου! Ο κακιασμένος παρουσιαστής ΔΕΝ ΑΝΤΕΧΕΙ ΑΛΛΟ. Και προλαβαίνει: Φτου κα πρω! Αποχωρεί από το πάνελ! εγκαταλείποντας τους έξι καλεσμένους!!!

Τον βλέπω στο ορατό μέλλον να διδάσκει σε κάποια ιδιωτική λέσχη δημοσιογραφίας, αναλύοντας την δική του επιστημονική πατέντα: πώς μπορείτε να έχετε μια θεαματική νουμερολάγνα αποχώρηση, ακόμα και όταν οι καλεσμένοι σας διαθέτουν απρόσμενη γαϊδουρίσια υπομονή.

Τι τα θέλετε κυρίες και κύριοι: τα ιδιωτικά μέσα διδάσκουν (μεταξύ άλλων τινών) και   δημοσιογραφία!

Στο υπό εκπόνηση μυθιστόρημα με ιστορικές αναφορές (με τον τελείως προσωρινό τίτλο ¨Κύλικες και δόρατα¨) έχετε ήδη παρακολουθήσει (μέρος Α΄) τα όσα συνέβησαν μια χειμωνιάτικη μέρα του 330 π.Χ. στον Εύελπι τον Μεγαρέα, γραμματικό στην υπηρεσία του Αλεξάνδρου του Μακεδόνα και μέλος της ισχυρής ¨επικοινωνιακής¨  ομάδας που διοικείται από τον ιστορικό Καλλισθένη τον Ολύνθιο. Το συνολικό πρώτο μέρος μαζί με μια εισαγωγή στο ¨κλίμα¨ της εποχής (αντλημένο από υποτιθέμενα ευρήματα ανασκαφών) βρίσκεται πάντα αναρτημένο, όλο μαζί με τη σειρά, στις ¨σελίδες¨ και για να το βρείτε αρκεί ένα κλικ στον σχετική αναγραφή ακριβώς κάτω από τον τίτλο του Ιστολογοφόρου. Σήμερα αναρτώ το τελευταίο κεφάλαιο του δεύτερου μέρους του  μυθιστορήματος. Αναρτώ επίσης εδώ παρακάτω, σε κανονική ροή, ένα ακόμη ιντερμέδιο (ανάμεσα στο δεύτερο και το τρίτο μέρος), καθώς και όλο το δεύτερο μέρος, μαζεμένο και με τη σειρά: κλικ στις ¨σελίδες¨ (αριστερή στήλη κάτω, ή δίπλα στο πρώτο, κάτω από τον τίτλο).

Όπως θα είδατε το δεύτερο μέρος εξακολουθεί να διαδραματίζεται στα Σούσα και αφηγείται τα όσα συμβαίνουν την αμέσως επόμενη μέρα. (Μεταξύ άλλων τη δολοφονική απόπειρα κατά του Καλλισθένη, την άφιξη του Άρπαλου στα Σούσα, τις περιπέτειες του Οινοκράτη, του Χοντρόη του Πουλχερίδιου  κ.α.).

Ευχαριστώ τον Λευτέρη Καβαλιέρο για τις εύστοχες παρατηρήσεις του και βέβαια τον Νίκο Μοσχοβάκο και τον ξενιτεμένο αδελφό μου Αλέξανδρο Νόττα που έχουν άμεση επαφή με τα χειρόγραφα (και λένε ενθαρρυντικά λόγια).

Με λιγότερα λόγια: η περιπέτεια συνεχίζεται…

Θύμωσα.

Δε θα έπρεπε, μια που είμαι ένας τέως πανεπιστημιακός δάσκαλος, ο οποίος οφείλει να μην εκπλήττεται όταν βλέπει να επιβεβαιώνεται η παρουσία εκφυλιστικών παραγόντων στο χώρο της κοινωνικής/μαζικής επικοινωνίας, παραγόντων που δεν είναι άγνωστοι στην επιστημονική βιβλιογραφία και για τους οποίους έχει ήδη μιλήσει και ήδη αναλύσει με τους φοιτητές του, σε καιρούς πρόσφατους. 

Και όμως θύμωσα και ομολογώ ότι, ενώ θεωρώ τον εαυτό μου ικανό να συγκρατηθεί ακόμη και όταν βρίσκεται στον ιδιωτικό χώρο του σπιτιού του και να μην επιδοθεί σε αφοριστικές εξάρσεις από εκείνες που δεν γράφονται, το έκανα, χτες, παρακολουθώντας την δήθεν ¨αντικειμενική¨, τάχα ¨μη προκατειλημμένη¨  και υποτίθεται ¨μη υποβολιμιαία¨ παρουσίαση των γεγονότων και των απόψεων στις εκπομπές που έστησαν τα ιδιωτικά κανάλια για την περιγραφή της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.

Έβρισα σωρηδόν και με ελάχιστες διακρίσεις τους υποτιθέμενους ενημερωτές (στην ουσία διαστρεβλωτές) της κοινής γνώμης, οι οποίοι χρησιμοποιώντας ανεπαίσχυντα ως άλλοθι το φλάμπουρο της ελευθερίας της έκφρασης (της δικής τους, που όλως τυχαίως προκύπτει ανεπανόρθωτα διαπλεγμένη με τις επιθυμίες των εργοδοτών τους), εμπόδιζαν συστηματικά τους ελάχιστους καλεσμένους τους που είχαν διαφορετική άποψη να εκφραστούν χωρίς διακοπές, χωρίς ειρωνικά χαχανητά, χωρίς ξαφνικές παρακάμψεις, χωρίς -στην καλύτερη περίπτωση – την αφ’ υψηλού συγκατάβασή τους, ως των ιερέων του ¨Τηλε-Ευαγγελίου¨ (που στηρίζεται συνήθως στο αλάθητο των χειροποίητων -αν και στο πόδι- ρεπορτάζ).

