(Σήμερα το πρωί πρόλαβα το φεγγαράκι πριν βουτήξει στον Θερμαϊκό)

Δεν ξέρω αν αυτές τις μέρες ο ουρανός της Θεσσαλονίκης έχει κέφια ή το παίζει, κι εκεί που πάει να κατεβάσει κανα καρεκλοπόδαρο, αλλάζει διάθεση και αρχίζει να διασκεδάζει με τις μπογιές του, κι εγώ να τον κυνηγάω με την μικρή μηχανή, να μη χάσω καμιά πόζα αξιομνημόνευτη, τελεία.

(Μεγέθυνση με κλικ πάνω στην εικόνα)

(*) Μικρή μεγέθυνση με κλικ πάνω στην εικόνα

Ως αρχιτέκτονας (που υπήρξα) μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι για να αναδείξεις ένα κατασκεύασμα, που κρίνεις ότι αξίζει τον κόπο, καλό είναι να αφήσεις τριγύρω του χώρο ακατασκεύαστο, άδειο, κενό. Ο κενός χώρος δημιουργεί την αίσθηση της αναμονής, αν όχι της έλλειψης, κι έτσι η κατασκευή θα γίνει εκ προοιμίου επιθυμητή και (ενδεχομένως) καλοδεχούμενη. Πρόκειται κατά βάση για μια στοιχειώδη εφαρμογή της Αρχής των Αντιθέτων που έλκονται, αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοϋποστηρίζονται.

Ζώντας για μεγάλο κομμάτι τις ζωής μου σε μια όμορφη χώρα με κακάσχημο αστικό τοπίο, φτιαγμένο από αρχιτέκτονες και πολιτικούς μηχανικούς στην υπηρεσία κακόγουστων, χωροφάγων εργολάβων και εσκεμμένα αλλήθωρων πολεοδομικών ελεγκτικών μηχανισμών (τοπίο που δύσκολα θα γινόταν αντιληπτό ως αισθητικά υποφερτό, ακόμη και εάν δημιουργούσε κανείς γύρω του σαχαροειδείς ερήμους), άρχισα να αναζητώ αντίδοτα. Αντιόξινα κατά του αισθητικού έλκους των αστικών διαδρομών.

Σημειώστε ότι δεν ανήκω στους βαρεμένους με την Αισθητική, ούτε σε εκείνους που υποστηρίζουν (έμπλεοι κρυφών ενοχών) ότι οι επικλήσεις σε κάποια ανώτερη και δυσπροσδιόριστη Αισθητική μπορεί να υποκαταστήσει τους κανόνες κοινωνικής συμβίωσης που αποκαλούνται κοινώς Ηθική. Αντίθετα πιστεύω ότι η όποια Αισθητική είναι γεμάτη σαφείς ή υποδηλούμενες πληροφορίες και μηνύματα σχετικά με την ακμή ή την παρακμή, την αποτελεσματικότητα ή την χαλαρότητα της ισχύουσας Ηθικής.
Που πάει να πει ότι δεν αντιδρώ στην αστική ασχήμια γιατί αυτή προσβάλει κάποιες ¨ιερές¨ και ¨απαραβίαστες¨ αρχές περί ωραίου, αλλά γιατί με παραπέμπει σε σκηνές με σικέ διαγωνισμούς, λεηλασίες του δημόσιου χρήματος, φθορά του δημόσιου αισθήματος περί δικαιοσύνης, νταηλίκι, ωχ αδελφισμό, σήψη και αδιαφορία.
Και δεν θα είναι για να κομίσω γλαύκα στην Αθήνα, αν πω πως η απάντηση σε όλα αυτά, έχει να κάνει με την παιδεία, τη συνειδητοποίηση, το πολιτικό κουράγιο και την πολιτική δράση. Καί, θα πρόσθετα, με την αισιοδοξία που η σημερινή Αισθητική καταπνίγει και θάβει. Αισιοδοξία αναγκαία για να πιστέψει κανείς ότι οι απαντήσεις κάποτε, αργά ή γρήγορα, θα δοθούν.

