H jota (λαϊκός ισπανικός χορός) των φοιτητών. Zarzuela 1875
*
[Από τις ¨Ζωγραφιές μου¨ - Λάδι σε χαρτόνι - Άνοιξη 2015]
*
*
Το γεγονός ότι από τα λατινογενή αλφάβητα λείπει ο φθόγγος χι, δημιούργησε στην Δύση, ήδη από την εποχή του κλασικισμού και της λατρείας για τους ελληνικούς μύθους, μια μικρή παρεξήγηση.
Μπέρδεψαν (όχι μόνο το πλατύ κοινό, αλλά και μερικοί λόγιοι), τον Κρόνο (ταυτισμένο με τον ρωμαϊκό Saturnus) με τον Χρόνο (Chronos). Έτσι στον Κρόνο/Σατούρνο αποδόθηκε η αρμοδιότητα να ελέγχει, ως ο αρμόδιος θεός, τα της ροής των καιρών που αλλάζουν, εξοπλισμένος με κλεψύδρα και δρεπάνι.
Αυτή η ιστορία, που κρατάει τώρα πια μερικούς αιώνες, έχει επηρεάσει διάφορα καλλιτεχνήματα. Ένα από αυτά και ο ¨Σατούρνος¨ του Μπρασένς, ο μεγαλοπρεπής και αδυσώπητος θεός-Χρόνος, του οποίου σας έφτιαξα (ακόμη μία) ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά.
Σημείωση 1. Επειδή η ελληνική γλώσσα είναι περισσότερο περιφραστική από τη γαλλική, επωφελήθηκα από την επανάληψη του δεύτερου δίστιχου της κάθε στροφής, διαφοροποιώντας τo στην απόδοση, έτσι ώστε να προσθέσω κάποιες αποχρώσεις που αλλιώς δεν θα χώραγαν.
Σημείωση 2. Η γιορτή του Άγιου Μαρτίνου -11 Νοεμβρίου συμπίπτει (για τους ιθαγενείς) με ένα μετεωρολογικό «μικρό καλοκαιράκι», κάτι ανάλογο με τις αλκυονίδες ημέρες των δικών μας τόπων.
Σημείωση 3. Το «κατουρλού» είναι αρκετά πιστό στο «pisseuse», αν και οι Γάλλοι φαίνεται ότι το χρησιμοποιούν γενικότερα για την μικρή άγουρη γυναίκα, (πιτσιρίκα, πιπίνι; γκομενάκι;)
Αλλά πρώτα ο ήχος:
Με τον Μπρασένς
Με την Chloe Lacan
Σε εκδοχή ταγκό (Ζωντανή ηχογράφηση)
Στα ιταλικά από τον Nanni Svampa
Η απόδοση στα Ελληνικά
και αμέσως μετά:
1.Οι στίχοι του Μπρασένς
2. Το κείμενο της απόδοσης
Saturne
Il est morne, il est taciturne
Il préside aux choses du temps
Il porte un joli nom, Saturne
Mais c’est Dieu fort inquiétant
Il porte un joli nom, Saturne
Mais c’est Dieu fort inquiétant
En allant son chemin, morose
Pour se désennuyer un peu
Il joue à bousculer les roses
Le temps tue le temps comme il peut
Il joue à bousculer les roses
Le temps tue le temps comme il peut
Cette saison, c’est toi, ma belle
Qui a fait les frais de son jeu
Toi qui a dû payer la gabelle
Un grain de sel dans tes cheveux
Toi qui a dû payer la gabelle
Un grain de sel dans tes cheveux
C’est pas vilain, les fleurs d’automne
Et tous les poètes l’ont dit
Je regarde et je donne
Mon billet qu’ils n’ont pas menti
Je regarde et je donne
Mon billet qu’ils n’ont pas menti
Viens encore, viens ma favorite
Descendons ensemble au jardin
Viens effeuiller la marguerite
De l’été de la Saint-Martin
Viens effeuiller la marguerite
De l’été de la Saint-Martin
Je sais par cœur toutes tes grâces
Et pour me les faire oublier
Il faudra que Saturne en fasse
Des tours d’horloge, de sablier
Et la petite pisseuse d’en face
Peut bien aller se rhabiller…
Ο Κρόνος
Όσοι ξέρουν τον φωνάζουνε Κρόνο,
είναι αδιάφορος, φαιός, σιωπηλός.
Θεός αλλόκοτος π’ ελέγχει το Χρόνο,
για ό, τι αλλάζει, η αιτία είναι αυτός.
Θεός παράξενος, τον λένε Κρόνο
σιωπηλός προχωρεί μοναχός.
.
Βλοσυρός στο στραβό του τιμόνι,
παίρνει σβάρνα ό,τι βρει, δυστυχώς,
τα τριαντάφυλλα τι κι αν σαρώνει,
κατά βάθος ίσως πλήττει κι αυτός.
Να που ο Κρόνος τον Χρόνο σκοτώνει
και φεύγει μακριά μοναχός.
.
Όμορφή μου κι εσύ πρέπει τώρα
σε παγίδα παλιά να μπλεχτείς,
να επιστρέψεις ζητάει τα δώρα
κι όχι δεν θα μπορέσεις να πεις,
να πληρώσεις κι εσύ ήρθε η ώρα
μια άσπρη τούφα, και μη τ’ αρνηθείς.
.
Κι όμως
Του φθινόπωρου τ’ άνθη ειν’ ωραία,
το βεβαίωσαν κι οι ποιητές
κι εγώ στοίχημα πάω, μα την Ρέα
οι ποιητές πως δεν λένε ψευτιές
κι ίσως να ’ναι που το θέλησε η Ρέα
το φθινόπωρο να έχει γητειές.
.
Έλα πάμε στον κήπο καλή μου
έχει κι άλλες χαρές η ζωή
και στου χειμώνα μέσα τα χιόνια
οι Αλκυονίδες θα ’ρθουν μιαν αυγή
έλα μύρισε τα άνθη μαζί μου
κι οι ρυτίδες της ζωής είν’ ναοί.
.
Τις κρυφές χάρες σου ξέρω απ’ έξω
κι αποκλείεται να τις αρνηθώ.
Κι αν ο Κρόνος ειν’ Θεός, θα τ’ αντέξω
τις κλεψύδρες του δε θα φοβηθώ.
Κι η μικρή κατουρλού εκεί έξω
παρντόν μα δε θα συγκινηθώ.
Βασίλης Νόττας: Το Ιστολογοφόρο 