¨Δε θα μας στερήσετε την ελευθερία της έκφρασης¨ έκρωξε μια απερίγραπτη ιέρεια, όταν κάποιος (ένας στους εννιά ή δέκα που ¨έτυχε¨ να έχει άποψη διαφορετική από τη δική της) απαίτησε να ολοκληρώσει την απάντησή του στις απανωτές τάχα ερωτήσεις, στην ουσία αγορεύσεις της.

Λες και οι προσκεκλημένοι δεν παραβρίσκονται στις τηλεοπτικές συζητήσεις για να απαντούν στις αιτιάσεις και τα ερωτήματα των ¨παρουσιαστών¨, αλλά για να ενισχύουν με τη βουβή παρουσία τους τις αυτάρεσκες αγορεύσεις (επί παντός του επιστητού και μη) των αδρά πληρωμένων τηλεοπτικών ¨καθοδηγητών¨.

Ίσως θα μου πέρναγε (με την εκτόνωση/βοήθεια μερικών κατάλληλων επιθετικών προσδιορισμών) αν δεν παρατηρούσα, ανάμεσα στους μη διακοπτόμενους συνομιλητές, μια γνωστή φάτσα πανεπιστημιακού(!) που ισχυρίστηκε εξ ίσου ανεπαίσχυντα ότι ούτε λίγο ούτε πολύ ¨οι ελίτ έχουν πάντα δίκιο¨, καθώς και άλλα χονδροειδώς βλακώδη… Οπότε αναλογίστηκα με θλίψη ότι με πανεπιστημιακούς τέτοιων αντιλήψεων πάλι καλά πάμε, τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι τρισχειρότερα.

ΥΓ. Πάντως εν τέλει, η οργή ξεπεράστηκε και η ιστορική χθεσινή μέρα τέλειωσε με ανάταση και ελπίδα.

[1] Όρος που εισήγαγε, στην ουσία,  ο Β. Γιαννόπουλος για τις παρουσιάστριες που στάζουν δηλητήριο (τσούγδω).

[2] (Από το Βικιλεξικό) Πομφόλυξ, στην καθομιλούμενη  πομφόλυγα : φουσκάλα στο δέρμα γεμάτη υγρό, λόγος χωρίς ουσία, μπούρδες.

Ήμουν στην Φλωρεντία μέχρι χτες. Ο αδελφός μου βάφτισε την εγγονή του, ο γιος μου ήταν ανάδοχος. Επέστρεψα άρον άρον για να ψηφίσω. Για την Ελλάδα και, ακόμη περισσότερο, για μια Ευρώπη αντάξια της ιστορίας της και του κοινού μας πολιτισμού: ΟΧΙ

(και, ακόμη, στη μνήμη του πατέρα μας Θανάση Νόττα, που θα έλεγε σίγουρα ΟΧΙ)

(Ο Θάνος επιστρέφει με τη μηχανή. Αύριο είναι δικαστικός αντιπρόσωπος σ’ ένα χωριουδάκι στη λίμνη Πλαστήρα)

Όπως σημείωνα σε προγενέστερη ανάρτηση, στις αρχές του καλοκαιριού είπα να βουτήξω στα βαθειά και άγνωστα νερά της συγγραφής ενός αφηγήματος με ιστορικές αναφορές. Θα ήταν μια μυθιστορηματική εκδοχή της ιστορίας των ¨τυραννοκτόνων¨. Η αφορμή που οδήγησε σ’ αυτή την επιλογή ήταν τα αγάλματά τους (ακριβέστερα τα ρωμαϊκά αντίγραφα των δεύτερων αγαλμάτων που ανάρτησαν προς τιμήν τους οι Αθηναίοι – μια που τα πρώτα τα είχε λαφυραγωγήσει ο Ξέρξης),  τα οποία, τις μέρες εκείνες,  οι Ιταλοί είχαν περιχαρείς επιδείξει στον πρωθυπουργό, ως ¨σύμβολα της Δημοκρατίας¨ κατά τη διάρκεια σε μιας επίσκεψής του στην γειτονική χώρα.

Και αφού η αφορμή ήταν οι ανδριάντες, είπα να αρχίσω την αφήγηση κατά την περίοδο που ο Αλέξανδρος βρίσκει τα αγάλματα (τα πρώτα) ανάμεσα στα αντικείμενα που αποτελούσαν τον ¨θησαυρό του Ξέρξη¨ στα Σούσα και αποφασίζει να τα επιστρέψει στους Αθηναίους.  Στη συνέχεια θα έκανα αναδρομή (φλας μπακ) στην Αθήνα πριν τον Κλεισθένη, την εποχή των γιών του Πεισίστρατου και θα εστίαζα στα γεγονότα της τυραννοκτονίας.

