Το κείμενο γράφτηκε από τον Τζόρτζιο Γκάμπερ το μακρινό 1975 και είναι τμήμα του άλμπουμ «Ελευθερία υποχρεωτική». Θα μπορούσε να πει κανείς ότι τότε, ήδη, ήταν κάπως προφητικό, αλλά και σήμερα, όπως και να το κάνουμε, διατηρεί μια γοητευτική επικαιρότητα.

Η μετάφραση είναι, ως επί το πλείστον, πιστή. Άλλαξα μόνο τον τόπο του ονείρου για την πιο εύκολη εξοικείωση του έλληνα αναγνώστη: αντί για Μιλάνο, Αθήνα.

Il Sogno Di Marx

Όταν είναι κανείς φιλόσοφος δεν ονειρεύεται ποτέ στην τύχη.

Ήμουνα, λέει, ένα είδος Διογένη, με ένα φανάρι δυο χιλιάδες βατ, μια φωτογραφική μηχανή, και κάτι έψαχνα σε μια πόλη που, αν δεν είχε ομίχλη, θα μπορούσε να ‘ναι κι η Αθήνα. Ακούω μια φωνή από την καταχνιά, που μου λέει:

«Έτσι δεν πρόκειται να φωτογραφίσεις τίποτα, ποτέ!»

«Ποιος είστε κύριε;»

Εκείνος: «Ένας Γερμανός, περαστικός».

Σκέφτομαι εγώ: ¨Ο συνηθισμένος απαισιόδοξος της Σχολής της Φρανκφούρτης!¨. Αλλά, μπα!

Βγαίνει απ’ την ομίχλη ένας καλοβαλμένος κύριος με γένια και παρουσιάζεται: «Χαίρω πολύ, Κάρολος Μάρξ».

Ωωωω!… (έκπληξη)

«Βλέπεις παιδί μου…»

Πώς ¨παιδί μου;¨… Όλοι με φωνάζουνε σύντροφο κι έρχεται αυτός… κι αλλάζει ακόμη μια φορά το λεξιλόγιο;

«…δεν φτάνει μια φωτογραφική μηχανή και ο σωστός φακός… Κάνεις λάθος τους χρόνους, πίστεψέ με. Εγώ έχω κάποια εμπειρία με ό, τι κινείται!»

Κι εδώ που τα λέμε, αυτό είναι αλήθεια.

«Λοιπόν, να πως εκινείτο το όλον την εποχή μου: Κοίτα, εδώ ήταν το κεφάλαιο, εδώ οι τάξεις, η μπουρζουαζία, και τα λοιπά και τα λοιπά». Κι εγώ: φλάς!

Έχει γούστο ο Μαρξ όταν ζεσταίνεται… ε;  Μοιάζει με παπαράτσο! Όμως παίρνω κουράγιο και του λέω: «Κι εμείς, κι εμείς τα ίδια, κεφάλαιο, τάξεις, μπουρζουάδες… φλας!»

«Ωραίοι!»

«Ευχαριστώ!»

Ύστερα κατάλαβα ότι με το ¨ωραίοι¨ ήθελε να πει ¨μαλάκες¨… Με τρυφερότητα, εννοείται.

¨Είστε ωραίοι. Η μπουρζουαζία… δεν υπάρχει πια. Ή μάλλον, δε μετράει, θρυμματίστηκε!»

Α, όχι…, εδώ τσαντίζομαι… Ω θεέ μου, εξαφανίστηκαν οι αστοίκαι δεν το πήρα πρέφα;!… Και μάλιστα ειπωμένο απ’ αυτόν εδώ σε εξοργίζει, γιατί λέει ο άλλος: μας δούλευε ψιλό γαζί τόσα χρόνια τώρα.

Κι εγώ: «Συγγνώμη Μαρξ… Και τα αφεντικά, οι καπιταλιστές;»

Εκείνος με κοιτάζει, ωραίος, μ’ εκείνα τα μάτια που τα βλέπουν όλα: «Τα αφεντικά, τους καπιταλιστές… δεν τους βλέπω… με την έννοια ότι… γίνονται όλο και πιο πολύ απρόσωποι.»

«Φτου σου γκίνια! Μα εγώ έχω ανάγκη να πιαστώ από κάτι, έχω ανάγκη από σταθερά σημεία αναφοράς!»

«Μα τότε έπρεπε να ονειρευτείς τον Ιησού!»

«Δώσαμε, δώσαμε, ευχαριστώ… Μα πες μου δάσκαλε… η πάλη των τάξεων; … άσε μου τουλάχιστον την ταξική πάλη!»

Εκείνος, ατάραχος: «Η πάλη των τάξεων…»

«Πιο γρήγορα δάσκαλε!…»

«Η πάλη των τάξεων θα μπορούσε να είναι ακόμη σωστή…»

«¨Ωωω!»

«…εάν ήταν ξεκάθαρες οι τάξεις!»

«Μα πώς, δεν είναι ξεκάθαρες οι τάξεις;… Τότε δεν είσαι μαρξιστής! Συγνώμη που τ’ άρπαξα, Μαρξ, μου φαίνεσαι λιγάκι πολτός. Και ο ιμπεριαλισμός, ο ιμπεριαλισμός;»

«Τέλος πάντων…»

Πολύ ατάραχος το παίζει ο Μαρξ!

«Πες μου, ο ιμπεριαλισμός;»

«Άκου να δεις, το συζητούσα με τον Λένιν, τις προάλλες. Είναι εκεί πάνω και τον παρατηρεί… Είναι κάπως κολλημένος! Λέει πως η εικόνα είναι λίγο ασαφής και θέλει καλύτερη εστίαση. Μιλάει για Pax… για  Pax Americana… Λέει ότι η Ειρήνη κατάντησε χειρότερη από τον πόλεμο».

