Σχετικά με την άσκηση

Φέτος, στα πλαίσια της άσκησης για το εξαμηνιαίο μάθημα «Κοινωνιολογία των μέσων μαζικής επικοινωνίας» θα επιχειρήσουμε μια πρώτη προκαταρκτική ανίχνευση του φαινόμενου των ιστολογίων (μπλογκς), έτσι ώστε να συγκεντρώσουμε χρήσιμες πληροφορίες για τη δόμηση μιας μελλοντικής ενδελεχέστερης διερεύνησης των διαφόρων μορφών κοινωνικής χρήσης του διαδίκτυου.

Τα βασικά στοιχεία της διερεύνησης

Η εργασία περιλαμβάνει ανάλυση δείγματος  που αποτελείται από 300 ελληνικά μπλογκς.

Σημείωση: Επιλέξαμε να εστιάσουμε την έρευνα σε επίπεδο ¨ μηνύματος¨, και όχι ανάλυσης των ¨αποστολέων¨ ή των ¨παραληπτών/χρηστών,  γιατί κρίναμε μια τέτοια προσέγγιση ως πιο προσιτή και περισσότερο προσιδιάζουσα  στις δυνατότητες της άσκησης ενός εξαμηνιαίου μαθήματος. Εξάλλου, όπως προέκυψε από μια πρώτη ανίχνευση στο διαδίκτυο, φαίνεται ότι έχει ήδη (πρόσφατα) επιχειρηθεί μια διερεύνηση του φαινόμενου με εστίαση στους ¨αποστολείς (μπλόγκερς)¨,Η έρευνα αυτ/η διεξήχθη με ερωτηματολόγια που απευθύνονταν στους κατόχους ιστολογίων και τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των ερωτηματολογίων ελπίζουμε να δημοσιευτούν σύντομα .

Το υπό ανάλυση δείγμα αποτελείται από τα τριακόσια πρώτα ιστολόγια από εκείνα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο με τα ελληνικά μπλογκς της  Blog.  gr  και είναι προσβάσιμα στη διεύθυνση WWW//blog.gr/list09 τα οποία θα διανεμηθούν ανά πέντε σε κάθε συμμετέχοντα φοιτητή.

Σημείωση:  Ο εν λόγω κατάλογος αποτελείται από τα ονόματα ελληνικών ιστολογίων παντός περιεχομένου, ενώ το μόνο κριτήριο συμπερίληψης στη λίστα είναι το γεγονός ότι οι δημιουργοί τους τα δήλωσαν εκεί. (όπως ενδεχομένως και σε άλλες λίστες από αυτές που αναρτώνται στο διαδίκτυο). Άρα κατ’ ουσίαν πρόκειται για ένα τυχαίο δείγμα.

 Σημείωση: Ο κατάλογος με τις ονομασίες των ιστολογίων (ανά πέντε), έχει αναρτηθεί στην πινακίδα του διαδρόμου του 4^ου ορόφου, όπου ο κάθε φοιτητής σημειώνει την πεντάδα που αναλαμβάνει να  διερευνήσει.  

Σημείωση: Οι ασκήσεις θα πρέπει να παραδοθούν έως τις 15 Ιανουαρίου 2008  

ΟΔΗΓΙΕΣ

Γενική κατευθυντήρια οδηγία

Κατά την ανάλυση των μηνυμάτων που εμπεριέχονται στα ιστολόγια που θα αναλάβετε, θα πρέπει κατ’ αρχήν να εντοπίσετε τα σημεία που υποδηλώνουν με ικανή σαφήνεια τις (αμφίδρομες) σχέσεις μεταξύ του συγκεκριμένου επικοινωνιακού μέσου (ιστολόγιο) και του κοινωνικού συνόλου μέσα στο οποίο το μέσο λειτουργεί.

