H jota (λαϊκός ισπανικός χορός) των φοιτητών. Zarzuela 1875
*
[Από τις ¨Ζωγραφιές μου¨ - Λάδι σε χαρτόνι - Άνοιξη 2015]
*
*
Θρύψαλα η καρδιά μου / αν μ΄αφήσεις
Αν φύγεις και αν δεν / ξαναγυρίσεις
Η ¨Μαρέμα¨, λατινογενής λέξη με βασικό συστατικό την Θάλασσα (Μάρε), είναι το όνομα μιας εκτεταμένης παράκτιας περιοχής της Ιταλικής χερσονήσου που περιλαμβάνει μεγάλο τμήμα της κεντρικής Τοσκάνης και το βόρειο Λάτσιο. Ανατολικά ορίζεται από τα βουνά των Απεννίνων και δυτικά βρέχεται από το Τυρρηνικό πέλαγος.
Η Μαρέμα δεν ήταν δημοφιλής τόπος. Ήταν γεμάτη υγρασία, ελώδη στάσιμα νερά – εστίες μόλυνσης και ευδοκιμούντες κουνουπότοπους.
Κάποτε (τον 19ο αιώνα), όταν οι φυσικοί βιότοποι δεν ήταν ακόμη τόσο δημοφιλείς, αλλά εθεωρούντο (και ήταν) νοσογόνοι πυρήνες για όσους εγκαταστάθηκαν κοντά τους, επιχειρήθηκε η αποξήρανση και η εξυγίανση των βάλτων. Το έργο αποδείχτηκε δύσκολο και τα θύματα, ανάμεσα στους εργάτες που κλήθηκαν να το υλοποιήσουν, πολλά.
Έτσι η Μαρέμα έγινε ¨καταραμένη¨ (Μαρέμα μαλεντέτα).
Και μάλιστα, όποιος ήθελε να βρίσει χωρίς όμως να τα βάλει κατ’ ανάγκην με τα τυχόν υπερφυσικά πλάσματα που κυκλοφορούσαν στην ομίχλη, μπορούσε να τα βάλει μαζί της [αναφωνώντας π.χ.: (σ)πόρκα (βρωμερή) Μαρέμα, ή Μαρέμα μαγιάλα (γουρούνα)].
Εγώ, όταν πρωτοπήγα στην Φλωρεντία, αυτά τα πράγματα τα αγνοούσα, και πιθανότατα θα τα αγνοούσα για πολύ ακόμη, εάν δεν υπήρχαν αφενός τα Σπίτια του Λαού, όπου ακούγονταν συχνά τα λαϊκά – δημοτικά τραγούδια της Τοσκάνης και αφετέρου οι μουσικόφιλοι συμφοιτητές μου.
Εξηγούμαι: Τα σπίτια του λαού (κάζε ντελ πόπολο) ήταν μικρές εργατικές, πολιτικές και πολιτιστικές λέσχες όπου εκτός από το απαραίτητο Καφέ – Μπαρ (με προσιτές τιμές ακόμη και εάν κατανάλωνες τον καφέ σου καθιστός) διοργάνωναν εκδρομές, διαλέξεις, ποδοσφαιρικούς αγώνες, (π.χ. παντρεμένοι κόντρα στους ανύπαντρους), τόμπολες με βρώσιμα έπαθλα και φεστιβάλ δημώδους τραγουδιού.
Εκεί πρωτάκουσα το τραγούδι της Μαρέμας.
Το ξανάκουσα την περίφημη περίοδο του ’68. Αν και τραγούδι με παράπονο, χωρίς επαναστατικές εξάρσεις, υπήρξε ταιριαστό μουσικό υπόβαθρο τις νύχτες των φοιτητικών καταλήψεων,
Το ξαναβρήκα τυχαία σκαλίζοντας το You Tube, Το αναρτώ μαζί με μια πρόχειρη μετάφραση.
.
Δύο στροφές για την καταραμένη Μαρέμα:
Όλοι μου λεν’ Μαρέμα και Μαρέμα
Μα εγώ τη λέω γη καταραμένη
Σβήνει όποιος πάει εκεί – δεν είναι ψέμα
Κι εγώ έχασα αγάπη λατρεμένη
.
Ανάθεμά σε Μαρέμα Μαρέμα
Ανάθεμα και σ’ όποιον σ’ αγαπάει
Τρέμει η καρδιά μου, μου παγώνει το αίμα
Φεύγει η αγάπη μου και με ξεχνάει
.
…και μια πιο αισιόδοξη κατάληξη:
Μα τα λουλούδια να που ξανανθίζουν
Και τα λιβάδια πρασινίζουν πάλι
Όσοι είχαν φύγει, εδώ ξαναγυρίζουν
Μαζί η δική μου Αγάπη, η μεγάλη.
.
Εδώ τραγουδά η Αμάλια Ροντρίγκες
.
Εδώ η Κατερίνα Μπουένο
Και μία ανάγνωση…
.
Στα ιταλικά:
Tutti mi dicon Maremma, Maremma…
Ma a me mi pare una Maremma amara.
L’uccello che ci va perde la penna
Io c’ho perduto una persona cara.
.
Sia maledetta Maremma Maremma
sia maledetta Maremma e chi l’ama.
Sempre mi trema ‘l cor quando ci vai
Perché ho paura che non torni mai.
……………………………………………………………..
Έ rivenuto il fior di primavera,
L’è ritornata la verdura al prato,
L’è ritornato chi prima non c’era,
È ritornato lo mio innamorato. »
Βασίλης Νόττας: Το Ιστολογοφόρο 