«Ναι, αυτό το είπε κι ο τρελός του χωριού. Κι έπειτα;, κι ύστερα;… δεν βλέπετε τίποτα άλλο; Τι κοιτάζεις τώρα; τι κοιτάζεις, αφού δεν υπάρχει πια τίποτα;»

«Δεν είναι αλήθεια, ο αγώνας υπάρχει ακόμα. Και μάλιστα οι εχθροί είναι πιο πολλοί από πριν. Αλλά παρουσιάζονται με άλλο τρόπο. Όλα είναι πιο… Τη βλέπεις την παραγωγή; Ήταν τόση δα… ένα κοριτσάκι. Πώς μεγάλωσε! Τι υγεία! Την θυμάμαι, εγώ… ένα κοριτσάκι, κι οι γονιοί της… κάνε αυτό, κάνε εκείνο!… Να τρελαίνεσαι.  Μία γυναίκα, αυτόνομη!, εννοείται, εννοείται. Πρέπει κάτι να κάνουμε…» Βγάζει έξω τη Λέϊκα… «…να κάνουμε κάτι, φλάς! Είναι όλα πιο… φλας!… ναι, σίγουρα… φλας! Ενδιαφέρον…φλας! κατάλαβα… Είναι όλα πιο…»

Και ο γέρος απομακρύνεται σεινάμενος  κουνάμενος αφήνοντάς με στη πιο μαύρη απελπισία.

«Το φιλμ, το φιλμ!… Μη φεύγεις!… Το φιλμ… να μου το στείλεις!»

Καταραμένος ξεροκέφαλος, κολλημένος,  με την αρτηριοσκλήρωσή του, να μου έρχεται εδώ να δει άν όλα κινούνται, να τραβάει στο ένα πεντηκοστό… πρόκειται για μανία, για μανία! Κι εγώ, που είχα καθαρές ιδέες, ακριβείς…

«Γράψε μου! Ναι, γράψε μου κάτι!»

*

Τι να πω, μπορεί να γίνει κι αυτό, μετά από δέκα χρόνια να πούμε, κάποιος να σηκώνεται το πρωί και, χωρίς να το πάρει χαμπάρι, να βρίσκεται στ’ αλήθεια χωρίς μπουρζουαζία, χωρίς τάξεις, χωρίς αφεντικά… αλλά μέσα στα σκατά πιο πολύ από πριν!

[Ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι το Ευρώ δεν είναι φετίχ – Ο κ. Μιχελάκης και άλλοι εξανέστησαν… υπονοώντας προφανώς ότι -γι αυτούς- είναι…!]

 Αν και ο φίλος Σαραντάκος (των λέξεων με τη δική τους ιστορία) είναι επί του προκειμένου, αρμοδιότερος εμού, δεν αντιστάθηκα στο πειρασμό να μεταφέρω στο παρόν σημείωμα (για να ξέρουμε όλοι για πoιο πράγμα μιλάμε) τον ορισμό της λέξης Φετίχ.

Έχουμε και λέμε λοιπόν,

-από τον  τελευταίο Μπαμπινιώτη:

-από το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας των εκδόσεων Πελεκάνος:

Τώρα που ο κάποτε αποκαλούμενος και ¨κόκκινος¨ Ντάνι έβγαλε και πάλι γλώσσα, θυμήθηκα ότι για αυτόν τον τύπο είχα διαβάσει σχετικά πρόσφατα ένα ενδιαφέρον σημείωμα στο ιστολόγιο του Αδέσποτου Σκύλου.  Ήταν νομίζω στα τέλη του Μάρτη, όταν ο Κον Μπεντίτ είχε επισκεφτεί τους ¨πράσινους¨ έλληνες ομοϊδεάτες του. Δεν συμμερίζομαι όλα όσα γράφει ο Αντώνης με το απαράμιλλο προσωπικό του ύφος, αλλά μου αρέσει η κεντρική ιδέα -γι αυτό και αναδημοσιεύω το πλήρες κείμενο.

Ρέκβιεμ για τον κόκκινο Ντάνι

by antonis

Αυτές τις μέρες είμαι κι εγώ κολλημένος στην πλαστική διαφάνεια της τηλεόρασης και την εξ ίσου πλαστικοποιημένη διαφάνεια του ανυστερόβουλου υπολογιστή μου – ανυστερόβουλος; μάλλον πρόκειται για ευφημισμό… πιο πολύ προκύπτει πολύβουλος, εξ ου και πολύφωνος και για να τον κάνεις ζάφτι πρέπει να τον μάθεις καλά και, βέβαια, να του πάρεις τον αέρα!

Στήνομαι λοιπόν στην δέουσα απόσταση από την φωσφορίζουσα εστία και παρακολουθώ τις εξελίξεις, τις ζυμώσεις, τις δηλώσεις, τις ανακοινώσεις, τις αποσχίσεις, τις ενώσεις, τις εκκενώσεις, τα κενά, τις κινήσεις, τις μετακινήσεις (από ιδέες και ιδεολογίες), τις μετατοπίσεις (από χώρους, παρέες και κλίκες), τις μετακομίσεις (από κόμμα σε κώμα), τα ολισθήματα, τις τούμπες, τις κωλοτούμπες, τις ζαβολιές, τις αλλαξοκωλιές, τα ξέφυγ’ς, τα ντεμπά, τις αλληλοδιακοπές, τις αλληλοεπικαλύψεις,  τις ανατροπές, τα τραλαλά, τα ζαβά και τα σοβαρά που διανθίζουν την ανανεωμένη (χάρη στην λαϊκή βούληση) πολιτική σκηνή της χώρας.

