Τι να μας πει κι η Τέχνη, η αφαιρετική;

μπρος την έλξη που ασκούν / οι γλυπτοί σας γλουτοί.

Αν οι κώλοι οι φτιαχτοί, / είναι πια οι πιο πολλοί,

σ’ έναν γνήσιο χρωστάμε /εύγε, δόξα, τιμή!

*

 Η πλάτη σας εκεί / καταλήγει με χάρη

κι ένας ποιητής σωστός / όχι δεν θα  αρνηθεί

Να αφιερώσει σ’ αυτό / το γιομάτο φεγγάρι

Λόγο επαινετικό / που δεν θα ξεχαστεί.

*

Δίπλα μου σαν βρεθεί, / πάντα ανατριχιάζω

Λέω τι θα συμβεί / -στραβός ειν’ ο ντουνιάς-

φεγγάρια αλλονών /αν βρεθώ να αγκαλιάζω;

Μα… τα μάτια θα σφαλνώ / και θα σκέπτομαι εσάς!

*

Για να ’χετε, μαντάμ, / τέτοια επιτυχία

παιδέψατε θαρρώ, /εστέτ ένα σωρό

κόφτρες και ράφτρες που, / κομψότατη κυρία

φτιάξαν για σας εικόνα, / περίγραμμα λαμπρό!

*

Ο Δούκας του Μπορντό, / λέει το τραγουδάκι (*)

στον πισινό μου μοιάζει, / γι αυτό και πάει σκυφτός,

μα θα ‘ταν πιο σωστό / αν έμοιαζε λιγάκι

με τον δικό σας, που / ειν’ πιο καμαρωτός!

Στους φθονερούς να μη / δίνετε σημασία

πως βάλατε, που λεν, / σε μέρη χαμηλά

την πρώτη, ίσως και / την μόνη σας αξία…

Μα όρθια σαν σταθείτε / την δείχνετε καλά !

*

…Τι είδανε, ας πουν, / σαν βγαίνατε απ’ τ’ αμάξι

κι ο άνεμος τραβά / τη φούστα ως τα ’δω:

και βέλος και καρδιά / είχατ’ εκεί χαράξει

και δήλωση ρητή: ¨Νώντα για σένα ζω¨!

*

… Κι όταν η ρεβερέντζα / προς βασιλείς βαρβάρους

πίσω σας είχε ρίξει / και τότε ξαπλωτή

είδατε τα μυστήρια / που ‘χει το κέντρο βάρους

γιατ’ η βαρύτης έχει / τους νόμους της κι αυτή!

*

Τη Νάπολη κανείς, προτού αποδημήσει

λένε πρέπει να δει: έδρα  πολιτισμού!

Μα εγώ ο ολιγαρκής, η μοίρα αν το θελήσει

την έδρα σας  ας δω, πριν βάλω μπρος γι αλλού…

*

Τι να μας πει κι η Τέχνη, η αφαιρετική;

μπρος την έλξη που ασκούν / οι γλυπτοί σας γλουτοί.

Αν οι κώλοι οι φτιαχτοί, / είναι πια οι πιο πολλοί,

σ’ έναν γνήσιο χρωστάμε / μνεία, δόξα, τιμή!

 (*)Λαϊκό γαλλικό προεπαναστατικό τραγουδάκι:

Le duc de Bordeaux ressemble à son frère, 
Son frère à son père et son père à mon cul ;
De là je conclus qu’ le duc de Bordeaux 
Ressemble à mon cul comme deux gouttes d’eau. 

…που σε πρόχειρη (πλειοδοτούσα)  μετάφραση θα μπορούσε ίσως να είναι κάπως έτσι:

Μοιάζει στον αδελφό του, ο Δούκας του Μπορντό

εκείνος στον πατέρα του, κι αυτός στον πισινό μου

Έτσι μπορώ κι εγώ να  πω και να το παινευτώ

και οι τρεις φτυστοί προκύπτουνε στον κώλο τον δικό μου

Η ¨καλλίπυγος Αφροδίτη¨ είναι ένα σκωπτικό τραγουδάκι του μπάρμπα Γιώργη (Μπρασένς) γραμμένο το 1964. Η μεταφορά των στίχων στα ελληνικά με παίδεψε κάπως για τους γνωστούς λόγους, δηλαδή βασικά έναν: οι (ωραιότατες) λέξεις της γλώσσας μας απαρτίζονται από πολύ περισσότερες συλλαβές απ’ ότι οι αντίστοιχες λοιπές ευρωπαϊκές. Αν τις χρησιμοποιήσεις, η μελωδίκή επένδυση πάει περίπατο. Εν πάση περιπτώσει, έκοψα, έραψα, και το παραπάνω είναι το μέχρι στιγμής σκαρίφημα.

Η Καλλίπυγος από τον Μπρασένς

Η προσαρμογή

Vénus Callipyge 

Que jamais l’art abstrait, qui sévit maintenant
N’enlève à vos attraits ce volume étonnant
Au temps où les faux culs sont la majorité
Gloire à celui qui dit toute la vérité

Votre dos perd son nom avec si bonne grâce
Qu’on ne peut s’empêcher de lui donner raison
Que ne suis-je, madame, un poète de race
Pour dire à sa louange un immortel blason

En le voyant passer, j’en eus la chair de poule
Enfin, je vins au monde et, depuis, je lui voue
Un culte véritable et, quand je perds aux boules
En embrassant Fanny, je ne pense qu’à vous

Pour obtenir, madame, un galbe de cet ordre
Vous devez torturer les gens de votre entour
Donner aux couturiers bien du fil à retordre
Et vous devez crever votre dame d’atour