Όμως μέχρι τότε; Μέχρις ότου όλα αυτά τα ωραία και χρήσιμα αναβιώσουν;
Σκέφτηκα, μέχρι τότε, να προσπαθήσω να διατηρήσω κάποια ψήγματα ελπίδας, που ίσως βλαστήσουν δράση και, περπατώντας ανάμεσα στην ασκήμια των δρόμων, των πεζοδρομίων, των πολυκατοικιών και των (περισσότερων) νεότερων μνημείων, να μη το βάλω κάτω. Να το στρέψω πάνω.
Θέλω να πω, ότι το ανίσχυρο και ταλαιπωρημένο βλέμμα μου, προκειμένου να αποδράσει από τις αισθητικές βιαιοπραγίες και τους επώδυνους συμβιβασμούς, είπε να ανασηκωθεί, και εκεί, πάνω από τα οπισθοχωρούντα (ατάκτως) ρετιρέ και τις γκριζωπές καμινάδες να ανακαλύψει επιζώντα ουρανό.
Ουρανό, όχι πάντοτε υγιή, όχι πάντοτε απαλλαγμένο από φαιά στίγματα και λυματώδη νεφελώματα, αλλά πάντως ακόμη εκεί, να αντιστέκεται και να αντιδρά. Με σχήματα και με χρώματα. Με (ουράνια) φαντασία.
Κι ας είναι στερεωμένος πάνω από τον γκρίζο ωκεανό της ασχήμιας.
Έβγαλα τη φωτογραφική μηχανή και είπα να χρησιμοποιήσω την έκταση της οικοπεδικής αστικής δυσμορφίας ως πλαίσιο ανάδειξης του ουρανού.
Ουρανού που αντιστέκεται.
Αρκεί να ξέρεις (και να θέλεις) να τον κοιτάξεις.

Τα αρχεία μου το επιβεβαιώνουν. Τον Νοέμβρη ο ουρανός της Θεσσαλονίκης παίρνει τις πιο όμορφες πόζες και σου γνέφει ¨κοίτα¨.  Κι αν, εκεί κοντά, έχεις καμιά φωτομηχανή πρόθυμη, είναι σα να σου λέει ¨τράβα¨.

Σημείωση:Έχω ξαλαφρώσει  αρκετά (από pixel) τα φωτογράμματα, για να μπορέσουν να φορτωθούν πιο άνετα στο Ιστολογοφόρο, αλλά δεν έχω κάνει καμία άλλη εκ των υστέρων παρέμβαση. Ο ουρανός της Θεσσαλονίκης αλλάζει χρώματα και αποχρώσεις με απολύτως δική του πρωτοβουλία.

Κι άλλη σημείωση: Με κλικ πάνω τους, οι εικόνες γίνονται λίγο μεγαλύτερες.

Μουσικούλα συνοδευτική (προαιρετική)

Ο Νίκος μου έστειλε από την Αθήνα τους παρακάτω στίχους, και να σημειώσω ότι μου προξένησε χαρά είναι μάλλον πλεοναστικό κι αυτονόητο. Σας τους μεταφέρω μαζί με εικόνες πρόσφατων ουρανών της Θεσσαλονίκης.

 

Νίκος Μοσχοβάκος

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

 

Τρέχει κι απομακρύνεται το τρένο προς το Νότο

πίσω του όνειρο αχνό μεν’ η Θεσσαλονίκη

βαλκανική, νοσταλγική, απ’ τον καιρό τον πρώτο

που δένουν σήμερα με χθες οξειδωμένοι κρίκοι.

 

Ώρες λίγες περάσανε που πάνω στο μπαλκόνι

η Σόφη έφερνε καφέ και μίλαγε ο Βασίλης

κρυφή χαρά η αίσθηση, δεν ήτανε η μόνη

που χάραζ’ ανεξίτηλα ο ερχομός της σμίλης.

 

Στενά σοκάκια κι όμορφα σπίτια στην Άνω Πόλη

πιο κάτω ο Θερμαϊκός φτερά φορεί στη μνήμη

μες την αχλύ ο Όλυμπος Θεών αραξοβόλι

γίνεται μάλαμ’ ακριβό κι άλλες φορές ασήμι.

 

Κοντά σ’ αυτά η ζεστασιά, η αγάπη, η παρέα

κουρνιάζουνε σαν τα πουλιά με φρόνηση και χάρη

σμίγουν και κάνουν τ’ άσχημα να φαίνονται ωραία

γι αυτό αφήνω αμαχητί το νόστο να με πάρει.

Χτες έβρεχε.

Σήμερα, κοιτάζω πάνω και βλέπω λευκό και έντονο γαλάζιο σε εκθαμβωτικούς  συνδυασμούς, κοιτάζω πέρα και βλέπω Όλυμπο επικαλυμμένο ως παγωτό καϊμάκι,

και βρίσκω και ένα παλιό τραγουδάκι στην αποθήκη, αμερικάνικο, εφηβικό…

Since I Don’t Have You από τους Skyliners

Τράβηξα αυτές τις φωτογραφίες σήμερα το πρωί, περίπου στις οκτώ και τέταρτο. Έχουν λίγο ουρανό, λίγη Αριστοτέλους, λίγο λιμάνι, ένα καράβι κόκκινο, δυο κορφές Όλυμπο, ένα τρούλο προφήτη Ηλία, μια λωρίδα νέφος και λίγη απριλιάτικη θλίψη. Όπου να ’ναι θα λάμψει ο ήλιος… 

 

 

Ετοιμάζομαι να κατεβώ στη σχολή για μάθημα, αλλά ο ουρανός σήμερα, διαυγής αλλά και αναποφάσιστος ταυτόχρονα, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων για να τον αφήσω στην ησυχία του.

