Βασίλης Νόττας: Το Ιστολογοφόρο

Μέρος Δ΄

Κεφάλαιο πρώτο: Λίγες μέρες μετά… 

Τις μέρες που ακολούθησαν ο Εύελπις δεν πήρε ανάσα. Ούτε έγραψε. Όταν τελικά κατάφερε να ξαναβρεί χρόνο, διάθεση και τις λοιπές κατάλληλες συνθήκες για γραπτή αφήγηση, σημείωσε αναδρομικά τα παρακάτω, αρχίζοντας από τα συμβάντα της επόμενης ημέρας μετά τον εντοπισμό της υφαρπαγής των συμβόλων.

Αφηγείται ο Εύελπις:

Την επόμενη μέρα, όσο πιο νωρίς μου επέτρεψε το επίπονο ξενύχτι και ο λιγοστός πρωινός ύπνος, έσπευσα στο διαμέρισμα του Καλλισθένη.

Τον βρίσκω ξύπνιο, ανασηκωμένο στο κρεβάτι του, με τα κλινοσκεπάσματα καλυμμένα από κυλίνδρους παπύρων και από βιβλία.  Χαμογελώ γιατί αυτό σημαίνει πως, παρά τις ανησυχίες και τις επιφυλάξεις του γιατρού, ο Ολύνθιος είναι σήμερα σαφώς καλύτερα.

Πράγματι, στο πρόσωπό του έχει μειωθεί η χθεσινή ωχρότητα και εμφανίζονται κάποια ίχνη χρώματος, ενώ η φωνή του, καθώς ανασηκώνει το κεφάλι και με κοιτάζει ερωτηματικά, αποκτά και πάλι κάτι απ’ τη συνήθη σταθερότητά της.

«Πες μου, πώς πήγε;»

Τον κοιτάζω κι εγώ∙ το βλέμμα μου  δεν κρύβει τη συμπάθεια που αισθάνομαι γι αυτόν τον βορειοελλαδίτη διανοητή, που είναι για μένα δάσκαλος ζωής στην πράξη, όσο ο Ισοκράτης υπήρξε ο καθοδηγητής μου στη γενικότερη θεωρητική αντιμετώπισή της. Παίρνω μερικά από τα έγγραφα από πάνω του και τα τακτοποιώ στο τραπέζι εκεί παραδίπλα∙ μετά κάθομαι σ’ ένα σκαμνί απέναντί του.

«Είχες δίκιο», του λέω, «υπάρχουν πράγματι στο θησαυροφυλάκιο κειμήλια που ενδιαφέρουν τους Πέρσες που μας αντιστέκονται. Ή μάλλον υπήρχαν, γιατί μερικά εξαφανίστηκαν, όπως μπόρεσα να διαπιστώσω αντιπαραβάλλοντας αυτά που είναι ακόμη στη θέση τους με αυτά που περιλαμβάνονται στον κατάλογο που μου άφησες χτες.  Λείπει η τιάρα και το βασιλικό ξίφος του τελευταίου Αρταξέρξη».

Εξακολουθεί να με κοιτάζει ερωτηματικά κι  εγώ συνεχίζω:

«Επισκέφτηκα το θησαυροφυλάκιο χτες το βράδυ, αμέσως μόλις μου έδωσαν το σημείωμά σου. Από τα ίχνη  που διακρίνονται στις προθήκες όπου ήταν τοποθετημένα, είναι φανερό ότι τα κειμήλια κλάπηκαν πρόσφατα. Μπορούμε λοιπόν να υποθέσουμε βάσιμα ότι η κλοπή είχε ανατεθεί στους μαυροφορεμένους εισβολείς που εξουδετερώσαμε, οι οποίοι όμως είχαν τουλάχιστον έναν συνένοχο που κατάφερε τελικά να διαφύγει παίρνοντας μαζί του τα αντικείμενα αυτά».

Στο κέντρο του μετώπου του σχηματίζεται μια λεόντεια ρυτίδα. Προσπαθώ να γίνω πιο αναλυτικός.  