Θα πρέπει δηλαδή να ανιχνεύσετε τα μηνύματα που θεωρείτε ότι διαμορφώνονται κάτω από την επιρροή των ρευμάτων που ισχύουν στην ευρύτερη κοινωνία και αντικατοπτρίζονται στο συγκεκριμένο μέσο,  καθώς και εκείνα που, αντιστρόφως, υποδηλώνουν την πρόθεση του συντάκτη τους να επηρεάσει αυτός (άμεσα ή έμμεσα) την πορεία των (ποικίλης κλίμακας) κοινωνικών εξελίξεων.

Στην ουσία προσπαθούμε να διακρίνουμε τον βαθμό της ¨παρεμβατικότητας¨ που διακρίνει κάθε ιστολόγιο.

 (Οι παρακάτω οδηγίες είναι ενδεικτικές και δε σας δεσμεύουν απόλυτα. Προσπαθήστε να εντοπίσετε και να αναδείξετε οποιοδήποτε στοιχείο σας φανεί σημαντικό για τη σχέση του διαδικτυακού μέσου και της περιβάλλουσας κοινωνίας.  Λάβετε υπ’όψιν σας ότι η άσκηση δεν εξαντλείται στη συμπλήρωση ενός δεδομένου ερωτηματολόγιου, αλλά ότι αξιολογείται και η ικανότητά σας να εντοπίσετε τα στοιχεία που συνδέουν το συγκεκριμένο επικοινωνιακό φαινόμενο με την κοινωνία)  

Σε κάθε περίπτωση…

Πέρα από τις διευκρινήσεις και τις οδηγίες που σας δόθηκαν και θα σας δοθούν κατά τη διάρκεια των  μαθημάτων, προσέξτε τα εξής:

Μορφή

Κατατάξτε τα ιστολόγια λαμβάνοντας υπ’ όψιν το βάρος που έχει για το κάθε ένα το τρίπτυχο:

λόγος- εικόνα -μουσική,

σε:      εκείνα που χρησιμοποιούν κυρίως λεκτικούς κώδικες

          εκείνα που χρησιμοποιούν κυρίως εικονογραφικούς κώδικες(φωτογραφίες, σκίτσα, βίντεο, κλπ).

 εκείνα που χρησιμοποιούν κυρίως μουσικούς κώδικες

(ή τυχόν κώδικες άλλου είδους, που κατά τη γνώμη σας προέχουν  και χαρακτηρίζουν το υπό εξέταση ιστολόγιο)

Εντοπίστε και ενδεχομένως σχολιάστε την ιδιαίτερη μορφή του λόγου, της εικόνας ή της μουσικής που κυριαρχεί.

(Αυτό) αναφορές στον συντάκτη/ες

Προσέξτε τον τρόπο με τον οποίο ο συντάκτης ή οι συντάκτες του ιστολογίου αυτοπαρουσιάζονται, εάν, φυσικά, υπάρχει αυτοπαρουσίαση.

Διαπιστώστε κατ’ αρχήν, αν το ιστολόγιο είναι ατομικό ή συλλογικό, αν ο συντάκτης υπογράφει με ψευδώνυμο η παρουσιάζεται επώνυμα, παρατηρήστε και σχολιάστε την εικόνα που προσπαθεί να δημιουργήσει για τον εαυτό του στους περιηγητές του διαδίκτυου, παρατηρήστε αν αποσαφηνίζει ή όχι τους λόγους για τους οποίους έφτιαξε το ιστολόγιο και διατυπώστε τις δικές σας απόψεις για το αν καταφέρνει να υλοποιήσει τις (δηλούμενες) προθέσεις ή όχι.

Σημειώστε τι μπορεί να υποθέσει κανείς με βάση το συνολικό περιεχόμενο του μπλογκ (και ανεξάρτητα από το τι ενδεχομένως δηλώνει ο συντάκτης του) για την ηλικία, το φύλο, την απασχόληση, το μορφωτικό επίπεδο ή και την οικονομική κατάσταση του δημιουργού του.