 

 Ανταύγειες 

Ηώς ροδοστεφής

 Βραδιάζει Ξημερώνει  Φθινόπωρο Θεσσαλονίκη

 

 

Η ¨Καταιγίδα¨ ηχογραφήθηκε στις 4 Μαρτίου 1960 στις 10 το πρωί (τι μπορείς να βρεις άμα ψάξεις!) από το ίδιο τον συνθέτη, στιχουργό και εκτελεστή, αυτοπροσώπως.

Αν και κατάγεται από το νότο (η μητέρα του ήταν Ιταλίδα) ή ακριβώς γι αυτόν το λόγο, ο Μπρασένς, αντιπαθεί  τον πολύ ήλιο. Εδώ μας δίνει έναν επί πλέον λόγο για να προτιμά κανείς την καταιγίδα.

Παρακάτω, έχουμε και λέμε:

 Ηχος:

1.  Η αρχική εκτέλεση  

2.  Στα ισπανικά

 3. Στα Γεωργιανά (άμα ψάξεις, είπαμε, βρίσκεις)

 4.  Ανάγνωση εκδοχής στα ελληνικά (Θάνος και Σόφη) 

 

και σε κείμενο

 1. Η καταιγίδα στα γαλλικά

 2. Η απόδοση στα ελληνικά που σας έφτιαξα

 

L’orage

Parlez-moi de la pluie et non pas du beau temps,

Le beau temps me dégoûte et me fait grincer les dents,

Le bel azur me met en rage,

Car le plus grand amour qui me fut donné sur terre

Je le dois au mauvais temps, je le dois à Jupiter,

Il me tomba d’un ciel d’orage.

Par un soir de novembre, à cheval sur les toits,

Un vrai tonnerre de Brest, avec des cris de putois,

Allumait ses feux d’artifice.

Bondissant de sa couche en costume de nuit,

Ma voisine affolée vint cogner à mon huis

En réclamant mes bons offices.

«Je suis seule et j’ai peur, ouvrez-moi, par pitié,

Mon époux vient de partir faire son dur métier,

Pauvre malheureux mercenaire,

Contraint de coucher dehors quand il fait mauvais temps,

Pour la bonne raison qu’il est représentant

D’une maison de paratonnerre.»

En bénissant le nom de Benjamin Franklin,

Je l’ai mise en lieu sûr entre mes bras câlins,

Et puis l’amour a fait le reste!

Toi qui sèmes des paratonnerres à foison,

Que n’en as-tu planté sur ta propre maison?

Erreur on ne peut plus funeste.

Quand Jupiter alla se faire entendre ailleurs,

La belle, ayant enfin conjuré sa frayeur

Et recouvré tout son courage,

Rentra dans ses foyers faire sécher son mari

En me donnant rendez-vous les jours d’intempérie,

Rendez-vous au prochain orage.

A partir de ce jour je n’ai plus baissé les yeux,

J’ai consacré mon temps à contempler les cieux,

A regarder passer les nues,

A guetter les stratus, à lorgner les nimbus,

A faire les yeux doux aux moindres cumulus,

Mais elle n’est pas revenue.

Son bonhomme de mari avait tant fait d’affaires,

Tant vendu ce soir-là de petits bouts de fer,

Qu’il était devenu millionnaire

Et l’avait emmenée vers des cieux toujours bleus,

Des pays imbéciles où jamais il ne pleut,

Où l’on ne sait rien du tonnerre.

Dieu fasse que ma complainte aille, tambour battant,

Lui parler de la pluie, lui parler du gros temps

Auxquels on a tenu tête ensemble,

Lui conter qu’un certain coup de foudre assassin

Dans le mille de mon coeur a laissé le dessin

D’une petite fleur qui lui ressemble.

 

 

Η καταιγίδα

 

Μίλα μου για βροχή κι όχι για ξαστεριά

τη λιακάδα μισώ και την καλοκαιριά

Δεν πέφτω στου ήλιου την παγίδα.

Τη μεγάλη αγάπη που ζητούσα στη γη

μου την έφερε η αντάρα   και του Δία η οργή

την έφερε μια καταιγίδα.