Γιατί η χώρα, χρόνια τώρα γκαστρωμένη από αδηφάγους νεοφιλελευθερισμούς, στραβοχυμένους μετανεωτερισμούς, αυτοκρατορικές παγκοσμιοποιήσεις, κι όποιος βγάλει το μάτι του αλλουνού είναι κύριος, και πραγματιστής, και επαρκώς εικονολάτρης, η χώρα λοιπόν η γκαστρωμένη, σφίχτηκε, πίεσε και ξεγέννησε με οδύνη και ζόρι, νέες προδιαγραφές και οδηγίες, κι έτσι τώρα οι παλιές καραβάνες της ιδιοτελούς πολιτικής και της χειραγωγούσας δημοσιογραφίας ζορίζονται κι αυτές για να φτιάξουν καινούργια προσωπεία, αλλά δεν τα καταφέρνουν, κι έτσι εν τέλει, από μέσα, πίσω από τις μάσκες, διακρίνονται τα γνήσια σουβλερά δόντια και τα γνωστά διαβολικά (διαβάλλοντα) κεραιόσχημα κέρατα.

Είμαι λοιπόν, που λέτε, κολλημένος στις αχνογάλανες φωσφορίζουσες οθόνες και νοιώθω κάποιες ενοχές γιατί, να σας το ομολογήσω, ίσως να ’μουν καλύτερα στους δρόμους και στις πλατείες, να συμμετέχω στα τεκταινόμενα με τον παλιό καλό τρόπο, αλλά βλέπεις οι καιροί άλλαξαν, κι έτσι κι αλλιώς τώρα πρέπει (πάλι) να σκάψουμε τα χαλάσματα αναζητώντας νέους ορίζοντες κι επειδή τα παθήματα απαιτούν μαθήματα χρειαζόμαστε πιο πολύ σκέψη από τρέξιμο, κι η σκέψη για να δουλέψει και να φτιάξει γνώση έχει ανάγκη από πληροφορίες, και αφού ο παλιός άσπονδος φίλος, ο Τύπος, έχει λακίσει σχεδόν ολοσούμπιτος (συμπούρμπουλος) στην μνημειώδη μνημονιακή μονομέρεια των ¨νοικοκυραίων¨, τον έκοψα μαχαίρι, και να ’μαι τώρα να πλέω (και που και που να πνίγομαι) ανεβάζοντας ιστία σε διαδικτυακούς ιστούς και να βαράω ανηλεώς μαύρα πλήκτρα: Με ενδιαφέρον (αυτονόητο), με περιέργεια (δικαιολογημένη), με ανησυχία (αναμενόμενη, αλλά προς το παρόν ελεγχόμενη) και με ελπίδα, εκείνη που αποδημεί τελευταία κι έτσι είναι ακόμη εκεί, να σου σκάει μισό χαμόγελο…  

 ΥΓ. Να πω όμως ακόμη, ότι στις 6 του Μάη πήρα μια ανάσα, βαθειά, ζωογόνο, γιατί (πέρα από ποιος κέρδισε και ποιος έχασε στις εκλογές) η μακριά γλίστρα πάνω στην μπανανόφλουδα των τοκογλυφικών δανείων, της επίπλαστης ευημερίας και των νομιμοποιημένων εθνικών και ιδιωτικών αρπαχτών, μοιάζει να τέλειωσε. Οι κλινικές εξετάσεις δείχνουν ότι τα σύνδρομα εξάρτησης μάλλον υποχωρούν, πως οι πανικοί των δοσομανών μάλλον ξεπερνιούνται σιγά σιγά και πως η αξιοπρέπεια γίνεται και πάλι αξία με ένα ελάχιστο κοινής αναγνώρισης…

(κι εδώ βάζω αποσιωπητικά, γιατί έχει κι άλλο, η ζωή και η αφήγηση συνεχίζονται –ευτυχώς, και εάν στην κατηφόρα πιάσαμε πάτο, η ζωή, λέει ο ποιητής, ξέρει να τραβάει την ανηφόρα).

 Β. Νόττας

Ήταν να το περιμένει κανείς;

Μα ναι! Συνέβη και την προηγούμενη φορά και την προ προηγούμενη, θα συμβεί και στο μέλλον. Είναι μέσα στη ¨λογική¨ του παιχνιδιού. Την επιχειρησιακή  φαιά-επικοινωνιακή ¨λογική¨ του, τουλάχιστον.

Για τι πράγμα μιλάμε;

Μιλάμε για τις αλλεπάλληλες εκκλήσεις για αποχή, που προέρχονται  από ποικιλόμορφες πηγές και συνοδεύονται από ετερόκλητα επιχειρήματα. Όχι εκείνες που ακούς ανάμεσα στο ένα γαμώτο και το άλλο, στις καθημερινές κουβέντες των συνελλήνων, αλλά εκείνες που αναμεταδίδονται με επίταση ή υπαινιγμούς από τα μεγάλα ιδιωτικά ΜΜΕ καθώς και από μέρος των διαδικτυακών μέσων.

Μα τι; Θα μπορούσε όλα αυτά να μην καταμαρτυρούν την υγιή αντίδραση των καλώς σκεπτομένων μπροστά στα τερτίπια  της σημερινής πολιτικής;

Μα και βέβαια θα μπορούσε.

Ας πούμε ότι είσαι μια δύναμη που ανακατεύεται (οικονομική, εκδοτική, άλλη), από εκείνες που κάνουν πολιτικό παιχνίδι στ’ αλήθεια κι ας χρειάζονται (ακόμη) ενδιάμεσους.