Έφτιαξα λοιπόν έναν φανταστικό ήρωα (τον είπα προσωρινά Εύελπι) και του ανέθεσα να παρακολουθεί την εκστρατεία του Αλέξανδρου με την ιδιότητα του γραμματικού-λογογράφου στην υπηρεσία του ιστορικού Καλλισθένη. Ο Εύελπις θα αναλάμβανε να συνοδέψει τα αγάλματα στο Αθηναϊκό Άστυ και εκεί, έχοντας πρόσβαση και στην βιβλιοθήκη του Αριστοτέλη, θα μπορούσε να διερευνήσει τι ¨πραγματικά¨ συνέβη με τους τυραννοκτόνους.

Όμως, ψάχνοντας την εποχή του Αλέξανδρου γοητεύτηκα από ορισμένα ιστορικά πρόσωπα (όχι κατ’ ανάγκην ηρωικά ή ηρωοποιημένα από την ¨επίσημη¨ ιστορία) που μου φάνηκαν πολύ ενδιαφέροντα για μια μυθιστορηματική παρουσίαση: Κυρίως ο Καλλισθένης, αλλά και ο Άρπαλος, και η Θαΐδα, ίσως ο και Ευμένης, και δε ξέρω ποιος άλλος μπορεί να προκύψει καθώς η αφήγηση συναρμολογείται και προχωράει.

Όσο αφορά ιδιαίτερα στον Καλλισθένη, μου δημιουργήθηκε  το εξής ερώτημα:  Τι θα μπορούσε να συμβεί εάν ο Ολύνθιος ιστορικός είχε προσλάβει τις εξελίξεις της εποχής του με τρόπο ανάλογο με εκείνον που σήμερα, γνωρίζοντας βέβαια τις κατοπινές εξελίξεις, θα αποκαλούσαμε πρώιμο αρχαιοελληνικό μοντερνισμό και εάν έβλεπε την εκστρατεία του Αλέξανδρου ως κάτι που να μοιάζει, ας πούμε, με την Ναπολεόντεια στρατιωτική επέκταση, ύστερα από την πρώτη μεγάλη μοντέρνα επανάσταση, τη γαλλική;

Έτσι ¨κόλλησα¨ στην εποχή της εκστρατείας, και μάλιστα σε μια μόνο χρονιά: το 330 πΧ, και μάλιστα, (ενώ έχω ήδη καταγράψει καμιά ογδονταριά σελίδες αφηγηματικό υλικό), σε γεγονότα που καλύπτουν (για την ώρα) μόνο τρεις μέρες: Τις τρεις τελευταίες μέρες του Ανθεστηριώνα μήνα (Αττικό ημερολόγιο). Βέβαια, έχω παραθέσει στην εισαγωγή και ορισμένα ¨ανευρεθέντα¨ κείμενα του Ευέλπι, που περιγράφουν τις   ευρύτερες συγκυρίες της εποχής.

Δεν έχω εγκαταλείψει την ιδέα με το ζεύγος  των τυραννοκτόνων, αλλά όπως εξελίσσεται αυτή εδώ η περιπέτεια γραφής, μέλλον θα τους περιορίσω σε ένα ένθετο παράπλευρο επεισόδιο.

Μετά από όλα αυτά, και με την παρότρυνση (και επιλογή αποσπάσματος) του φίλου Νίκου (Μοσχοβάκου) ο οποίος παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς και εξ αρχής την παρούσα (αφηγηματική) περιπέτεια, σας παραθέτω ένα μικρό δείγμα γραφής. Πρόκειται για την επιστολή της εταίρας Θαΐδας (που ακολουθεί την εκστρατεία) προς την  εταίρα Φρύνη (που βρίσκεται στην Αθήνα). Επί του παρόντος, η επιστολή είναι τοποθετημένη, ως ιντερμέτζο, ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο μέρος των ήδη γραμμένων σελίδων του αφηγήματος. Άλλες προδημοσιεύσεις (του εν συνθέσει κειμένου), προσεχώς.

Ιντερμέτζο

Η επιστολή  της Θαΐδος της εξ Αθηνών προς τη Φρύνη των Αθηναίων

 Προσφιλέστατή μου Μνησαρέτη του Επικλή,

εκλεκτή ακόλουθε της Αναδυομένης Κύπριδος,

αλλά και υπό των Αθηναίων απάντων λατρευτή ως Φρύνη.

Χαίρε.

Εύχομαι να έχεις πάντα την εύνοια των Ολυμπίων, και η επιστολή μου να σε βρει γερή και ευτυχισμένη.

Δεν είχα συχνά την ευκαιρία να επικοινωνήσω μαζί σου, όχι τουλάχιστον όσο θα επιθυμούσα, και είμαι σίγουρη ότι καταλαβαίνεις τις αιτίες. Η παρακολούθηση μιας εκστρατείας -παραδέχομαι ότι είχες δίκιο όταν με προειδοποιούσες σχετικά πριν την αναχώρησή μου από την Αθήνα- δεν είναι μία συνηθισμένη περιπέτεια.

Πολύ περισσότερο το να ακολουθείς αυτή την συγκεκριμένη ¨ανάβαση¨, όπως την αποκαλούν πολλοί από τους πολεμιστές εδώ, η οποία επεκτάθηκε στις ηπείρους της οικουμένης και παρόλα αυτά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.