C’est le duc de Bordeaux qui s’en va, tête basse
Car il ressemble au mien comme deux gouttes d’eau
S’il ressemblait au vôtre, on dirait, quand il passe
» C’est un joli garçon que le duc de Bordeaux ! «

Ne faites aucun cas des jaloux qui professent
Que vous avez placé votre orgueil un peu bas
Que vous présumez trop, en somme de vos fesses
Et surtout, par faveur, ne vous asseyez pas

Laissez-les raconter qu’en sortant de calèche
La brise a fait voler votre robe et qu’on vit
Ecrite dans un cœur transpercé d’une flèche
Cette expression triviale : «  A Julot pour la vie «

Laissez-les dire encor qu’à la cour d’Angleterre
Faisant la révérence aux souverains anglois
Vous êtes, patatras ! tombée assise à terre
La loi d’la pesanteur est dur’, mais c’est la loi

Nul ne peut aujourd’hui trépasser sans voir Naples
A l’assaut des chefs-d’œuvre ils veulent tous courir
Mes ambitions à moi sont bien plus raisonnables:
Voir votre académie, madame, et puis mourir

Que jamais l’art abstrait, qui sévit maintenant
N’enlève à vos attraits ce volume étonnant
Au temps où les faux culs sont la majorité
Gloire à celui qui dit toute la vérité

Είναι και οι δύο ήρωες αφηγήσεων. Ο ένας, ο Παπακότσυφας,  πρωταγωνιστεί μαζί με την Χαρίκλεια, γυναίκα του λαού, ελευθερόστομη, μαγκίτισσα και χορευταρού στο αφήγημα του Αντώνη Κακαρά ¨Η Χαρίκλεια των Πατησίων¨.

Ο άλλος ιερουργεί στους στίχους του τραγουδιού του Μπρασένς ¨Η λειτουργία για τον κρεμασμένο¨.

(Η φωτογραφία είναι παρμένη από εδώ)

Σας τους προσφέρω στη σημερινή ανάρτηση και τους δύο μαζί, σε ενιαία συσκευασία, καθώς με παρέπεμψαν συνειρμικά ο ένας στον άλλο, ενώ και οι δύο μαζί μου προκάλεσαν κάποιες σκέψεις για τον ¨εκσυγχρονιστικό¨ μεταμοντέρνο αντικληρικισμό που μοιάζει να είναι της μόδας, αλλά αυτές τις σκέψεις θα σας τις εξομολογηθώ μια άλλη φορά.

Σημείωση: Για να είμαι όσο γίνεται ειλικρινής, δεν έχω επαρκές δείγμα, ούτε προσωπική βιωματική επαφή με τον χώρο της οργανωμένης πίστης, για να αποφανθώ με σιγουριά ότι οι δύο εν λόγω ιερείς είναι όντως αλλιώτικοι. Μπορεί και να υπάρχουν -και όχι μόνο αφηγηματικά- περισσότεροι παπάδες τόσο ανθρώπινοι όσο ετούτοι οι δύο. Το εύχομαι.

Ας αρχίσουμε με τον Παπά του Κακαρά, καθώς εξομολογεί την Χαρίκλεια και μετά θα περάσουμε στον παπά του Μπρασένς

Αντώνης Κακαράς Η ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΗΣΙΩΝ

(Η λαϊκή σοφία στην υπηρεσία του αντικαπιταλισμού)