Και ξαφνικά (;) διαισθάνεσαι (ή στο λένε ακριβοπληρωμένοι δημοσκόποι όταν βρίσκεστε μεταξύ σας και δε σας ακούει κανείς) ότι το ρεύμα στρέφεται πια ξεκάθαρα ενάντια στα κόμματα που σε στηρίζουνε και τα στηρίζεις, αν και κάποιες τυπικές πρωτιές (ή και δευτεριές) τις κρατάνε ακόμη.

Τότε τι κάνεις;

Απελπίζεσαι; Εγκαταλείπεις; Ενδίδεις; Μελαγχολείς;

 Όχι βέβαια!

Βάζεις το χέρι στη τσέπη και βγάζεις κρυμμένους άσους, και αναποδογυριζόμενους (κωλοτούμπες) μπαλαντέρ, και γενικότερα ό, τι έχεις βάλει καβάντζα  για μια τέτοια δύσκολη στιγμή:

Από τα σίγουρα και δεδομένα, όπως ας πούμε  το πεσκέσι (ένα έκτο των εδρών) που κάνανε τα κόμματά σου από παλιά δωράκι στον εαυτό τους για όταν θα βρίσκονται στα δύσκολα, μέχρι τη διεύρυνση του κύκλου των εν δυνάμει εταίρων (σου).

Και πλάι σε αυτά, τα σχεδόν τετριμμένα πια, και μερικά εξ ίσου κλασικά, παράπλευρα, επικοινωνιακά, που θα μπορούσαν να συγκρατήσουν την κατρακύλα, όπως την (αναμενόμενη) εκστρατεία υπέρ της Ακυρότητας, της Αυτοεξαίρεσης, της Αποχής,

Πώς υλοποιείται; Δεν μοιάζει δύσκολο:  

Κατ’ αρχήν αλλάζεις προσωπείο (παραγγέλνεις ένα στην αγορά -η αγορά έχει απ’ όλα- μα αν τυχόν δε βρεις ένα πρόχειρο να αγοράσεις, ενισχύεις κάποιον αθώο αφελή Αποχιακό, θέλει δε θέλει) και εμφανίζεσαι στο κοινό ως σούπερ διαμαρτυρόμενος. Μπορείς έτσι τώρα να  τα βάζεις με όλους και με όλα, ακόμα και με εσένα τον ίδιο, ακόμη και με το συνολικό σύστημα –κυρίως με αυτό!

Μετά ελαχιστοποιείς την αξία του παιχνιδιού,  φτύνεις τις αρχές της (έτσι κι αλλιώς αστικής) δημοκρατίας, και ισχυρίζεσαι ότι καλύτερα στο σπίτι, στην εξοχή, στο καφενείο, αλλά όχι στις κάλπες: Ζήτω η Αποχή! Η Ακυρότητα! Η Άρνηση! Το Φτου κακά!

Έτσι σπρώχνεις να βγουν οικειοθελώς από το παιχνίδι μερικοί από τους πιο ζόρικους αρνητές σου, και καταμετράς τα υπόλοιπα. Στα κουρεμένα από ένα γερό ποσοστό αγανάκτησης υπόλοιπα, ελπίζεις να βρεις την εικονική συναίνεση που χρειάζεσαι. Και το επικοινωνιακό σύστημα, τουλάχιστον εκείνο που δουλεύει για σένα θα δώσει ένα χεράκι. Και δύο και τρία!

ΥΓ1 Αν ένα από τα ισχυρότερα όπλα του σημερινού οικονομικό- πολιτικού κατεστημένου έγκειται  στην ικανότητά του να στήνει φαντασιακά σκηνικά αντικαθιστώντας την όποια δημοκρατία με ¨διαβουλεύσεις¨, δεν καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει να του αφεθεί η δυνατότητα και να την ευτελίζει, την δημοκρατία, άμεσα ή έμμεσα;…

ΥΓ2 Κάποτε (τέτοιες μέρες του Απρίλη) το ανάλογο (εκδοτικό)  σύστημα μιλούσε ανενδοίαστα για σιωπηλές απέχουσες πλειοψηφίες που επιθυμούσαν και δικαίωναν δικτατορικές λύσεις.

Και πράγματι, προς στιγμήν το νόμισα…

Είπα, είναι τόσα τα στραβά σ’ αυτόν τον τόπο, που μια ριζική αλλαγή, όποια κι αν είναι, όλο και θα λειτουργήσει ιαματικά για μερικά από αυτά.  Και έτσι, θεληματικά (όσο και σώνει και καλά) αισιόδοξος, δεν αναφώνησα αμέσως: εγώ αυτά τα έλεγα, προφορικά και γραπτά, παραδοξολογώντας και στα σοβαρά (με τις δέουσες υποσημειώσεις και αναφορές).

Έτσι, μια που κάμποσα από τα όσα ήδη συμβαίνουν τα είχα προεικονίσει ως την πιθανότερη κατάληξη μιας στραβής πορείας, και το είπα, δεν δικαιούμαι να το παίξω τώρα ¨μωρή παρθένα¨ που ξαφνιάζεται και λιποθυμά μπροστά στους απαιτητικούς επελαύνοντες Ιδιώτες της στραβής μας μοίρας.

Όμως θα προτιμούσα να είχα διαψευστεί.

Τώρα, αφού πλέον οι θεωρίες και οι υποθέσεις ξεπεράστηκαν από την πιο ανήλεη πραγματικότητα, προσπαθώ να καταλάβω καλύτερα ποιες είναι οι πραγματικές διαστάσεις και οι (εν τοις πράγμασι) αποχρώσεις του κακού (μπελά που μας βρήκε).