Ωστόσο, παρά τις διαρκείς μετακινήσεις, όποτε μπόρεσα δεν παρέλειψα να σου αποστείλω την αγάπη και τους χαιρετισμούς μου με προφορικά μηνύματα, χρησιμοποιώντας έμπορους και απόμαχους στρατιώτες που επέστρεφαν στο Αθηναϊκό Άστυ.

Φαντάζομαι ότι τα κυριότερα νέα για τις μάχες, τις νίκες, τις κατακυριεύσεις των πόλεων, τους κατακτημένους θησαυρούς, όλα αυτά τέλος πάντων  που χαρακτήρισαν την πορεία των ελληνικών στρατευμάτων τα τελευταία χρόνια, θα έχουν ήδη φτάσει ως την Πόλη της Παλλάδος και δεν χρειάζεται να τα αναφέρω εδώ διεξοδικά.

Μα ναι, τα βασικότερα από τα γεγονότα πρέπει να είναι γνωστά στην Αθήνα και, από όσο μπορώ να υποθέσω γνωρίζοντας αρκετά καλά τους Αθηναίους -εσύ βέβαια τους ξέρεις πολύ καλλίτερα-, πρέπει να έχουν ξεσηκώσει πλήθος συζητήσεων και προβληματισμών.

Σαν να τους βλέπω εδώ μπροστά μου, τώρα δα, αγαπητή μου Μνησαρέτη, να σκαρφαλώνουν ξαναμμένοι στην Πνύκα,  να σχολιάζουν, να αναλύουν, να κριτικάρουν, να αρπάζονται, να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, να ρητορεύουν, να αλληλοκατηγορούνται…

Ή ακόμη, να καταλήγουν στην αγκαλιά σου ζητώντας απεγνωσμένα κατανόηση…

Ω πόσο τους έχω επιθυμήσει αυτούς τους  διαρκώς ανήσυχους, διαρκώς τεντωμένους, αλλά και διαρκώς σε αναζήτηση της γαλήνης, της ηρεμίας και της στοργής, Αθηναίους…

Ναι, δεν επιθυμώ να στο κρύψω: υπάρχει το άλγος του νόστου στην ψυχή μου.

Θυμάσαι στ’ αλήθεια πόσο είχαμε διασκεδάσει κι οι δυο μας τότε, λίγο πριν φύγω, όταν είχαν καταλήξει όλοι τους χωρισμένοι στα δύο για χάρη  μας; Θυμάσαι τους  Φρυνικούς και του Θαϊδικούς; Έντονοι στις αντιπαραθέσεις τους σχεδόν όσο, για να μη πω παραπάνω, οι ¨φίλο¨ με τους ¨αντί¨ μακεδονικούς

Μα τι λέω, και βέβαια τους θυμάσαι, εσύ τους έχεις εκεί, στα πόδια σου όλους αυτούς, να σου θυμίζουν τα παλιά επεισόδια, τα παλιά παιχνίδια… Μήτε κι εγώ λησμονώ πως οι δικοί σου οι θαυμαστές ήτανε πιο πολλοί από τους δικούς μου, πράγμα εξάλλου που ήταν δίκαιο και σωστό, μια που ως μεγαλύτερη -λίγα μόνο χρόνια- ήσουν κοντά τους, αφιερωμένη σ’ αυτούς, μια στάλα περισσότερο καιρό από ό, τι εγώ.

Αχ, Μνησαρέτη μου!

Άραγε ¨οι εξήντα¨([1]), οι αστείοι ποιητές, εκείνοι που λέγανε τόσες χαριτωμένες κακίες εις βάρος μας, μαζεύονται πάντοτε στον ναό του Ηρακλή στη Διόμεια για να σκαρώσουν τις φάρσες και τα καλαμπούρια τους;

Θυμάσαι τον ¨Θαϊδο-Φρυνικό Πόλεμο¨ που είχαν οργανώσει; Θυμάσαι που μόλις άκουσαν την τιμή του βραβείου που ήθελαν να αθλοθετήσουν για το νικητή -μια νύχτα με μια από εμάς- αναγκάστηκαν να κάνουν έρανο ανάμεσα στους πεντακοσιομέδιμνους;

Ναι, το άλγος του νόστου υπάρχει, και που και που με τσιμπάει, αλλά να μη νομίζεις ότι αυτά στα γράφω για να σου παραπονεθώ.

Όχι. Δεν υπάρχει τίποτα που να μου προκαλεί το παράπονο ή τη στεναχώρια της αδικίας. Και την ευγνωμονώ την Αφροδίτη, και την Ουρανία και την Πάνδημη, μεγάλη η χάρη της!

Διάλεξα αυτή την πορεία έχοντας πλήρη συνείδηση για το τι κάνω, δεν μετανιώνω και είμαι ευχαριστημένη. Βαδίζω σε έναν παράδρομο ίσως, αλλά πάντως δίπλα στα χνάρια της Ιστορίας, όπως και εσύ άλλωστε, άνασσα στην πιο ένδοξη πόλη των Ελλήνων, όπως και η αείμνηστη Ασπασία, όπως ακόμη και η αμφιλεγόμενη Θαργηλία που κατάφερε να παντρευτεί τόσους επιφανείς άνδρες και τελικά να διοικήσει τη Θεσσαλία μόνη της! Λένε πως εργαζόταν για τους Πέρσες και μπορεί να είναι αλήθεια, συνέβη να κάνουν προτάσεις και σε μένα, όμως παρόλα αυτά εγώ λέω ότι η Θαργηλία απέδειξε πως, θέλοντας, εμείς οι γυναίκες μπορούμε να κάνουμε πράγματα μεγάλα και αξιομνημόνευτα. Ποια θα αποδειχθούν θετικά και ποια καταστροφικά ας το κρίνουν οι μεταγενέστεροι.