Σύντρεχε τους αδυνάτους ως και τους μη έχοντες… υπηρετούσε αγογγύστως τους κατά μόνας ζώντες υπερήλικες, καθύβριζε τους πολλά έχοντες κακούς νυν και τέως άρχοντες και τους αφεντάδες τους ως συντελεστές των δεινών της κρίσης και του καπιταλισμού και μια φορά το χρόνο τραβούσε να εξομολογηθεί στον παιδικό της φίλο!
Δε γίνεται επομένως να ξεφύγουμε απ’ τη συγκεκριμένη φιλενάδα της Μενεμένης, χωρίς να μνημονεύσουμε τουλάχιστον ένα από τα καθημερινά επεισόδια μπρος στα οποία ωχριούν οι λάτρεις του είδους και οι κυρίες που ασμένως πλην ματαίως προσπαθούν ν’ αποκτήσουν προφίλ ανάλογο της Χαρίκλειας, καθόσον έχει πέραση βεβαίως βεβαίως, ιδίως εις την υψηλήν αποκαλούμενη κοινωνία!
Πού πας πάλι βρε κερατά, φασίστα, έκραξε το γιο της σαν της μοστράρισε γκόμενα για πρώτη φορά, πού πας να μη χέσω τον πατέρα της άλλης που σε ξεμυάλισε, ακόμα δεν άρχισες να την παίζεις βρε ξεκαπίστρωτε και μου θες γυναίκα, έλα δω γαμώ τη μάννα της πουτάνας της φιλενάδας σου, φάε βρε πρώτα το ρυζόγαλο να ψηλώσεις, ακόμα δε σου σηκώνεται και μου θέλεις τσιβιτζιλίκια βρε τζουτζέ, και πήγες, αντίχριστε, και βρήκες την κόρη του χαφιέ, δε μπορούσες να πηδάς βρε μούλε τη θυγατέρα του Παπακότσυφα, να με σχωρνάει τζάμπα ο γονιός της τουλάχιστον, που ‘ναι και χαμηλοβλεπούσα του κατηχητικού θηλυκό, αμαρτωλέ, ρουφιάνε!!
Η Χαρίκλεια είναι αυτή, η χορευταρού και γλεντζού άμα λάχει, να σηκώνει τέτοιο κέφι δηλαδής που οι μαγαζάτορες της κράταγαν τραπέζι έτσι κι αλλιώς μη τυχόν εμφανιστεί και δε διαθέτουν εύκαιρο. Έδωσε τελευταία χαρούμενη νότα και πυρπόλησε τους χαροκόπους στο γάμο του κανακάρη της Καριωτίνας, αυτουνού ντε που ‘κανε το σταυρό του ανάποδα ενώπιον της αγίας τραπέζης, του τέμπλου, του ιερέως, του δισκοποτηρίου, του ευαγγελίου… τόσο θρησκευόμενο είναι το παιδί, ο δε ιερουργών (ευτυχώς ή δυστυχώς) δεν πήρε χαμπάρι τίποτε, αλλιώς θα τον πέταγε το γαμπρό έξω, εκεί που λέτε στο επακολουθείσαν δείπνο έριξε η καλή σου μια ζεϊμπεκιά όλη δικιά της, καλά να ‘ναι η φιλενάδα ν’ αγωνίζεται ποικιλοτρόπως, όπως πάντα να πούμε, το καλό να λέγεται!
Εν τούτοις παμπατησιακώς είναι γνωστή ως ακροθιγώς θεοσεβούμενη, καθόσον κράταγε και την πισινή εξομολογούμενη ώστε μεταλαβαίνει πότε πότε, αλλά κατ’ αυτάς ήταν που την περίμενε στη γωνία ο αρμόδιος ιερεύς, συμμαθητής της απ’ το Δημοτικό ο δόλιος, και της τα ‘ψαλλε κανονικά, Εκατό μετάνοιες, καθόρισε την ποινή τελειώνοντας τις αυστηρές συστάσεις σε πλάγιο δεύτερο, τρεις λειτουργιές για την ψυχή της μάνας σου κι ένα τραπέζι με βετούλ απ’ το χωριό, συμπλήρωσε μάλλον γρήγορα, το νου σου όμως, ολόκληρο κι όχι μισό σαν πέρσι, πρόσεξε Χαρίκλεια, Μα είσαι καλά Τσότρα, εκατό μετάνοιες για δυο μαλακίες που πέταξα στο βλαστάρι μου, ξέχνα τις, εδώ δεν τη νοιάζει την Παναγία για τους δικούς Της μπελάδες, τόνισε σταυροκοπούμενη, θ’ ασχολείται με τον κανακάρη μου τον άχρηστο, αν ήθελε ας τον έφτιαχνε καλύτερο, τι Παναγία είναι και μάλιστα Θεομήτορα, ξέχασες βρε πρόπερσι που με χρέωσες πάλι ολόκληρο ζυγούρι για το γιό της το Χριστό, και δε μου λες Πάτερ….
Πάτερο στην γκράνα σου Χαρίκλεια, δεν κάνω πίσω με τίποτα, αλήθεια μωρή, τι πέταξες του πουτσαρά σου για τη Μαριγούλα μου, φιλιότσα σου κιόλας κολασμένη, έ κολασμένη, πηδιούνται βρε τα πνευματικά αδέρφια, έ, πηδιούνται, θου Κύριε φυλακήν τω στόματί μου, πώς με παρασέρνεις και κολάζομαι, άθλια, δαιμονισμένη! Παπά να μη χάνω ώρα τζάμπα, φταίω γω που ‘ρθα να ξομολογηθώ, κατάλαβες και με περνάνε για μόρτισσα τη μαλάκω και κάθομαι και στα λέω χαρτί κα καλαμάρι το όρνιο, Δε χρειάζεται το μυστήριο για να μαθαίνω τα καθέκαστα στην ενορία μου, πέταξε ο ιερεύς κι έδειχνε ελαφρώς θιγμένος, αν το πας έτσι… Ααα, σου τα σφύριξε κείνη η σκρόφα του χαφιέ έ, αυτή σου τα ‘πε και συ καθόσουνα τ’ άκουγες και μου παριστάνεις το φίλο, δόλιε ρασοφόρε, θα σε μάθω γω υποκριτή, Εξομολόγηση ήταν αναιδεστάτη, και ποιος σου ‘πε μωρή να βρίζεις το βλαστάρι σου κι από κοντά και το δικό μου έτσι, πες μου ποιος, Γιατί να μην τον βρίζω το μαλάκα, εγώ κοιλοπόναγα, αν του κοτάει αλλουνού ας τον βρίσει, άκου «αναιδεστάτη» ο γραμματιζούμενος, μπράβο εξέλιξη, όσο για το κορίτσι ξέρω γω τι λέω!!
Και βρήκες βρε γλωσσοκοπάνα την ευκαιρία να τα λες να σ’ ακούσει ο γείτονάς σου ο κόπανος και δω μέσα ένα σωρό όσιοι, Καλό έ, με παραδέχεσαι, δε με παραδέχεσαι, σε ρωτάω, καλέ οι δυο μας είμαστε χαζούλη, πες μου…