Και ψάχνω να βρω τα σημεία αναφοράς (τωρινά ή από το σακούλι της Ιστορίας) που θα μπορούσαν να δείξουν, αν όχι λύσεις, τουλάχιστον κατευθύνσεις προς την εξώπορτα. Δύσκολο. Κι ας υπάρχει στο γύρο μια πληθώρα από εύκολες λύσεις κι ένα σωρό ανασηκωμένα δάχτυλα εμφατικά στραμμένα προς τους (ήδη διαμορφωμένους για αυτόν το ρόλο από τις επικοινωνιακές αλχημείες) αποδιοπομπαίους τράγους .

Ο σάκος του μποξ, ο ορατός εύκολος στόχος, οι κατηγορούμενοι ως ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί του κακού, φαίνεται να είναι οι πολιτικοί, έστω κι αν αυτοί, υποκείμενοι σε οποιαδήποτε στοιχειώδη κοινωνικοπολιτική ανάλυση προκύπτουν πιο ανίσχυροι και πιο ετεροκατευθυνόμενοι από ποτέ.

…Όμως κάποιος ανίσχυρος και ετεροκατευθυνόμενος, μπορεί να είναι το πολύ ο εκτελεστής, ο φυσικός αυτουργός, και ποτέ εκείνος που κινεί τα νήματα, ο εμπνευστής, ο πραγματικά επωφελούμενος. (Γι αυτόν, τσιμουδιά!)

Και ίσως αυτό να είναι ακριβώς το πρόβλημα. Οι μόνοι νόμιμοι εκπρόσωποι του λαϊκού στοιχείου (του θεωρητικά σημαντικότερου στις Δημοκρατίες) είναι κολλημένοι στον τοίχο και αυτοχειριάζονται με ευθυμία.

Δε χρειάζεται να είναι κανένας διπλωματούχος ιστοριοδίφης για να διαπιστώσει ότι κάθε φορά που μια άλλη μορφή εξουσίας (ας πούμε η στρατιωτική ή η οικονομική) διεκδικούσε τα ηνία, η επιχειρηματολογία κατά της πολιτικής (εξουσίας) είχε πάντοτε την ίδια πορεία:

Σκάνδαλα, καινούργια ή παλιά, που ως τώρα, όχι μόνο περνούσαν απαρατήρητα, αλλά και εθεωρούντο κατά συνθήκην αποδεκτά, επανέρχονται παταγωδώς στην επιφάνεια, πολλές φορές από τους ίδιους τους διαφθείροντες και, συμπληρωμένα με εμφαντικά καλλολογικά στοιχεία από τους επιδέξιους τεχνικούς/επικοινωνητές, δημιουργούν την απαιτούμενη απέχθεια για τα ¨πρόσωπα¨.

Στο επόμενο βήμα τη θέση των προσώπων θα πάρει η γενικότερη ¨ιδέα¨ περί πολιτικής, και αφού το ψευδώνυμο αντικαταστήσει την ουσία, έρχεται η σειρά των θεσμών.

Η αλλαγή μπορεί να γίνει ¨επαναστατικά¨, ¨πραξικοπηματικά¨ η με τη βοήθεια του μοχλού της επικοινωνιακής επιρροής (και εξουσίας) με αυτοκτονική ¨δημοκρατική¨ αυτοκατάργηση.

Αλλά τα παραπάνω είναι λίγο πολύ γνωστά, κι ας μην πολύσυζητούνται.

Ανάμεσα σε εκείνα που δεν είναι ακόμη επαρκώς γνωστά είναι το σημερινό «προφίλ» των επωφελούμενων. Είναι πιθανό, σε αυτό το σημείο, κάποιος παραδοσιακός να διατυπώσει ενστάσεις και να μου υποδείξει ότι αυτούς τους ¨επικεφαλής¨ της οικονομικής εξουσίας τους ξέρουμε από καιρό, και ότι τίποτα το καινούργιο δεν έχει προστεθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

Δεν συμφωνώ. Κατά τη γνώμη μου ο σημερινός Ιδιώτης μοιάζει λιγότερο με τον περιπετειώδη τύπο της πρώτης εμπορευματικής περιόδου του καπιταλισμού ή με τον σωρευτή κεφαλαίων της πρώτης βιομηχανικής περιόδου και περισσότερο με τον κουρσάρο της Καραϊβικής που ανεξαρτητοποιείται από τα (κρατικά) αφεντικά του και αισθάνεται ώριμος όχι απλώς να αυτονομηθεί από αυτά αλλά και να τα καταργήσει.

Εάν όμως σήμερα όχι μόνο δε στοιχίζει, αλλά μπορείς να κάνεις λεφτά ή καριέρα βάζοντάς τα με τους πολιτικούς ή ακόμη καλύτερα με το κράτος, δεν είναι καθόλου επικερδές να τα βάζει κανείς με τα εκσυγχρονισμένα αφεντικά.

Γι αυτό: Τσιμουδιά!

(επ’ αυτού θα τα ξαναπούμε)

Δε ξέρω αν εντοπίσατε την είδηση ανάμεσα στα μουγκανητά των τηλεοπτικών μοσχαροκεφαλών των δελτίων ειδήσεων, αλλά λέει πολλά.

Ανακεφαλαιώνω:

Η   France Telecom    είναι κρατική ως το 1997, οπότε μετατρέπεται σε ανώνυμο εταιρεία, για να ιδιωτικοποιηθεί εντελώς το 2004.  Από τότε αρχίζουν να εφαρμόζονται οι γνωστές ¨παραγωγικές¨ μέθοδοι εκμαίευσης αποτελεσματικότητας και κερδών.  Πιθανώς θα είναι κάποιος δόκτωρ Κεκλιμένος που θα μας πει εάν οι 25 αυτοκτονίες εργαζόμενων (ως και μεσαίων στελεχών) που σημειώθηκαν κατά τους τελευταίους 18 μήνες, οφείλονται στην πίεση που ασκούν οι ¨εκσυγχρονισμένοι¨ και ¨παραγωγικοί¨ νέοι διευθύνοντες, ή σε κάποιο  νέο ιό, για τον οποίο υποθέτω ότι ήδη θα ετοιμάζεται το ¨εμβόλιο¨(;), ή σε άλλα τυχόν αίτια που θα μας τα περιγράψει συντόμως το αρμόδιο γραφείο δημοσίων σχέσεων της εταιρείας…

(Το τελευταίο θύμα είναι ένας μηχανικός 48 ετών)

Εγώ έχω μόνο να πω:  Πόσο φτωχή η φαντασία ημών, των συγγραφόντων, μπροστά στην η επελαύνουσα ασύδοτη μετα-πραγματικότητα…!