«Ο τρόπος με τον οποίο οι μαυροφορεμένοι μπήκαν και βγήκαν από το θησαυροφυλάκιο δεν αποτελεί πια μυστήριο. Απ’ ό,τι φαίνεται, το υπέδαφος της ακρόπολης κρύβει ένα ολόκληρο δίκτυο από υπόγειους διαδρόμους που φτάνουν ως τα ανάκτορα ξεκινώντας από αφετηρίες που ακόμη αγνοούμε -εκτός από μία∙ πρόκειται για  έναν τοπικό ναό του Βαβυλώνιου θεού Μαρδούκ, όχι μακριά από την Ακρόπολη, κοντά στην όχθη του ποταμού Χοάσπη. Έδωσα ήδη εντολή να διερευνηθούν τα υπόγεια περάσματα, ελπίζοντας να ανακαλύψουμε τα ίχνη της διαδρομής που ακολούθησαν οι εισβολείς και να εντοπίσουμε το σημείο από όπου ξεκίνησαν».

«Ώστε πίσω από την επίθεση βρίσκονται οι Πέρσες…;»

«Ναι, αλλά όχι κατ’ ανάγκην ο Δαρείος… ούτε μοιάζει να είναι ανακατεμένη η βασιλική οικογένεια».

Αναφέρω στον Καλλισθένη τις απόψεις του Αβουλίτη σχετικά με τις συνωμοτικές κινήσεις των περσών πριγκίπων, για τα πατριωτικά κίνητρα που επικαλούνται και για την ανάγκη να νομιμοποιήσουν την επικείμενη ανταρσία τους. Του λέω ακόμη για τη συνάντησή μου με την Σισύγαμβρη και τον αρχιερέα των ανακτόρων: τις ανησυχίες της πρώτης, τις πολιτικο-θρησκευτικές αναλύσεις και τις προτάσεις του δεύτερου.

Προσπαθώ να του μεταφέρω όλα τα ουσιαστικά σημεία από τις χτεσινές επαφές μου με τους Πέρσες του παλατιού, χωρίς να ανακατέψω στην αφήγηση τις προσωπικές μου εντυπώσεις,  αν και αυτό μου προκύπτει κάπως δύσκολο. Όμως, όπως είναι σωστό και επιβεβλημένο, πρέπει τώρα να ακούσω τις δικές του απόψεις, τα δικά του συμπεράσματα για όλα αυτά.

Στο καστανό του βλέμμα, που γίνεται όλο και πιο ζωηρό, βλέπω τον απόηχο από τις διεργασίες που γίνονται μέσα του, καθώς τα όσα του διηγούμαι τον αποσπούν από τους πόνους των τραυμάτων  και τον παρασύρουν στην ένταση των εξελίξεων.

Ύστερα πιάνω την άλλη άκρη του νήματος των όσων συνέβησαν χτες και του αφηγούμαι τις περιπέτειες και  τις ανακαλύψεις του Οινοκράτη: Την επιβεβαίωση της παρουσίας του Άρπαλου στα Σούσα και την κρυφή συνάντησή του στον ναό του βαβυλώνιου θεού με τον Άνάξαρχο τον σοφιστή, τον Μαρτούκη τον ιερέα και μεταφραστή των νόμων του παλιού βασιλιά Χαμουραμπί, καθώς  και με κάποιους άλλους τύπους των οποίων δεν καταφέραμε ακόμη να εξακριβώσουμε την ταυτότητα. Του λέω και για την περιπετειώδη φυγή του στις υπόγειες στοές και την επεισοδιακή συνάντησή μας  στο θησαυροφυλάκιο.

Όταν νομίζω ότι ανάφερα όλα τα βασικά σημεία των χθεσινών γεγονότων, σταματώ και περιμένω τις αντιδράσεις του.

«Έκανες καλή δουλειά Μεγαρέα», μου λέει. «Ας δούμε τώρα τα πράγματα που πρέπει να γίνουν με τη σειρά και, όπως θα μας συμβούλευε ο Αριστοτέλης, συστηματικά.