Εξετάστε αν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με τη γεωγραφική προέλευση του μπλογκ (εσωτερικό/εξωτερικό, μεγάλη πόλη, μικρή πόλη, χωριό, άλλο)

 Σημειώστε οτιδήποτε άλλο εσείς κρίνετε ενδιαφέρον, από όσα συμπεριλαμβάνονται στο ιστολόγιο (ή μπορεί να εικάσει κανείς με βάση το δημοσιευόμενο υλικό), και  αφορούν σε χαρακτηριστικά του συντάκτη του.

Ποσοτικά στοιχεία

Δείτε πότε το μπλόγκ άρχισε να λειτουργεί

Σημειώστε (αν υπάρχει) τον αριθμό των μέχρι στιγμής επισκέψεων στο μπλογκ

Εξετάστε τη συχνότητα των δημοσιεύσεων

Εξετάστε το μέγεθος των δημοσιευμάτων

Εξετάστε το μέγεθος της λίστας των συνδέσμων

Εξετάστε το πλήθος των δημοσιευόμενων σχολίων

Εξετάστε τη συχνότητα με την οποία δημοσιεύονται απαντήσεις στα σχόλια

Κατηγοριοποίηση των δημοσιευόμενων μηνυμάτων

Προσπαθήστε, βασιζόμενοι αποκλειστικά στο βασικό περιεχόμενο του ιστολογίου και όχι στο τι ενδεχομένως δηλώνει ο συντάκτης του, να το  κατατάξετε σε μια από τις (συνηθέστερα δηλούμενες) κατηγορίες κινήτρων δημιουργίας μπλόγκ όπως:

(δημιούργησα το ιστολόγιο για…

 να εκφράσω δημόσια τις προσωπικές μου απόψεις, για να κοινοποιήσω τα αισθήματά μου, για να μεταδώσω πληροφορίες στους άλλους, για να εκτονωθώ,  γιατί το θεωρώ ως μία δημιουργική δραστηριότητα, για να ανταλλάξω πληροφορίες για κάποιο χόμπυ μου, για να κοινοποιήσω και να λάβω πληροφορίες σχετικές με τη δουλειά μου,  γιατί το θεωρώ ως μια μορφή μοντέρνου ημερολόγιου, για να επηρεάσω ή και να κινητοποιήσω τους άλλους για κάποια θέματα, για να κάνω νέες γνωριμίες, για να βγάλω λεφτά, γιατί διευκολύνει την λειτυουργία μιας κοινότητας στην οποία ανήκω, γιατί μου αρέσει το γράψιμο (η φωτογραφία, η μουσική, κλπ)

Προσπαθείστε  βασιζόμενοι αποκλειστικά στο περιεχόμενο του ιστολογίου και όχι στο τι δηλώνει ενδεχομένως ο συντάκτης του, να το  κατατάξετε σε μια ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες ενδιαφερόντων :

Επικοινωνία σε επίπεδο ανθρώπινων σχέσεων (γνωριμίες φιλίες, παρέες) * Πολιτική * Κοινωνία * Σπουδές * Ειδησεογραφία *Καλές Τέχνες * Λογοτεχνία * Ψυχαγωγία, Χιούμορ * Οικονομία  (εμπορική χρήση,επιχειρήσεις) * Ειδικά ενδιαφέροντα, Χόμπυς * Θρησκεία, Μεταφυσική * Φιλοσοφία * Αθλητισμός * Άλλη…

 Αναφερθείτε στο ιδιαίτερο ύφος και στις τυχόν εκφραστικές ιδιομορφίες των μηνυμάτων είτε αυτά είναι γλωσικά, είτε εικονογραφικά είτε μουσικά.

Εντοπίστε τα μηνύματα που κατά τη γνώμη σας ωθούν άμεσα ή έμμεσα τους αναγνώστες σε πράξεις ή προβληματισμούς σχετικά με ευρύτερα κοινωνικά ή πολιτικά θέματα

  Προσπαθήστε να εξακριβώσετε ποια θέματα προκαλούν συσπειρώσεις και από κοινού ενέργειες περισσότερων ιστολογίων   

Τα επιστρεφόμενα μηνύματα (σχόλια)

Παρατηρήστε ποιου είδους θέματα προκαλούν τα περισσότερα σχόλια

Παρατηρήστε σε ποιο βαθμό παρουσιάζονται επώνυμα και σε ποιο ανώνυμα σχόλια.