Μιλάω για εμάς, αγαπητή μου Μνησαρέτη, εμάς τις γυναίκες ¨συντρόφους¨ που, ό, τι κι αν λένε οι εχθροί μας,  διαφέρουμε από τις πόρνες που αγαπούν μόνο το χρήμα, διαφέρουμε από τις θεούσες ιερόδουλες που δε δουλεύουν παρά για τους θεούς και τους ιερείς τους, λέω για μας, που δε θα γινόμασταν ποτέ αντικείμενα λατρείας, εάν δεν είχαμε ένα εξαιρετικό και σπάνιο προσόν.

Όχι, φιλτάτη Μνησαρέτη, δεν μιλώ για την παιδεία, την εξυπνάδα ή η ευστροφία μας, όπως ίσως σκέπτεσαι. Αυτές μας βοηθούν απλώς στο να μπορούμε να επικοινωνούμε με τους ευφυέστερους.

Εκείνο που πραγματικά μας ξεχωρίζει είναι ότι τους άνδρες, κατά βάθος, τους αγαπάμε. Και  αγαπώντας τους άνδρες αγαπάμε ολόκληρο τον κόσμο των ανθρώπων και δε μισούμε κανένα.

Βλέπεις; Με συλλαμβάνεις να ¨φιλοσοφώ¨ κι αυτό είναι ίσως ένα ακόμη δείγμα της νοσταλγίας μου για την Αθήνα.

Ας έλθω λοιπόν σε ένα θέμα που θεωρώ φυσικό να κινεί το ενδιαφέρον σου, όπως και κάθε σημερινής γυναίκας. Όχι, καμία γενικότητα, καμία φιλοσοφία… Λέω για ¨εκείνον¨.

Ξέρω πώς και ο ίδιος και ο πατέρας του σου είχαν ζητήσει να ανεβείς ως την Πέλλα προσφέροντάς σου μυθώδες αντίτιμο, μα εσύ είχες αρνηθεί να μετακινηθείς. Μα ναι Φρύνη μου, σε καταλαβαίνω, ποια βασίλισσα θα άφηνε την Αθήνα για μια πόλη του Βορρά; Ωστόσο, λέω εγώ, ίσως, -τι ίσως, σίγουρα-, θα σου έμεινε μια θεμιτή  περιέργεια.

«Άσε τις φλυαρίες Θαΐδα» σε ακούω να μου λες, «και πες μου… πώς είναι εκείνος;» Πες την αλήθεια, αυτή δεν είναι η ερώτηση που ανεβαίνει από μόνη της στα χείλια σου;

Ε, λοιπόν θα σου πω.

Δεν είναι δύσκολο: είναι νέος, είναι όμορφος, είναι ενθουσιώδης, είναι γεννημένος ηγέτης αλλά αρκετά ευφυής ώστε να ακούει τους πεπειραμένους. Αγαπάει τους φίλους του, άνδρες και γυναίκες με πάθος, πάθος που καμιά φορά αναζητώντας άμεση και άνευ όρων ανταπόκριση, καταλήγει καταστροφικό και τραγικό. ¨Εκείνος¨ έχει ανάγκη από επιδοκιμασία τουλάχιστον όσο οι θεοί που αν δεν υμνηθούν μας ξεχνάνε.

Ο δάσκαλός του τού λείπει, θα τον ήθελε πλάι του, αλλά απορρίπτει κάθε ιδέα να τον φέρει εδώ με το ζόρι. Τη μάνα του, αν δεν ανακατευόταν τόσο έντονα στα πάντα, ακόμη και από μακριά, θα την είχε ήδη προσκαλέσει και θα την είχε εγκαταστήσει αρχόντισσα σε κάποια από τις κατεκτημένες πρωτεύουσες.

Να σου πω και κάτι άλλο; Επειδή κατάγεσαι από τις Θεσπιές, που αν και πόλη βοιωτική είχαν αλωθεί παλιότερα από τους Θηβαίους[2], καταλαβαίνω την αμφιθυμία που σου δημιούργησε η καταστροφή της πόλης των Θηβών από τους Μακεδόνες. Δεν ξέρω αν αληθεύει, αλλά έφτασε ως εδώ η φήμη πως προσφέρθηκες να αναστηλώσεις  με δικά σου έξοδα τα θηβαϊκά τείχη, αρκεί να αναγράψουν πάνω τους πως ¨ό, τι κατέστρεψε ο Αλέξανδρος ο Μακεδών το αποκατέστησε η Φρύνη η εταίρα¨ και πως οι Θηβαίοι, βέβαια, αρνήθηκαν.

Είτε αληθεύει στο ακέραιο αυτή η ιστορία είτε όχι, μου αρέσει που προσπάθησες να μπεις στη μύτη τόσο του Αλέξανδρου όσο και των Θηβαίων. Είναι αντάξιο της φήμης και της ισχυρής σου προσωπικότητας!