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να κάνεις μια συνοπτική ενημέρωση στον φρούραρχο Μάζαρο και στον υπεύθυνο για την Πόλη, τον στρατηγό Αρχέλαο. Πες τους ότι καταλήξαμε πως για την επίθεση ευθύνονται οι  Πέρσες, χωρίς να επιμείνεις στην υπόθεση για εσωτερική ανταρσία κατά του Δαρείου. Επειδή ακριβώς θα πρέπει να διερευνήσουμε αυτήν την υπόθεση, δε χρειάζεται  περισσότερη δημοσιότητα σχετικά με τα προχθεσινά γεγονότα. Ας κοινοποιήσουν, εάν το κρίνουν απαραίτητο, ότι οι δύο Πέρσες που επιχείρησαν να εισβάλουν στο Θησαυροφυλάκιο έγιναν αντιληπτοί και θανατώθηκαν. Και ας αφήσουν να εννοηθεί ότι το θέμα για εμάς κλείνει εκεί.

Μετά θα πρέπει να αρχίσεις να ετοιμάζεσαι για ταξίδι. Νομίζω ότι πρέπει να φύγεις το συντομότερο για την Περσέπολη».

Εκπλήσσομαι, και μου φαίνεται.

«Κοίτα, κανονικά θα έπρεπε επιστρέψω εγώ», διευκρινίζει ο Καλλισθένης. «Έχω πλέον τακτοποιήσει τα θέματα που αφορούν την οικογένεια του Δαρείου, σύμφωνα με τις εντολές του Αλέξανδρου. Αφού εκείνος δεν πρόκειται να περάσει πάλι από εδώ, αλλά από ότι φαίνεται θα προχωρήσει κατ’ ευθείαν στα αχνάρια του Δαρείου προς βορράν,  θεωρώ  λογικό να βρεθώ πάλι κοντά του.

Όμως ο Φίλιππος ο γιατρός επιμένει πως αποκλείεται να καταφέρω να ταξιδέψω, και ίσως έχει δίκιο.

Ναι, ξέρω ότι εσύ, προτού επιστρέψεις, έχεις αναλάβει να επιμεληθείς την τακτοποίηση των θησαυρών που μετέφερες από την Περσέπολη. Όμως θεωρώ ότι δεν αρκεί να στείλουμε μια γραπτή αναφορά για όσα συνέβησαν τις τελευταίες μέρες. Προέχει να ενημερώσεις αυτοπροσώπως το συμβούλιο των εταίρων και, εάν ο Ευμένης το κρίνει χρήσιμο, να τα πεις κατ’ ευθείαν ακόμη και στον Βασιλέα. Μην ανησυχείς για τους θησαυρούς∙  αφού είμαι υποχρεωμένος να παραμείνω εδώ θα έχω το νου μου ώστε να γίνει η καταγραφή με ασφάλεια».

Μένει για λίγο σιωπηλός παρατηρώντας με. Μετά παίρνει μια βαθειά ανάσα και συνεχίζει.

«Τώρα επί της ουσίας: Τα θέματα που προκύπτουν από αυτά που μάθαμε είναι δύο.

Το ένα μπορεί να έχει επιπτώσεις στην εξέλιξη της εκστρατείας και αφορά την πιθανή εξέγερση κατά του Δαρείου: Άραγε κάτι τέτοιο θα μας διευκολύνει επειδή διχάζει και αποδυναμώνει το στρατόπεδό των Περσών ή, αντίθετα, η ενδεχόμενη επικράτηση των ανταρτών πριγκίπων μπορεί να δώσει μια νέα, επικίνδυνη δυναμική στην αντίσταση της καταρρέουσας αυτοκρατορίας;

Για να καταλάβουμε καλύτερα πως διαμορφώνονται τα πράγματα κάτω από τέτοιες συνθήκες πρέπει, όχι μόνο να επαληθεύσουμε αν ο ηγέτης των ευγενών που εξεγείρονται είναι όντως αυτός ο Βήσσος, όπως ισχυρίζεται ο Αβουλίτης, αλλά και να μάθουμε τα πάντα γι αυτόν ή για όποιον άλλον ενδέχεται να αμφισβητήσει τον Δαρείο.