Χαρίκλεια κόφτο, είπα και ελάλησα εκατό μετάνοιες… Μη με πρήζεις μεγάλε γιατί θα σε βάλω να λαλήσεις κανονικά, θα κάμω δέκα κι άμα με πονέσουν τα γόνατα σταματάω, Ά έτσι έ, παζάρια με το Θεό, στ’ άλλο όμως δε σε πονάν τα γόνατα, Άλλατις εκδηλώθηκε, βρε άντε από δω που θα πεις τώρα πως εκπροσωπείτε Θεό, μη χέσω, και καλά σένανε σε παραδέχομαι, έκανες και το γλυκό μου το βαφτιστήρι κι ας το παίδεψες στο κατηχητικό, ευτυχώς το πουλάκι μου τις κάψες του τις έχει, πέταξες πονηρούλη και πέντε έξη μούλικα δεξιά αριστερά…
Χαρίκλεια, σταμάτα λέω, Γιατί βρε μπούφο, άσχημα έκανες, και δε μου λες, δε μου λες Τσοτράκη μου, στα γόνατα τις είχες κι αυτές για μετάνοιες έ, Σύνελθε σου λέω βρομόστομα, ακούνε κι οι άγιοι, Άστους ν’ ακούνε, ξέρουν πολλά κι αυτοί, αμ δε, εσύ βρε χαζέ γιατί τσαντίζεσαι με τα παιδιά που φυτεύεις, κακό είναι, άσε που βοηθάς στο πρόβλημα λαϊκής ανάπτυξης, Σιγά μη βοηθάω στο πρόβλημα λαϊκής πολιτοφυλακής, πληθυσμιακό λέγεται αγράμματη, Μη με λες εμένα αγράμματη Παπακότσυφα, γιατί θα σε περιλάβω να μη σε πλένει ο Κουραδάς στα Χάνια χειμωνιάτικα, πρόσεχε, Χαρίκλεια έλεος, σ’ εξομολόγηση είμαστε, όχι στο σπίτι σου και κόφτο αυτό το Παπακότσυφα, Χαϊδευτικά καλέ το λέω, γιατί ψέλνεις και τραγουδάς ωραία, όσο για τ’ άλλο που πέταξες τι πάει να πει δηλαδής, το σπίτι μου είναι εκκλησία για μένα και μην το συγκρίνεις με το κουβούκλιό σου της αμαρτίας, στην εξομολόγηση ακούγονται τα αίσχη του κόσμου, δε βλέπω κάνα μυστήριο πουθενά έξω απ’ το μαύρο σκοτάδι εδώ μέσα, ενώ στο κονάκι μου είν’ όλα καλά, ανθρώπινα και φωτεινά, λοιπόν να τελειώνουμε, έχω να πάω και για ούζα στου Καραβά, το χρονιάρικο που ‘πες εν τάξει αλλά μισό και θα το φάμε μσακό, για χάρη σου βρε θα το κάμω φρικασέ, θα δεις, κι οι μετάνοιες δέκα όπως συμφώνησες και πολλές σου ‘ναι, τελεία και παύλα μην τις κόψω κι αυτές.
Έλα μωρέ φιλενάδα, εγώ που σ’ αγαπάω, γιατί μαθαίνουν που σου κάνω σκόντο και μου ζητάνε τα ίδια, στο τέλος δε θα με υπολογίζει κανένας, και δε μου λες ποιος είν’ αυτός με τα ούζα, πώς τον είπες, μπας κι είν’ ενορίτης μου και δεν τον ξέρω, Κόψε το ψαλτήρι μεγάλε, αυτός είν’ άθεος κι έχει την ησυχία του μ’ όλους τους υπεράκτιους αγίους σου αν θες να ξέρεις… κοίτα δω και μην ξινίζεις, όσο για τ’ άλλο που φοβάσαι μη μαθαίνουν οι θεούσες το σκόντο που μου κάνεις, τι σε νοιάζει βρε, παπάς δεν είσαι, καλέ στ’ αρχίδια σου, σχώρα με Παναγία μου, Άααα Χαρίκλεια λέω, Λοιπόν τέρμα, με παρασέρνεις με τις κλάψες και … αμαρτάνω, έφυγα, τέλος είπα και σε καρτεράω με τη δικιά σου στη Χάρη της … δεκαπέντε κιλά βρε κολασμένε φαγά, πώς θα το καταφέρουμε;
Τυχεροί οι ωτακουστές τέτοιας εξομολόγησης της μαγκίτισσας των Πατησίων, άπαξ ετησίως παίζεται η παράσταση και με κάθε σοβαρότητα, σας το υπογράφουμε πως συνωστίζονται υψηλόβαθμοι παρατρεχάμενοι του Υψίστου κάθε κατηγορίας και Τάξεως, όσο πυκνές κι αν είναι οι απολαύσεις τους από ακούσματα και θεάματα παντός είδους, αόρατοι που ‘ναι οι τσαχπίνηδες παρέα με ερμαφρόδιτα αγγελάκια, το γλεντάνε με τη Χαρίκλεια, ακούστε που σας λέω!
Είναι γλεντοκόπος, πιστός φίλος, ακέραιος και συνειδητός ιερέας, με κατανόηση χωρίς τέλος καθόσον γνωρίζει από κόσμο ο Παπακότσυφας, είναι άνθρωπος και για τον κοσμάκη μοχθεί, κρατάει τις ισορροπίες με τους ουρανούς και τις συνειδήσεις όχι τόσο των αμαρτωλών όσο των αγίων, καθώς έτσι που τους έχουν πλάσει οι μεγαλοσχήμονες της επίσημης εκκλησίας και κάθε εκκλησίας, δεν είναι όλοι τους άξιοι για να δεις προκοπή μαζί τους, ενώ εκείνοι του καλού ιερέα μας και των ομοίων του μάλιστα, είναι ανθρώπινοι, είναι τρυφεροί, είναι καλοί και σχωρνάνε! Το ξέρει αυτό η Χαρίκλεια και τα ‘χει καλά μαζί τους και με τον μεσάζοντα το δικό της παπά ακόμα καλύτερα, κι έτσι κρατάει καθαρό το μίγμα θρησκείας και λαού, αλλιώτικα τίποτα δε θα ‘χε σωθεί σε τούτον τον τόπο. Καθόσον τέλος δεν έχουν τα ρωμαϊκά φαγοπότια με τα Βατοπαίδια και τα μεγαλοπιάσματα των ρασοφόρων εξωχώριων αρχικαλόγερων μετά των ομοτράπεζων υπουργών λαμόγιων… και λοιπά;
Συμμετέχει λοιπόν ο καλός μας ποιμένας στα τραπεζώματα της Χαρίκλειας αλλά και άλλων που τα περιλαμβάνει στις τιμωρίες ανάλογα με το εύρος των αμαρτιών και άντε να τα βγάλεις πέρα εκατέρωθεν. Πάντως η εν λόγω, και ως γνήσια δημοκράτισσα από τα γεννοφάσκια, μεγάλωνε τα παιδιά της μάλλον υποδειγματικά, ανεξάρτητα απ’ το βρισίδι που στόχευε πολλαπλώς κι όχι μονάχα τα βλαστάρια της, όπου η μόνη επίπτωση ήταν να προσπαθούν να την αντιγράψουν όπως η θυγατέρα της Φροσάρας της γειτόνισσας κι άλλοι πολλοί ακόμα!.
Συνεχίζει η αδάμαστη Κυρία την εκφορά λόγου με την εξέλιξη της γλώσσας εμπλουτιζόμενης με νέες λέξεις και έννοιες που αποδίδουν τα δρώμενα και των ανθρώπων τα καμώματα ως και όσα καινοφανή συμβαίνουν και προκύπτουν, ου μην αλλά και της τρισκατάρατου κρίσεως και δη των προκαλούντων ταύτην, αμήν.