Πάντως, μα το Δία, δε ξέρω τι εντύπωση θα σου έκανε ο Βασιλέας αν τον ζούσες από κοντά. Μπορώ όμως να πω ότι εκείνου σίγουρα θα του άρεσες ω Φρύνη. Εκτιμά τόσο την ομορφιά όσο και την ειλικρίνεια. Άσε που νομίζω ότι έχει αδυναμία στις λίγο μεγαλύτερές του γυναίκες, έχω παραδείγματα. Αλλά αυτά θα τα πούμε διεξοδικά όταν ο Ταξιδιώτης Ερμής μας επιτρέψει να ξαναβρεθούμε κοντά η μια στην άλλη.

Για εκείνον έχω μόνο να προσθέσω ότι για να τον καταλάβει κανείς, πρέπει να λάβει υπ’ όψιν ότι μαζί του έχει έρθει στην εξουσία μια γενιά νέων. Τους βλέπεις: είναι μια μεγάλη συντροφιά από νέα παιδιά που όσο επιτυχώς και αν παίζουν τον πόλεμο, όσο κι αν μέσα σε λίγα χρόνια έχουν εξελιχθεί σε βετεράνους μεγάλων μαχών, εξακολουθούν να  αστειεύονται,  να γελάνε, να κάνουν φάρσες οι μεν στους δε, σαν να είναι μια μεγάλη παρέα που βγήκε κυνήγι. Και προ παντός,  διαισθάνονται ότι είναι οι πρώτοι σε κάτι καινούργιο. Αξίζουν, Μνησαρέτη μου, αξίζουν κάποιες ταλαιπωρίες προκειμένου να βρίσκεται κανείς κοντά τους.

¨Ταλαιπωρίες¨ γράφω κι έρχεται στο νου μου η προσπάθεια που κάθε γυναίκα κάνει, για να παραμείνει όσο γίνεται πιο επιθυμητή, ακόμη και όταν στην αγκαλιά της καταφεύγουν άντρες γεμάτοι από την έξαψη της μάχης, όπου το μόνο που αποζητούν είναι μια τελετή Ζωής που να ξορκίζει τον ανελέητο Θάνατο και να διαλύει τις Ερινύες και τα άλλα τέρατα που γεννοβολάει ο Πόλεμος.

Για να είμαστε επιθυμητές όμως – θυμάμαι πάντοτε τις συμβουλές και τις παραινέσεις σου- η εύνοια της Αναδυόμενης δεν αρκεί πάντα, κάποια βοήθεια δε βλάπτει, για αυτό σε παρακαλώ να έχεις το νου σου αγαπητή μου Μνησαρέτη: με το πρώτο πλοίο που θα φτάσει στον Πειραιά από την Τύρο, – υπολογίζω αμέσως μετά την ανοιξιάτικη ισημερία- σου στέλνω μαζί με την αγάπη  μου ένα κιβώτιο με καλλυντικές και αρωματικές ουσίες από την Αίγυπτο, τη Συρία και τη Βαβυλώνα. Όχι πως η Κόρινθος και η Χαιρώνεια  δεν τα καταφέρνουν μια χαρά στην αρωματοποιία, αλλά για δοκίμασε κι αυτά τα ¨εξωτικά¨ κατασκευάσματα. Αν όχι τίποτα άλλο θα έχουν τη γοητεία του καινούργιου και του ασυνήθιστου.

Τι άλλο να σου εξομολογηθώ Μνησαρέτη μου; Ότι θα ’θελα να ξέρω τι κάνει ο Μένανδρος που με έκανε τόσο να γελάω, αν με ξέχασε ή αν η απουσία μου έχει τυχόν εμπνεύσει κάποιο νέο θεατρικό του έργο[3];

Εσύ εμπνέεις γλύπτες, και με το υπέροχο κορμί σου αυτό είναι δίκαιο, εγώ έναν κωμικό ποιητή είχα θαυμαστή, να μη ξέρω τι κάνει;

Ζητάω πολλά, ε; Άστο!

Α, τον θυμάσαι τον Εύελπι; Εκείνον το νεαρό Μεγαρέα που μάλλον συνεσταλμένος περιτριγύριζε στα αθηναϊκά συμπόσια πριν την εκστρατεία;

Είναι εδώ. Ταξιδέψαμε μαζί, πριν τέσσερα χρόνια, με το ίδιο πολεμικό πλοίο. Ο χρυσός μου, είχε νομίσει ότι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού  θα έπρεπε να με προστατέψει, -να σου πω την αλήθεια κάτι τέτοιο είχα στο μυαλό μου και εγώ, να τον προστατέψω, έτσι άβγαλτο που τον έβλεπα. Βέβαια το ταξίδι ήταν ομαλό και πειθαρχημένο και κανείς μας δε χρειάστηκε προστασία, ωστόσο μου έκανε εντύπωση η ευγενική αν και δωρικά πειθαρχημένη συμπεριφορά του.