Ίσως κάτω από την ευφορία των συνεχών νικών υποτιμήσαμε το πόσο χρήσιμο είναι να γνωρίζουμε καλά τι συμβαίνει στο εσωτερικό των αντιπάλων μας.  Θεωρώ πάντως ότι μπορούμε να επανορθώσουμε και μάλιστα έγκαιρα. Πρέπει να μάθουμε περισσότερες λεπτομέρειες για το πως έπεσε ο τελευταίος Μεγάλος Βασιλιάς πριν τον Δαρείο τον Κοδομανό -ήταν αν δεν κάνω λάθος ένας ¨Αρταξέρξης¨, καθώς και ποιοι θα μπορούσαν να εμφανιστούν σήμερα ως επίδοξοι κληρονόμοι του. Ίσως χρειαστεί να συστήσουμε μια ειδική ομάδα που να ασχοληθεί συστηματικά με τη συλλογή πληροφοριών  για τους αμφισβητίες πέρσες ευγενείς.

Πρέπει να δώσουμε τις σωστές απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα το συντομότερο, αν θέλουμε να μην χάσουμε τον έλεγχο και να μπορέσουμε να επηρεάσουμε τις εξελίξεις κατά το δοκούν».

Παρά την αποφασιστικότητα που αποπνέουν τα λόγια του, η ένταση της φωνής του Καλλισθένη έχει πάλι αποδυναμωθεί. Σταματάει και πάλι για λίγο και μετά συνεχίζει.

«Το δεύτερο θέμα που προκύπτει Εύελπι, είναι σχετικό ακριβώς με το ¨δοκούν¨. Το απώτερο ¨δοκούν¨. Έχει να κάνει με το τι επιδιώκει αυτή εδώ η εκστρατεία, τι ακριβώς θέλουμε, ποια είναι τα οράματά μας για τον κόσμο που θα προκύψει απ’ αυτήν. Βλέπεις, είμαι σίγουρος ότι αυτά που επιθυμούμε εμείς απέχουν από αυτά που αναζητά ο Ανάξαρχος, ο Άρπαλος και ο κύκλος τους.

Εμείς -το έχουμε συζητήσει μεταξύ μας κι άλλες φορές- θέλουμε να σωθούν και να διαδοθούν όλα εκείνα τα θαυμαστά που συνέβησαν στην Ελλάδα τους τελευταίους αιώνες. Στην γνώση, στην τέχνη, στην ποιότητα των ανθρώπων και των ιδεωδών, στην ποικιλία των πολιτικών συστημάτων.  Εκείνοι λατρεύουν μόνον την ποσότητα και την ομοιομορφία, επιδιώκουν την άλογη αύξηση και αδιαφορούν για την ποιότητα. Περισσότερα εδάφη, περισσότερα κέρδη, περισσότεροι δούλοι, αυτά κυρίως τους απασχολούν. Τώρα έχουν γοητευτεί από την ιδέα της ¨αυτοκρατορίας¨. Αυτοκρατορία με τον τρόπο που την οργάνωσαν οι Πέρσες, με χρήση των χρημάτων εμπνευσμένη από τους Βαβυλώνιους, και με θεούς χωρίς Αιδώ  και κυρίως χωρίς μέτρο.

Η συνάντηση που εντόπισε ο υπηρέτης σου, μυρίζει προχωρημένη συνωμοσία και με ανησυχεί. Όμως, όπως και ο Αλέξανδρος, είμαι μαθητής του Αριστοτέλη χάρη στον οποίο βρίσκομαι εδώ. Δεν θα ήθελα να πάρω πρωτοβουλίες χωρίς τη συγκατάθεση του δασκάλου μου. Έχει κι εκείνος αντιληφθεί τις αμετροέπειες που εκδηλώθηκαν στις τάξεις μας πρόσφατα. Και, όπως σου έλεγα πριν από την επίθεση, με προσκάλεσε να τον επισκεφτώ και να μιλήσουμε σχετικά. Είχα σκοπό να ζητήσω να μου επιτραπεί να συνοδεύσω στην Αθήνα τα αγάλματα των τυραννοκτόνων, κι έτσι να έχω την δυνατότητα να συζητήσω μαζί του, αλλά ο τραυματισμός μου αποκλείει και αυτό το ταξίδι».