*

Η λειτουργία για τον κρεμασμένο

Στίχοι του Ζορζ Μπρασένς, (1976) που σας μεταφράζω προσπαθώντας να κρατήσω την ομοιοκαταληκτική μορφή (ως κάποιο σημείο).

Φανατικέ αντικληρικέ

Παπαδοφάγε βουλιμικέ

Η ομολογία αυτή μου στοιχίζει,

αλλά θα σου πω πως οι παπάδες

δεν είναι όλοι κενοί φαφλατάδες

και ο δικός μας, θα δεις, ξεχωρίζει.

*

Όταν ο έξαλλος όχλος με μία τριχιά,

χωρίς τύψεις, χωρίς να δικάσει,

κρέμασε κάποιον στην βελανιδιά,

τότε ο παπάς μας,  χωρίς να διστάσει,

φώναξε πως του θανάτου η ποινή

σε θάνατο πρέπει να καταδικαστεί.

*

Μετά,  παράξενη τελετουργία,

πρόσφερε πρόσφορα και  Ευχαριστία

στης εκκλησιάς  τους μικρούς σπουργίτες 

και με της αγιαστούρας το άγιο νερό

να διώξει πήγε τον οξαποδώ

του αγρού βαφτίζοντας τις μαργαρίτες.

*

Τα μανίκια μετά ανασηκώνει,

το καλό θυμιατήρι υψώνει

και γεμάτος με άγια οργή,

την εξόδιο λειτουργία τελεί,

για εκείνον που τώρα αιωρείται

πέντε μέτρα επάνω απ’ τη γη.

*
Το μυστήριο αυτή τη φορά

ετελέσθη για χάρη ενός φουκαρά

και στο ρόλο του Ιησού Χρηστού,

οι τουρίστες μπορέσαν να δουν κρεμασμένο,

το κορμί ενός αμαρτωλού

από τον δικό μας παπά, ευλογημένο.

*

Όταν γκρινιάζουμε στο χωριό,

σαν λέμε ¨κάτω το καλυμμαύχι¨

που μας εκάθησε στο λαιμό,

οι συγχωριανοί μου οι άλλοι κι εγώ,

δεν είναι μ’ αυτόν που έχουμε άχτι,

δεν είν’ αυτόν που ’χουμε στο μυαλό.

*

Αντικληρικοί φανατικοί

Παπαδοφάγοι βουλιμικοί

Σαν καταβροχθίζετε αχνιστούς

παπάδες, διάκους κοκκινιστούς,

κανείς ας μην είναι  -βρείτε τον τρόπο-

από τον δικό μου τόπο.

Το τραγούδι 

Η απόδοση στα ελληνικά

La messe au pendu

Anticlérical fanatique
Gros mangeur d’écclésiastiques,
Cet aveu me coûte beaucoup,
Mais ces hommes d’Eglise, hélas !
Ne sont pas tous des dégueulasses,
Témoin le curé de chez nous.

Quand la foule qui se déchaîne
Pendit un homme au bout d’un chêne
Sans forme aucune de remords,
Ce ratichon fit scandale
Et rugit à travers les stalles,
«Mort à toute peine de mort!»

Puis, on le vit, étrange rite,
Qui baptisait les marguerites
Avec l’eau de son bénitier
Et qui prodiguait les hosties,
Le pain bénit, l’Eucharistie,
Aux petits oiseaux du moutier.

Ensuite, il retroussa ses manches,
Prit son goupillon des dimanches
Et, plein d’une sainte colère,
Il partit comme à l’offensive
Dire une grand’ messe exclusive
A celui qui dansait en l’air.

C’est à du gibier de potence
Qu’en cette triste circonstance
L’Hommage sacré fut rendu.
Ce jour là, le rôle du Christ(e),
Bonne aubaine pour le touriste,
Eté joué par un pendu.

Et maintenant quand on croasse,
Nous, les païens de sa paroisse,
C’est pas lui qu’on veut dépriser.
Quand on crie «A bas la calotte»
A s’en faire péter la glotte,
La sienne n’est jamais visée.

Anticléricaux fanatiques
Gros mangeur d’écclésiastiques,
Quand vous vous goinfrerez un plat
De cureton, je vous exhorte,
Camarades, à faire en sorte
Que ce ne soit pas celui-là.

(Εδώ σας διαβάζω την προσαρμογή στα ελληνικά που σας έφτιαξα)

Η ΜΙΚΡΗ ΜΑΡΙΓΩ

Η Μαριγώ, η μικρή βοσκοπούλα,

καθώς τριγυρνούσε στην εξοχή,

βρήκε μια τόση δα γατούλα

ορφανή.