Ε, λοιπόν πού να τον δεις τώρα. Κολλητός με τον ισχυρό Καλλισθένη, τον ανιψιό του Αριστοτέλη, που εδώ ασκεί υψηλά καθήκοντα  -και που αν πιστέψω αυτά που λένε οι εχθροί του μας επιτηρεί όλους-, έχει αναδειχθεί σε σημαντικό πρόσωπο. Τόσο σημαντικό που ενάντιά του και, φυσικά, ενάντια στον Ολύνθιο Καλλισθένη εξυφαίνεται συνομωσία από κάτι μοχθηρούς τύπους. Μοχθηρούς και ανόητους: τους ξεφεύγουν λόγια νομίζοντας ότι οι γυναίκες δίπλα τους είναι όντα χωρίς μυαλό και χωρίς παρατηρητικότητα.  Έπαθλο της πλεκτάνης τους; η επιρροή που εικάζουν ότι, εξουδετερώνοντάς τον Ολύνθιο και τους φίλους του, μπορούν να αποκτήσουν πάνω στον Μακεδόνα Βασιλέα. Είχα σκοπό να ειδοποιήσω τον Εύελπι, αλλά του ανέθεσαν αποστολές που τον ανάγκασαν να επιστρέψει βιαστικά στα Σούσα. Ελπίζω να μπορέσω να τον ενημερώσω έγκαιρα.

Ε, να. Νομίζω ότι στα είπα όλα και ξανάσανα!

Όλα; Όχι ακριβώς. Δε σου είπα τίποτα, ας πούμε,  για τον Πτολεμαίο.

Μη γελάς, το ξέρω ότι τους μισούς Μακεδόνες τους λένε Πτολεμαίους! Εντάξει, αφήνω μερικά πράγματα για όταν θα τα ξαναπούμε.

Εν τω μεταξύ

Σε ασπάζομαι με αγάπη και αφοσίωση

Το Θάϊον -όπως με προσφωνούσες χαϊδευτικά- από την Περσέπολη.

[1] Σύμφωνα με τον Αθήναιο (Δειπνοσοφισταί, XIV, 614e) οι κυριότεροι από τους ¨πλακατζήδες¨ της παρέας των εξήντα ήσαν οι ο Καλλιμέδων, ο Κάραβος και ο Δεινίας, ο Μνασιγείτων και ο Μέναιχμος.  Ο Αθήναιος σημειώνει επίσης ότι ο Φίλιππος τους είχε χρηματοδοτήσει με ¨ένα τάλαντο¨ προκειμένου να του στέλνουν τα αστεία τους, ειδικότερα όσα τον αφορούσαν.

[2] Αν και πόλη της Βοιωτίας, οι Θεσπιές αλώθηκαν και καταστράφηκαν από τους Θηβαίους μετά την μάχη των Λεύκτρων (371πΧ).  Πιθανολογείται ότι μετά από αυτή την καταστροφή ο φτωχός Επικλής, πατέρας της Μνησαρέτης/Φρύνης, μετακόμισε στην Αθήνα.

[3] Φημολογείται ότι ο Μένανδρος είχε γράψει και παρουσιάσει το κωμικό έργο Θαίς, (δεν διασώθηκε) εξυμνώντας τις χάρες της τότε ερωμένης  του Θαΐδας

Ας πούμε ότι οι συγκυρίες το επιτρέπουν.

Ας πούμε ότι βρίσκεστε υπό την σαγηνευτική επιρροή μιας λευκής κόλλας χαρτιού, που αναζητά γράμματα και ιστορίες.

Ας πούμε ότι θέλετε να ζήσετε την περιπέτεια της γραφής και αναρωτιέστε από ποια πόρτα να μπείτε στον συναρπαστικό της κόσμο.

Από την λιτή, σοβαρή πύλη της διατύπωσης σκέψεων, προβληματισμών και απόψεων; Από την φαντασμαγορική ¨πορτάρα¨ (έτσι λέμε στη Θεσσαλονίκη τις πύλες των κάστρων)  των μπριόζικων φανταστικών μυθοπλαστικών αφηγήσεων; Από την σκηνογραφική είσοδο των θεατρικών διαλόγων; Ή από κάποια άλλη, καινούργια πύλη, από εκείνες που μέχρι στιγμής δεν έχετε επιχειρήσει να παραβιάσετε;

Εγώ λέω ότι αυτή η τελευταία επιλογή μοιάζει η πιο δελεαστική. Αυτή που υπόσχεται τις περισσότερες εκπλήξεις.

Όμως ας μην το παρακάνουμε σε προσδοκίες.

Θέλω να πω ότι όσο κι αν ζορίζεται ο συγγραφέας, όσο κι αν επιθυμεί να καινοτομήσει, όσο κι αν επιχειρεί να προσεγγίσει νέα είδη γραφής, κατά βάθος από το ίδιο καπέλο βγάζει πάντοτε τους λαγούς, τα περιστέρια και τα φανταχτερά του φουλάρια.

Πάντως, ας δεχτούμε ότι κάθε απόχρωση γραφής έχει τις ιδιαιτερότητές της. Μερικά θέματα, ας πούμε, απαιτούν έρευνα. Έτσι δίνουν την ευκαιρία της αναζήτησης που, από μόνη της,  είναι κι αυτή μια περιπέτεια.

Άλλα πάλι, σε αφήνουν αχαλίνωτο να νομίζεις ότι τα φτιάχνεις όλα εξ αρχής. Πρόκειται φυσικά για μια ψευδαίσθηση, αλλά παραμένει μια γοητευτική πλάνη (νομίζω ότι οι συγγραφείς είναι πάντα έτοιμοι να αυτο-πλανηθούν).