Με  κοιτάζει για μια στιγμή και μετά συμπληρώνει: «Σε κάθε περίπτωση ας μην κοινοποιήσουμε τα σχετικά με τον Ανάξαρχο και τον Άρπαλο και τις ¨συγκεντρώσεις¨ τους, προτού συλλέξουμε περισσότερα και ακριβέστερα στοιχεία».

Ο Καλλισθένης καταπνίγει έναν αναστεναγμό. Δείχνει ξαφνικά κουρασμένος. Εδώ που τα λέμε, απορώ που ο Φίλιππος δεν έχει ακόμη εισβάλλει για να μας διακόψει και να τον βάλει να αναπαυθεί. Έπειτα γυρίζει προς το μέρος μου και χαμογελάει.

«Αν υποθέσουμε ότι τα επόμενα δεκαήμερα η υπόθεση των στασιαστών πριγκίπων μπει υπό έλεγχο, και πάψουμε να είμαστε σε κατάσταση συναγερμού», μου λέει ξαφνικά, «τι θα έλεγες για ένα ακόμη ταξίδι; Μακρύτερο… Ας πούμε στην Αθήνα;!»

Πρόλαβαν να πουν αρκετά πράγματα ακόμη την ημέρα εκείνη, πριν ο Φίλιππος ο γιατρός τους διακόψει. Ο Ακαρνάνας εισέβαλε στο δωμάτιο του τραυματία με τους καθαρούς επιδέσμους ανά χείρας, ένα μάλλον αισιόδοξο χαμόγελο να κρέμεται στις άκρες των χειλιών του και τους βοηθούς του από πίσω, να κουβαλούν ζεστό νερό και καταπλάσματα. Ήταν περασμένο μεσημέρι όταν ο Εύελπις άφησε τον Καλλισθένη στις φροντίδες του γιατρού και κατευθύνθηκε στους χώρους του φρουραρχείου όπου θα συναντούσε τον επικεφαλής Μάζαρο, στον οποίο είχε ήδη μηνύσει να τον περιμένει γιατί υπάρχουν νεότερες εξελίξεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

 Την επόμενη μέρα, με το πρώτο χάραμα της αυγής, ο Ευρυμέδοντας συνοδευόμενος από το Πουλχερίδιον είχε αναχωρήσει για Περσέπολη μεταφέροντας έναν σφραγισμένο κύλινδρο που προοριζόταν για τον Ευμένη τον Καρδιανό ιδιόχειρα. Ήταν η αναφορά, που είχε ολοκληρωθεί στην τελική της μορφή μετά τη συνάντηση του Εύελπι με τον τραυματία προϊστάμενο του και περιέγραφε συνοπτικά την επίθεση στο θησαυροφυλάκιο, τον τραυματισμό του Καλλισθένη και τα πρώτα πορίσματα των ερευνών. Ο Εύελπις είχε ζητήσει επίσης από τον Θεσσαλό ίλαρχο να μεταφέρει προφορικά στον Ευμένη ότι σύντομα θα επέστρεφε στην προελαύνουσα στρατιά και ο ίδιος, οπότε θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν αναλυτικότερα για όλα τα θέματα, αυτά που αναφέρονται στην επιστολή, αλλά και άλλα.

Στην μικρή Πουλχερία ο Εύελπις είχε παραδώσει την επιστολή του προς την Θαΐδα. Δεν ήταν μια εκτεταμένη επιστολή και ίσως δεν περιελάμβανε παρά ένα μικρό μέρος από αυτά που θα ήθελε να της πει, αλλά  τώρα που ήξερε ότι θα βρεθεί και πάλι κοντά της δεν τον ενοχλούσε που δεν κατάφερε να της τα εξομολογηθεί όλα με μιας.

Ύστερα, αφού ειδοποίησε τον Οινοκράτη να έχει όλα τα απαιτούμενα έτοιμα για επικείμενο ταξίδι προς την Περσέπολη,  σημείωσε τα πράγματα που θα έπρεπε, σύμφωνα με τις οδηγίες του Καλλισθένη, να τακτοποιήσει πριν την αναχώρηση.