Τον γιακά της ευθύς ξελασκάρει,

στο στήθος της μέσα την τοποθετεί,

ήταν το μόνο απαλό μαξιλάρι

που ’χε σκεφτεί.

Η γάτα, περνώντας την για την μαμά της,

να την βυζαίνει αρχίζει ευθύς

κι η Μαριγώ, με την καλή καρδιά της,

είναι ευτυχής.

Μα ένας χωριάτης που απ’ εκεί περνάει,

βρίσκει το θέαμα  συναρπαστικό,

στο χωριό όλα τα μαρτυράει,

και γι αυτό…

Σαν το μπούστο η Μαρ’γώ ξεκουμπώνει,

για να δώσει στη γάτα τροφή,

κάθε μάγκας στο χωριό ξεσαλώνει

κι είναι εκεί και κεί κατασκηνώνει

κι ειν’ εκεί, και θα μείνει εκεί.

Κι η Μαρ’γώ, απλή και μυαλωμένη,

υποθέτει πως κοιτούν το γατί,

καθώς οι αρσενικοί μαζεμένοι

είναι εκεί , όλοι συγκεντρωμένοι,

είναι εκεί  και θα μείνουν εκεί.

*

Ως κι  οι δάσκαλοι  κι οι μαθητές τους

και του δήμου το προσωπικό

εγκατέλειψαν τις δουλειές τους

για να δουν αυτό.

Και ας πούμε πως κι ο ταχυδρόμος

δεν εμοίραζε γράμματα πια,

δεν νοιαζότανε κανένας, όμως,

για όλα αυτά.

Κι ο Θεός ας τα συγχωρέσει,

τα παπαδάκια, που προσευχή

και κατήχηση αφήναν στη μέση

για να πάνε εκεί.

Και ακόμη κι οι χωροφυλάκοι,

συμμαζεμένοι συνήθως πολύ,

κρυφοκοίταζαν με το ένα μάτι

της Μαριγώς το γατί.

Σαν το μπούστο η Μαρ’γώ ξεκουμπώνει

για να δώσει στη γάτα τροφή,

κάθε μάγκας στο χωριό ξεσαλώνει

κι είναι εκεί ρίκι κίκι ρίκι,

κι ειν’ εκεί κίκι ρίκι κί.

Κι η Μαρ’γώ, απλή και μυαλωμένη,

υποθέτει πως κοιτούν το γατί,

καθώς οι αρσενικοί μαζεμένοι

είναι εκεί, ρίκι κίκι ρίκι,

είναι εκεί  κίκι ρίκι κί.

 *

Μα του χωριού οι γυναίκες οι άλλες,

χωρίς άντρα, χωρίς εραστή,

συσσωρεύανε ως τις προάλλες,

την οργή.

Και στη μέθη, μετά, της μανίας,

με μπαστούνια και φούρκα πολλή,

θυσιάσανε στο βωμό της ζήλιας,

το γατί.

Η βοσκοπούλα, είναι αλήθεια,

αφού έκλαψε πρώτα πολύ,

σε έναν σύζυγο από δω και πέρα,

θα αφιερωθεί.

Από τότε πέρασαν χρόνια,

πολλά απ’ αυτά  έχουν πια ξεχαστεί…

Μόνο κάποιος παππούς στα εγγόνια

ίσως εξιστορεί:

Σαν το μπούστο η Μαρ’γώ ξεκουμπώνει

για να δώσει στη γάτα τροφή,

κάθε μάγκας στο χωριό ξεσαλώνει,

κι είναι εκεί και κεί κατασκηνώνει

κι ειν’ εκεί και θα μείνει εκεί.

Κι η Μαρ’γώ απλή και μυαλωμένη,

υποθέτει πως κοιτούν το γατί,

καθώς οι αρσενικοί μαζεμένοι,

είναι εκεί , όλοι συγκεντρωμένοι

είναι εκεί  και θα μείνουν εκεί,

είναι εκεί μαζεμένοι και θα μείνουν ακόμη εκεί!

Σήμερα, Καθαρή Δευτέρα, μια έμμετρη, χαριτωμένη, βουκολική, χιλιοτραγουδισμένη ιστοριούλα  του Μπρασένς που σας μετέφρασα / απέδωσα / προσάρμοσα / άλλο ….(διαλέγετε).

 Πρώτα με τον τροβαδούρο

 Εδώ μια «δημοτική» ανάγνωση  στα ελληνικά

Μια αφρικανική εκδοχή

Στα ρωσικά

Από τους ¨Ο Μπρασένς ποτέ δεν πεθαίνει¨

Brav’ Margot

Margonton la jeune bergère
Trouvant dans l’herbe un petit chat
Qui venait de perdre sa mère
L’adopta
Elle entrouvre sa collerette
Et le couche contre son sein
C’était tout c’quelle avait pauvrette
Comm’ coussin
Le chat la prenant pour sa mère
Se mit à téter tout de go
Emue, Margot le laissa faire
Brav’ Margot
Un croquant passant à la ronde
Trouvant le tableau peu commun
S’en alla le dire à tout l’monde
Et le lendemain

[Refrain] :
Quand Margot dégrafait son corsage
Pour donner la gougoutte à son chat
Tous les gars, tous les gars du village
Etaient là, la la la la la la
Etaient là, la la la la la
Et Margot qu’était simple et très sage
Présumait qu’c’était pour voir son chat
Qu’tous les gars, tous les gars du village
Etaient là, la la la la la la
Etaient là, la la la la la