Μήπως άραγε οι διαφημιστές και οι λοιπές καταναλωτικές δυνάμεις (νεοφιλελεύθεροι, ηδονιστές, ιδιωτικοποιούντες Ιδιώτες, σαρκικοί μεταμοντέρνοι ατομικιστές, πραγματιστές του ¨ό, τι πουλάει έχει δίκιο¨, καταπιεσμένοι πνευματικοί επαρχιώτες -έκθαμβοι μπροστά στη βιτρίνα με τα φαντασμαγορικά φαντάσματα της ιδιωτικής ευημερίας) άρχισαν να προβληματίζονται από τις καιρικές αλλαγές ή από τα προβλήματα της ρύπανσης (υλικής και ηθικής) που προκαλεί η παραγωγή και η κατανάλωση του περιττού που προπαγανδίζουν;

Μάλλον όχι.

Αντίθετα το βαρέλι έχει κι άλλους πάτους και τα όνειρά τους διαθέτουν κι άλλες υψηλές κορυφές.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το ιδανικό κάθε παμπόνηρου κουτοπόνηρου παν-ξύπνιου πωλητή (όταν τα επιχειρήματα περί ελεύθερου ανταγωνισμού και περί υγειών ¨νόμων της αυτορρυθμιζόμενης αγοράς¨  ξεφτίζουν, ή ζορίζονται από την εμφάνιση ¨απρόοπτων κρίσεων¨ και δεν πείθουν πια κανέναν) εξαντλείται στη δημιουργία ολιγοπωλίων, άντε και ιδιωτικών μονοπωλίων, αλλά προφανώς κάτι τέτοιο δε φτάνει πια.

Το ιδανικό που έχει αρχίσει ήδη να ανατέλλει στα επιτελεία των πανίσχυρων Ιδιωτών (το κράτος είμαι εγώ) είναι η ιδιωτικοποίηση της ιδέας της ¨συνδρομής¨:

Να πληρώνεις είτε καταναλώνεις είτε όχι!

Με αυτή την προϋπόθεση θα μπορούσαν ίσως να αρχίζουν κάτι να ψελλίζουν και περί ¨πράσινου καπιταλισμού¨.

Και αυτό (σκέφτονται να;) κάνουν.

 Σημείωση: Βλέπε πχ την επερχόμενη ιδιωτική ψηφιακή τηλεόραση (που προορίζεται να αντικαταστήσει την υπάρχουσα αναλογική -που  θα καταργηθεί) για την οποία προβλέπεται συνδρομή. Βλέπε ακόμη την πρόσφατη επιβάρυνση της καρτοκινητής τηλεφωνίας που σπρώχνει προς την συνδρομητική, κ.α.

Βασίλης Νόττας

Λιακάδα. Ο Καύσωνας την κάνει γυριστή στους καταστροφολόγους και δηλώνει  απών. Αντίθετα, στην Πάνω Πόλη τουλάχιστον, έχει πρωινή δροσούλα.

Οι τηλεοράσεις αναμμένες εδώ κι εκεί μουρμουρίζουν τα δικά τους. Ετοιμάζομαι να κατηφορίσω προς το εκλογικό κέντρο.

Σήμερα ψηφίζω. Ακόμη κι αν πρόκειται για ένα κοινοβούλιο όπως το ευρωπαϊκό, με περιορισμένα δικαιώματα και πνιγμένο στα λόμπι, αποκλείεται ν’ απαρνηθώ αυτοβούλως το δικαίωμα της ψήφου. Ίσως γιατί ανήκω σε μια γενιά που έζησε και ξέρει τι θα πει στέρηση της λαϊκής πολιτικής έκφρασης. Ίσως γιατί δε θέλω, πέφτοντας στην παγίδα της «αποχής», το μήνυμα της «μη ψήφου» μου να ανακατευτεί με το «μη μήνυμα» του κάθε βαρεμένου που δε ξέρει καν γιατί δε ψηφίζει. Ίσως γιατί δε θέλω να τεντώνομαι και να εκνευρίζομαι το βράδυ, ακούγοντας να ερμηνεύουν τη «μη ψήφο» μου διάφοροι άσχετοι, πλάθοντας το χυλό της αποχής κατά τα πως τους βολεύει.

Ψηφίζω, αρνούμενος τις άμεσες και έμμεσες παροτρύνσεις για ¨ξεπέρασμα¨ της αυθεντικής Δημοκρατίας και αντικατάσταση της ψήφου από υποβολιμαίες ψευτοεπιστημονικές δημοσκοπήσεις.

Ωστόσο δε δίνω εξουσιοδότηση εν λευκώ σε κανέναν. Όποιος  πάρει τη ψήφο μου ας ξέρει ότι δεν πρόκειται για συγκατάβαση αόμματου οπαδού. Η επιλογή μέσω της ψήφου δεν είναι δογματική συναίνεση ούτε ποδοσφαιρικό κόλλημα. Θα προσπαθήσω να αρθρώσω τα μηνύματά μου. Υπάρχει ακόμη η ψήφος που πονάει.

Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε πριν μερικά χρόνια, την περίοδο που σύμφωνα με τις  δημοσκοπήσεις που μας ταλαιπωρούσαν  τότε, άλλο κόμμα θέλαμε στη κυβέρνηση και άλλου κόμματος τον αρχηγό προτιμούσαμε για πρωθυπουργό.  (Τότε μας έλεγαν ότι θέλουμε Πρωθυπουργό Σημίτη με κυβέρνηση Ν.Δ.)  

Το θυμήθηκα καθώς ο κατακλυσμός των ετερογενών και δυσερμήνευτων δημοσκοπήσεων ξανάρχισε (τώρα υποτίθεται ότι προτιμάμε Καραμανλή με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ!). 

Έγραφα τότε…

Θα σας έχει συμβεί, πιστεύω, να διαβάσετε κείμενα απορημένων ή και εμβρόντητων  σχολιαστών που προβληματίζονται γιατί οι απαντήσεις των Ελλήνων στα ερωτήματα των δημοσκόπων μοιάζουν αλλοπρόσαλλες, αν όχι εντελώς παράλογες. Και γιατί, άραγε, οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις διαψεύδονται τόσο συχνά από τα εκλογικά αποτελέσματα.

Παραδείγματος χάρη, εκπλήσσονται και γράφουν:

Μα είναι δυνατόν; Οι Έλληνες προτιμούν πρωθυπουργό από ένα κόμμα και κυβέρνηση από άλλο!

Και συνήθως καταλήγουν στο να τα βάζουν με το ασυνεπές όσο και αμετροεπές (πιθανότατα βαλκάνιας προέλευσης) στοιχείο που κατοικοεδρεύει στα μύχια υποστρώματα του νεοελληνικού χαρακτήρα. Στοιχείο απρόβλεπτο, που δε χάνει ευκαιρία να έρθει στην επιφάνεια μόνο και μόνο για να μπερδέψει ανύποπτους δημοσκόπους και καλοπροαίρετους σχολιαστές.

Ωστόσο, αν το καλοσκεφτεί κανείς, είναι πιθανό τα ενδεχόμενα αίτια αυτής της αξιοπερίεργης συμπεριφοράς να είναι περισσότερα του ενός.

Σας απαριθμώ μερικά με δημοσκοπική επιμέλεια:

α) Οι Έλληνες τρελάθηκαν

β) Οι Έλληνες έχουν απλώς δίκιο και πρέπει να ξαναδούμε τους βασικούς όρους του Συστήματος

γ) Οι δημοσκοπήσεις είναι στραβές

δ) Οι Έλληνες έχουν χιούμορ

ε) Άλλο

Και επειδή, κατά κανόνα, ψήγματα αλήθειας βρίσκονται σε πολλές και διαφορετικές όψεις ενός ζητήματος, ας αποπειραθούμε να ψάξουμε λίγο αυτά τα ενδεχόμενα.

α) Είναι τρελοί αυτοί οι Έλληνες!

Θα μπορούσε να είναι και έτσι. Θα μπορούσε το πρόσφατο όσο και γρήγορο πέρασμα της χώρας στην εποχή του παγκοσμιοποιούντος νεοφιλελευθερισμού να έχει δημιουργήσει επικίνδυνα σοκ στη συλλογική ψυχική ισορροπία.

Ίσως να μην είμαστε ακόμη σε θέση να καταλάβουμε πως, για παράδειγμα, είναι δυνατό να εκσυγχρονίζεις το έρμο το κράτος απορυθμίζοντάς το εντελώς. (Και σιγά-σιγά, έστω και αν κανείς δε μας το εξηγεί με ακρίβεια, υποψιαζόμαστε πια τι πάει να πει -και τι θέλει να κάνει- αυτός ο πολιτικο-οικονομικός νεολογισμός –απορρύθμιση– που μπήκε τόσο έντονα, όσο και στη ζούλα, στη ζωή μας).

Ή πάλι, πώς είναι δυνατό, για να περιορίσεις τις εγκληματικές συμπεριφορές (ως εάν επρόκειτο για το γνωστό αυγό του Κολόμβου και κανένας να μη το είχε σκεφτεί ως τα τώρα), να πρέπει απλώς να νομιμοποιήσεις μερικές!

Μπροστά σε κάτι τέτοιες αντιφάσεις το να γίνεις ένας (ωραίος) τρελός ίσως να μην είναι το μεγαλύτερο κακό. Έστω κι αν θα υποφέρουν μια στάλα κάποιοι αναλυτές, σχολιαστές και δημοσκόποι.

β) Οι Έλληνες έχουν δίκιο, αλλά ο γιαλός είναι στραβός (ή ο βασιλιάς ξεβράκωτος).

Εδώ θα πρέπει να δει κανείς το θέμα ανά περίπτωση.

Ίσως, ας πούμε, πίσω από την εκ πρώτης όψεως σχιζοφρενική επιλογή ετερόχρωμων και ετεροκομματικών συνδυασμών διακυβέρνησης να κρύβεται μια απλή διαπίστωση που δύσκολα διαψεύδεται:

Κύριοι άρχοντες της δημόσιας ζωής,  τα κόμματά σας έχουν χάσει την ικανότητα σαφών και μονοσήμαντων απαντήσεων πάνω στα βασικά και τα καίρια προβλήματα των καιρών. Τα λόμπι και οι ομάδες πίεσης έχουν πλέον διακομματική σύσταση και ανταπόκριση. Έτσι και εγώ, ο απλός πολίτης, σας πήρα χαμπάρι και διεκδικώ να κάνω διακομματικές επιλογές, έως ότου το Σύστημα ή οι συγκυρίες να μου επιτρέψουν να κάνω κάτι αποτελεσματικότερο.