Παρατηρήστε εάν  και κατά πόσο τα σχόλια (και ο συνεπαγόμενος διάλογος με τον κάτοχο ή με τους άλλους σχολιαστές) παίρνουν εριστική μορφή.

Παρατηρήστε σε πόσο περίπου χρόνο μετά τη δημοσίευση ενός μηνύματος παύουν να αποστέλλονται πλέον σχόλια.

Παρατηρήστε (στο βαθμό που κάτι τέτοιο είναι ορατό) εάν τα σχόλια επηρεάζουν τα μετέπειτα μηνύματα του ιστολογίου (αν τροποποιούν την «επικοινωνιακή πολιτική» του κατόχου του μπλογκ).

Οι διασυνδέσεις

Προσπαθήστε να δημιουργήσετε γενικότερη άποψη για το αν υπάρχει (και σε θετική περίπτωση τι είδος) συνοχή ανάμεσα σε ευρύτερες ομάδες ιστολογίων.

Προσπαθήστε να εντοπίσετε τυχόν περιπτώσεις αλληλεγγύης ή ανταγωνισμού ανάμεσα σε ιστολόγια ή ομάδες ιστολογίων

Προσπαθήστε να εικάσετε τα κριτήρια με τα οποία γίνεται η επιλογή των συνδέσμων που περιλαμβάνει κάθε ιστολόγιο.

Περισσότερες προφορικές διευκρινίσεις την Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2007, στο μάθημα.

Β.Ν.

Η Ύλη

Η ύλη του μαθήματος περιλαμβάνει

α. Το κείμενο των  Τζαίυ Γ. Μπλούμλερ και Μάικλ Γκουρέβιτς ¨Μεταβολή στα μέσα και κοινωνική μεταβολή: σύνδεση και τομές. (Στο βιβλίο των James Curran  και Michael Gurevitch ΜΜΕ και Κοινωνία, το οποίο σας έχει διανεμηθεί, μέρος πρώτο: ΜΜΕ και κοινωνία, σελίδες 176-200).

 β. Το κείμενο του Τζων Φισκ, ¨Μεταμοντερνισμός και Τηλεόραση¨, (Στο βιβλίο των James Curran  και Michael Gurevitch ΜΜΕ και Κοινωνία, το οποίο σας έχει διανεμηθεί, μέρος πρώτο: ΜΜΕ και κοινωνία, σελίδες 84-102).

γ. Το κείμενο του Β. Νόττα  ¨Επικοινωνιακή και πολιτική εξουσία τον καιρό της επέλασης των ιδιωτών¨ (Στο βιβλίο ΜΜΕ, Κοινωνία και Πολιτική, επιμ. Χ. Φραγκονικολόπουλου, εκδ. Σιδέρη) Το κείμενο δημοσιεύεται στο blog http//vnottas.wordpress.com, στις ¨σελίδες¨ (pages) με τίτλο ¨Η επικοινωνιακή εξουσία και οι ιδιώτες (μέρος 1 και μέρος 2).

Οι εξετάσεις θα γίνουν προφορικά, σε δύο συνεχόμενες ημέρες(σύμφωνα με το πρόγραμμα που θα εκδοθεί). Την πρώτη ημέρα θα εξετασθούν εκείνοι των οποίων τα επώνυμα αρχίζουν από Α έως Μ και την επόμενη εκείνοι των οποίων τα επώνυμα αρχίζουν από Ν έως Ω.

 Άσκηση: Προκαταρκτική διερεύνηση των  ελληνικών ιστολογίων. Τελική προθεσμία παράδοσης της άσκησης 15 Ιανουαρίου 2008.

 Προσοχή: Η συμμετοχή στην άσκηση αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει κανείς δεκτός στις εξετάσεις. 

Β.Ν.