L’maître d’école et ses potaches
Le mair’, le bedeau, le bougnat
Négligeaient carrément leur tâche
Pour voir ça
Le facteur d’ordinair’ si preste
Pour voir ça, n’distribuait plus
Les lettres que personne au reste
N’aurait lues
Pour voir ça, Dieu le leur pardonne
Les enfants de cœur au milieu
Du Saint Sacrifice abandonnent
Le saint lieu
Les gendarmes, mêm’ les gendarmes
Qui sont par natur’ si ballots
Se laissaient toucher par les charmes

Du joli tableau
[Refrain]

Mais les autr’s femmes de la commune
Privées d’leurs époux, d’leurs galants
Accumulèrent la rancune
Patiemment
Puis un jour ivres de colère
Elles s’armèrent de bâtons
Et farouches elles immolèrent
Le chaton
La bergère après bien des larmes
Pour s’consoler prit un mari
Et ne dévoila plus ses charmes
Que pour lui
Le temps passa sur les mémoires
On oublia l’évènement
Seul des vieux racontent encore
A leurs p’tits enfants

[Refrain]

Ένας φτωχοδιάβολος στο άνθος της ηλικίας του, αλαφροπόδης και πονηρομάτης, με το στόμα γεμάτο χαρωπά κελαηδήματα, ξεκινούσε για το κυνήγι της πεταλούδας.

Καθώς έφτασε στην άκρη του χωριού είδε μια σταχτοπούτα να γνέθει το κουβάρι της. Της λέει: Γεια σου. Ο θεός να σε έχει καλά. Πάμε να πιάσουμε πεταλούδες;  

Η σταχτοπούτα ενθουσιασμένη που θα άφηνε το καλύβι της, βάζει το καινούργιο φουστάνι και τα μποτάκια της, τον πιάνει αγκαζέ και πάνε στα δροσερά λιβάδια να κυνηγήσουν πεταλούδες.

 Δεν ήξεραν πως στις σκιές κρυβόταν ο έρωτας με τη βουκέντρα του και ότι διαπερνούσε τις νεανικές καρδιές όσων τις πεταλούδες κυνηγούν…

Κάπως έτσι, εάν θέλουμε να είμαστε (κατά το δυνατό) πιστοί στο αρχικό κείμενο, αρχίζει ¨Το κυνήγι των πεταλούδων¨ (ένα από τα πιο γνωστά τραγουδάκια του Μπρασένς). Αλλά δεν θέλουμε. Προτιμάμε να το προσαρμόσουμε με τρόπο που να ¨χωράει¨ στις νότες του τραγουδοποιού. Με (ομολογημένο) στόχο να μπορούμε να το ψιλο-τραγουδήσουμε στα ελληνικά (στο μπάνιο). Και επειδή Μπρασένς ίσον ρίμα, θα πρέπει να έχει και τις απαραίτητες ομοιοκαταληξίες.

Το βάζουμε λοιπόν στον τόρνο και αρχίζει η επεξεργασία.

Ιδού το αποτέλεσμα:

Κυνηγώντας Πεταλούδες

Σφύριζε γλυκά / καθώς ξεκινούσε,

κάποιος σαν και εμάς, / τον παλιό καιρό,

τάχα πεταλούδες / θα κυνηγούσε,

πόδι αλαφρύ, / μάτι πονηρό.

Μόλις που ‘χε φτάσει / στου χωριού την άκρη,

σαν την είδε να / γνέθει σιωπηλά,

ίδια σταχτοπούτα, / δούλευε τ’ αδράχτι.

Γεια, της λέει, / όμορφη κυρά.

*

Μαζί μου θες να ‘ρθεις; / πάω για πεταλούδες…

Έρχομαι κι εγώ, / εκείνη του απαντά.

Τις μπότες της φορά, / φτιάχνει τις  πλεξούδες,

να ‘τοι ξεκινούν / αγκαλιαστά.

*

Δεν ήξερε πως στις / σκιές παραμονεύει,

οπλισμένος ο / έρως στα κρυφά,

νεαρές καρδιές / πάντα σαϊτεύει

κι όποιον πεταλούδες / κυνηγά.

*

Σαν για τα βαθειά / βάζει εκείνος πλώρη,

λέει εκείνη ψι- / θυριστά  στο αυτί:

Στο στήθος μου δεν ειν’, / μήτε στο μεσοφόρι,

που οι πεταλούδες / έχουνε κρυφτεί.

*

Φίμωτρο- φιλί / τα χείλη του απιθώνουν

στο στόμα της που να / προσέχει τον καλεί

και όσο οι πεταλού / δες θα επιβιώνουν

τέτοια [ηχηρή] χαρά δε θα  / ματακουστεί!

*

Είναι πυρκαγιά, / και στη φλόγα πάνω,

θα ορκιστούνε μ’ ό- / λη τους την ψυχή,

χίλιες φορές ξανά / και ίσως παραπάνω,

για πεταλούδες / να πάνε μαζί.

*

Μα όσο θα αγαπιούνται / κι όσο τη μοίρα

δε θα έχουν λόγο / να κατηγορούν,

στις εξοχές θα ακούν / του έρωτα τη λύρα,

πεταλούδες δεν θα κυνηγούν…

πεταλούδες δεν θα κυνηγούν!