Ή, ακόμη:

Κύριοι, αφού έχω επανειλημμένα διαπιστώσει ότι αλλάζετε εύκολα και απροειδοποίητα άποψη και θέση  για σημαντικά θέματα, διεκδικώ και εγώ, ο απλός πολίτης, να κάνω το ίδιο σε σχέση με τις εκλογικές μου προτιμήσεις. Ήγουν, να σας εμπιστεύομαι την παραμονή και να σας μαυρίζω ανήμερα των εκλογών!

Βέβαια, όλα αυτά, καθώς και άλλα αντίστοιχα, θα μπορούσαν εύκολα να υποστηριχτούν, αρκεί οι δημοσκοπήσεις να μπορούσαν να θεωρηθούν εκ προοιμίου σωστές.

Όμως, σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ενδέχεται εμείς, κατά τα άλλα ψυχικά υγιείς, να αρμενίζουμε κατά το δοκούν, πλην όμως …

γ ) Οι δημοσκοπήσεις είναι στραβές

Κάποιος ειδήμων είπε κάποτε ότι οι στατιστικές είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να πει κανείς ψέματα. Αν αυτό ισχύει για τη Στατιστική έρευνα (που στο κάτω-κάτω όλους τους ρωτάει, όλους τους αποτυπώνει), σκεφτείτε πόσο περισσότερο ταιριάζει στη  δειγματοληπτική ανίχνευση των απόψεων μεγάλων πληθυσμών (που ρωτάει μόνον μερικούς, επί τούτου επιλεγμένους).

Δεν είναι πια μόνον οι ειδήμονες που ξέρουν ότι οι απαντήσεις των ερωτώμενων είναι δυνατό να επηρεαστούν από ένα σωρό παράγοντες, αλλά αρχίζει πλέον να το υποπτεύεται και ο απλός πολίτης. Το πώς θα επιλεγεί το δείγμα, το πώς θα διατυπωθούν οι ερωτήσεις, το πώς θα γίνει η περίφημη στάθμιση των καταγεγραμμένων στοιχείων και πολλά άλλα, μπορούν να επηρεάσουν αποφασιστικά (και διαστρεβλωτικά) τη διαμόρφωση ενός αποτελέσματος που εκ πρώτης όψεως ενδέχεται να μοιάζει αντικειμενικό και άψογο.

Επί πλέον, ήταν ανέκαθεν γνωστό ότι στις μαζικές κοινωνίες η δημοσίευση μιας δημοσκόπησης μπορεί να επηρεάσει την υπάρχουσα κατάσταση, την οποία υποτίθεται ότι θέλει απλώς να ανιχνεύσει.

Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι αποκλείεται να διερευνηθούν δειγματοληπτικά και με επιτυχία οι τάσεις που εκάστοτε επικρατούν στην ευρύτερη κοινωνία. Σημαίνουν μόνον ότι (τουλάχιστον σήμερα) συμβαίνει οι αληθέστερες και αντικειμενικότερες δειγματοληπτικές διερευνήσεις να είναι εκείνες που δεν γίνονται για να δημοσιευτούν, αλλά, αντίθετα, εκείνες που οι εντολείς και οι διεξαγωγείς τους τις κρατούν επιμελώς κρυφές, μια που αποτελούν στοιχεία για την κατάστρωση επιτελικών σχεδίων και πολιτικών (και έχουν ακριβοπληρωθεί ακριβώς για να είναι αποκλειστικής χρήσεως).

Και μια που οι δημοσκοπήσεις σπάνια διεξάγονται από μη κερδοσκοπικά ιδρύματα με αποκλειστικό στόχο το καλό της επιστήμης και της γνώσης γενικότερα, παρά αποτελούν τα προϊόντα ιδιωτικών εταιρειών που λειτουργούν σύμφωνα με τους αδυσώπητους νόμους της Αγοράς, καλό θα ήταν να υπήρχε κάποιος έλεγχος που να προστατεύει τον πολίτη από τις παραποιημένες διερευνήσεις της κοινής γνώμης, σε αναλογία με εκείνον που επιχειρεί να προστατεύσει όσους καταναλώνουν τα λοιπά εμπορεύσιμα προϊόντα και υπηρεσίες.

Έως ότου όμως κάποιος μας προστατεύσει, το μόνο που ίσως μας απομένει (και μας σώζει) είναι να… 

δ) Οι Έλληνες έχουν χιούμορ.

Και να απαντούν στις δημοσκοπήσεις όχι μόνο όπως τους κατέβει τη στιγμή (ακριβώς) εκείνη, αλλά και με μια εσκεμμένη χιουμοριστική και ανατρεπτική διάθεση, που θα τους επιτρέψει, καθώς θα διαβάζουν τους προβληματισμούς και τις ιερεμιάδες των απεγνωσμένων αναλυτών, να διασκεδάζουν όσο περίπου ο κούνελος που πιάνει τον Αλέκο ανενημέρωτο για τις τιμές της αγοράς ηλεκτρονικών. (save Alekos!) Πάντως, στους σχετικιστικούς και μεταμοντέρνους καιρούς που διάγουμε κανείς δεν αποκλείει η απάντηση στους παραπάνω προβληματισμούς να μην είναι παρά )… 

 ε)  Άλλο! (ή άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε…)

                                         Β. Ν.

Και για να μη μείνουν παραπονεμένοι οι αγγλόφωνοι, φρόντισε και πάλι η Μισέλ.  Μόλις έφτασε…

If the global crisis continues, by the end of the year only two banks will
 be operational, the Blood Bank and the Sperm Bank!
 
 Then these 2 banks will merge and it will be called ‘The Bloody Fucking
 Bank’