 

 

Μια βραδιά του Νοέμβρη, μαύρος ο ουρανός

μες τις στέγες ξεσπά λάμψη και κεραυνός,

 χρυσός της νύχτας φωτοδότης

Τότε ήταν π’ εκείνη, η πλαϊνή μου, η μικρή,

στο κατώφλι μου ήρθε, φόβος και συστολή,

σκιές στ’ ωραίο πρόσωπό της.

¨Έξω αστράφτει,  ανοίξτε, σας παρακαλώ

και ο άντρας μου λείπει, -είμαι μόνη εδώ-

για τη δουλειά έξω γυρνάει,

αντιπρόσωπος είναι και στα γύρω χωριά,

μ’ όποιο να ’ναι καιρό, με βοριά, με  νοτιά, 

αλεξικέραυνα πουλάει».

 

Ευλογώντας τον μπάρμπα Βενιαμίν Φραγκλίνο

της ανοίγω την πόρτα και στα μπράτσα  την κλείνω

κεραυνοβόλος ήταν  έρως!

Πως στο σπίτι σου, φίλε, έπρεπε να ’χεις βάλει

τ’ αλεξίκεραυνά σου, και ας είσαι  τσακάλι,

αυτό δε το ’μαθες εγκαίρως.

 

Άλλα όταν ο Δίας κι οι κεραυνοί του μαζί

την εκάναν για αλλού,  η ωραία μικρή

-πολύ πιο ήρεμη πια τώρα-

ετοιμάστηκε σπίτι, να ξάναγυρίσει

το σύζυγο να στεγνώσει, μα πριν εμένα  μ’ αφήσει

είπε:

θα ξαναρθώ στην άλλη μπόρα!

 

Από εκείνη τη μέρα μου εκόλλησε ο νους,

με τα μάτια ψηλά ψάχνω τους ουρανούς,

μεσ’ του καιρού είμαι τη δίνη,

μελανίες, σωρείτες και τα σύννεφα τ’ άλλα,

τα ικετεύω να ρθούν, χοντρά μαύρα μεγάλα,

μα δεν εφάνηκε εκείνη.

 

Πούλησε ο  δικός της, τότε  τόσα κομμάτια,

απ’ τα αλεξίκεραυνά του σ’ όλη την έπι-κράτεια

που έγιν’ εκατομμυριούχος

και την πήρε και πήγαν στις ηλίθιες τις χώρες,

που ποτέ δεν αστράφτει,  και τώρα γεύεται τις ώρες

ως της ωραίας ο δικαιούχος.

 

Κάνε Θεέ μου να πάει, ο καημός μου ως εκεί

να της πει πως η αντάρα, η βροντή κι η βροχή

κι η καταιγίδα μας ταιριάζει,

να της πει πως τα’ αγέρι, η καταχνιά κι η άγρια φύση

ανεξίτηλα πλέον, μέσα μου έχουν σκαλίσει

ένα λουλούδι που της μοιάζει. 

 

 

 Οι παραπάνω φωτογραφίες, μαζί με μερικές ακόμα, συνόδευαν το ακόλουθο σημείωμα που έλαβα από τον συνάδελφο Νίκο Μάργαρη (ενδοπανεπιστημιακός διάλογος ΑΠΘ)

 Αγαπητοί συνάδελφοι,

 Φοιτητές μου έστειλαν φωτογραφίες των κεραυνών της πρόσφατης καταιγίδας.

 Θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι πρέπει να τις μοιραστούμε.

 Με τιμή

 Νίκος Ι. Μάργαρης

 Τον ευχαριστώ, και τις αναδημοσιεύω

Β.Ν.

Ο ουρανός της Θεσσαλονίκης δεν έπεσε να μας πλακώσει (ακόμη). Ως διπρόσωπος Ιανός έχει σήμερα όψη ραβδωτή. Το αισιόδοξο τμήμα του είναι αυτή τη στιγμή πάνω από τη πόλη και λάμπει σε γαλάζιες και λευκές αποχρώσεις, Το ζέον, το γκρίζο, το σκοτεινό, έχει απλωθεί σε μια λωρίδα/βρόγχο από τη βιομηχανική ζώνη ως πέρα μέσα στο Θερμαϊκό και κρύβει τις ρίζες του Όλυμπου. Στην άκρη αριστερά, έξω από το πλάνο της φωτογραφίας, σας διαβεβαιώνω  ότι έχει κάνει μία από τις σπάνιες εμφανίσεις του το Πήλιο, (αλλά χρειάζονται πολλά πίξελ για να το αιχμαλωτίσεις).