Υπάρχει και ένα είδος, που ενώ απαιτεί επαρκή τεκμηρίωση,  επιτρέπει παράλληλα μυθοπλαστικές απογειώσεις: το ιστορικό μυθιστόρημα. (Ε, ναι. Αν θέλεις, στην ίδια αφήγηση, να συμπεριλάβεις μυθοπλαστικά και τεκμηριωμένα στοιχεία, πρέπει να το πάρεις απόφαση ότι δεν αρκεί η χωρητικότητα ενός, έστω εκτεταμένου, διηγήματος, πιθανώς ούτε και εκείνη της νουβέλας: θα πρέπει να βουτήξεις στη βαθειά, έως άπατη, σελιδοπαραγωγή του μυθιστορήματος).

Έκανα τις παραπάνω σκέψεις καθώς έμπαινε το καλοκαίρι και προβληματιζόμουν, τόσο για το είδος της γραφής, όσο και για το συγκεκριμένο θέμα που θα μπορούσε να με ¨απογειώσει¨, γιατί, μεταξύ μας, ήθελα να προσπεράσω περίκλειστα τείχη που απομονώνουν εμένα.

Μια μέρα, με τον Νίκο που ήταν εδώ, συζητούσαμε για διάφορα θέματα της επικαιρότητας, με αυτόν  τον νέο τρόπο (νέο για τη γενιά μας –οι πιτσιρικάδες το έχουν στο αίμα τους), που η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει. Δηλαδή σκάβοντας με τη βοήθεια του φορητού ή του τάμπλετ, γύρω τριγύρω από ειδήσεις που μας πλασάρει η εφημερίδα ή η τηλεόραση. Συζήτηση, ψάξιμο, νέα στοιχεία, πάλι συζήτηση, ψάξιμο… Είναι ένα παιχνίδι που -αν αγνοήσεις προς στιγμήν τον εκνευρισμό που προκαλεί το χάσμα ανάμεσα σε αυτά που ξεφουρνίζουν τα Μέσα και αυτά που προκύπτουν από μια, έστω αβαθή, πρώτη διερεύνηση στο διαδίκτυο- μπορεί να αποβεί πρωτότυπο και ενδιαφέρον.

Η είδηση που αναμασούσε η τηλεόραση δεν ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και ίσα ίσα που την προσέξαμε. Ο πρωθυπουργός βρισκόταν στην Ιταλία και οι οικοδεσπότες, διπλωματικά ευγενικοί, τον πήγαν σε μια έκθεση αφιερωμένη στη Δημοκρατία (της οποίας μας αναγνωρίζουν το -ληγμένο- κόπι ράιτ), όπου το κύριο έκθεμα ήταν τα ρωμαϊκά αντίγραφα των αγαλμάτων των ¨τυραννοκτόνων¨.

Ας θυμηθούμε, είπαμε, λίγο περισσότερα για τον Αριστογείτονα και τον Αρμόδιο. Άρα: Γκούγκλης, Βικιπέντια, και μετά ένας λαβύρινθος από αποδεκτούς και απαράδεκτους (αισθητικά) ¨τόπους¨.

 Ενώ ξεκινήσαμε αναζητώντας συμπληρωματικές πληροφορίες για την εποχή που έδρασαν οι απεικονιζόμενοι αγαλματοποιηθέντες, το ερώτημα που άρχισε να διαγράφεται, όλο και πιο έντονα γύρω από τους δύο, ήταν: Ήρωες της (πρώιμης ή υπό κατασκευή) Δημοκρατίας, όπως κατέγραφαν  μερικοί, ή ¨απολιτικοί κίναιδοι¨, όπως ενίσταντο άλλοι;. Πολιτική δολοφονία, συνωμοσία των Λακεδαιμονίων ή μελοδραματικό έγκλημα πάθους;  Ή για να γενικεύσουμε: κατά πόσο η Δημοκρατία για να επικρατήσει ή να διατηρηθεί έχει ανάγκη από μύθους;

¨Να ένα ωραίο θέμα για ιστορικό μυθιστόρημα¨, λέει ο Νίκος.

Εγώ τσιμπάω αμέσως.

Γιατί όχι, λέω.

(συνεχίζεται)

Για να ‘μαι ειλικρινής μαζί σας (συνήθως είμαι) η ακριβής ετυμολογία της λέξης πάσχα μου διαφεύγει αυτή την στιγμή κι έτσι λέω να σας ευχηθώ Καλή Ανάσταση, που είναι μια λέξη σίγουρα όμορφη, ικανή να τροφοδοτεί τις ¨φαντασιακές¨ μας άμυνες και να ενώνει τα τετελεσμένα με εκείνα που δε τελειώνουν ποτέ.

Ακόμη μία (από τις πολλές και αξιόλογες) εκδηλώσεις της Θεατρικής Ομάδας του Δήμου Πυλαίας. Σήμερα και αύριο στο ¨Πέτρινο¨ και την Παρασκευή στο ¨Βαφοπούλειο¨

Κυριακή 26 του Γενάρη.  10:30 το πρωί. Το ’χει στρώσει. Όχι οριστικά, το σκέπτεται. Ρίχνει ακόμη. Είναι δυο τρεις ώρες που χιονίζει στην Πάνω Πόλη. Φωτογραφίζω τριγύρω απ’ το σπίτι. Πάω να δω τι κάνει η Νερατζιά που έχω σ’ ένα βαρέλι στην αυλή εδώ και μερικά χρόνια. Άλλοτε φουντώνει, άλλοτε μαραζώνει. Αντέχει. Η λεμονιά έχει τρία λεμονάκια…