Σε ήχο από τον  Brassens

και από την Christine Labail

H προσαρμογή στα ελληνικά που σας έφτιαξα 

[εικόνες (και) από το

http://petitemimine.centerblog.net/rub-gifs-papillons-2.html]

La Chasse Aux Papillons:

Un bon petit diable à la fleur de l’âge
La jambe légère et l’oeil polisson
Et la bouche pleine de joyeux ramages
Allait à la chasse aux papillons

Comme il atteignait l’orée du village
Filant sa quenouille, il vit Cendrillon
Il lui dit : «Bonjour, que Dieu te ménage
J’t’emmène à la chasse aux papillons»

Cendrillon ravie de quitter sa cage
Met sa robe neuve et ses botillons
Et bras d’ssus bras d’ssous vers les frais bocages
Ils vont à la chasse aux papillons

Il ne savait pas que sous les ombrages
Se cachait l’amour et son aiguillon
Et qu’il transperçait les coeurs de leur âge
Les coeurs des chasseurs de papillons

Quand il se fit tendre, elle lui dit : «J’présage
Qu’c’est pas dans les plis de mon cotillon
Ni dans l’échancrure de mon corsage
Qu’on va à la chasse aux papillons»

Sur sa bouche en feu qui criait : «Sois sage !»
Il posa sa bouche en guise de bâillon
Et c’fut l’plus charmant des remue-ménage
Qu’on ait vu d’mémoir’ de papillon

Un volcan dans l’âme, ils r’vinrent au village
En se promettant d’aller des millions
Des milliards de fois, et mêm’ davantage
Ensemble à la chasse aux papillons

Mais tant qu’ils s’aim’ront, tant que les nuages
Porteurs de chagrins, les épargneront
Il f’ra bon voler dans les frais bocages
Ils f’ront pas la chasse aux papillons

Η χαρά, η ανησυχία,

που οι αιώνιες αγάπες βιώνουν,

σε μια μέρα, σε μικρογραφία,

στα λιμάνια,  συχνά ξεφυτρώνουν. 

Ειν’ γραφτό για τον ναυτικό

να ζει έρωτα βιαστικό,

με την μικρή του ερωμένη,

αγάπη συμπυκνωμένη. 

Χαρά, θλίψη, νάζι, οργή,

όλη τ’ έρωτα η παρτιτούρα,

στο λιμάνι, είναι εκεί,

σχεδιασμένη σε μινιατούρα.

Έχει γέλια, έχει ασπασμούς,

σε ροζ ρώγες, λευκούς λαιμούς,

καταπνίγοντας  τους καημούς,

σε πάθους ωκεανούς.

 Σε μια μέρα μαζί όλα αυτά

και ο χρόνος ας ξεχειλώνει,

τρεις φορές απανωτά,

μια σωστά, μια στραβά, μια σωστά…

Νωπή γύρω η μυρωδιά

από έρωτα κι από κατράμι, 

χαρά, πόνος μαζί στην καρδιά

κι όλα πηγαίνουν καλά.

Για κουβέντες δεν ειν’ καιρός,

μα οι σκέψεις τρυπώνουν παντού,

τ’ αύριο ξέχνα εάν δεν θες

να σκαρώσεις καταστροφές.

Το ’χει η μοίρα των ναυτικών,

πλησιάζουν, πλευρίζουνε, δένουν,

αλλά πρέπει να ’χουν στο νου,

η Εδέμ μπορεί να ’ναι αλλού. 

Σε μια μέρα, σε λίγο χρόνο,

στο λιμάνι να που ξεφυτρώνουν, 

χαρά, πόθος, πάθος, που μόνο

οι μεγάλες αγάπες βιώνουν.

Είμαστε έτσι, οι ναυτικοί,

είναι πάντα ο καιρός που μας φταίει,

στα λιμάνια, βιαστικοί,

κάτι μέσα μας πάντα να καίει.

La Marine είναι ένα ποίημα του Paul Fort, από το οποίο ο Μπρασένς μελοποίησε ορισμένες στροφές. Έφτιαξα την παραπάνω προσαρμογή στα ελληνικά στριμώχνοντας, ως συνήθως, τα νοήματα στις πιο ολιγοσύλλαβες (κατά το δυνατό) ελληνικές λέξεις, έτσι ώστε η μελωδία να εξακολουθήσει να λειτουργεί.

Εδώ ο τροβαδούρος και η κιθάρα του:

Εδώ από (ναυτική) χορωδία

…και εδώ η ανάγνωση της προσαρμογής που σας έφτιαξα

 La Marine (Poème de Paul Fort)

On les r’trouve en raccourci
Dans nos p’tits amours d’un jour
Toutes les joies, tous les soucis
Des amours qui durent toujours
C’est là l’sort de la marine
Et de toutes nos p’tites chéries
On accoste. Vite ! un bec
Pour nos baisers, l’corps avec
Et les joies et les bouderies
Les fâcheries, les bons retours
Il y a tout, en raccourci
Des grandes amours dans nos p’tits
On a ri, on s’est baisés
Sur les neunœils, les nénés
Dans les ch’veux à plein bécots
Pondus comme des œufs tout chauds

Tout c’qu’on fait dans un seul jour!
Et comme on allonge le temps!
Plus d’trois fois, dans un seul jour
Content, pas content, content
Y a dans la chambre une odeur
D’amour tendre et de goudron
Ça vous met la joie au cœur
La peine aussi, et c’est bon

On n’est pas là pour causer
Mais on pense, même dans l’amour
On pense que d’main il fera jour
Et qu’c’est une calamité
C’est là l’sort de la marine
Et de toutes nos p’tites chéries
On s’accoste. Mais on devine
Qu’ça n’sera pas le paradis

On aura beau s’dépêcher
Faire, bon Dieu ! la pige au temps
Et l’bourrer de tous nos péchés
Ça n’sera pas ça ; et pourtant
Toutes les joies, tous les soucis
Des amours qui durent toujours !
On les r’trouve en raccourci
Dans nos p’tits amours d’un jour…

[Στο χωριό μου, χωρίς αιτία,

έχω φήμη απαισία

είτε κινούμαι είτε  ηρεμώ

για ποιον με παίρνουν, δεν ξέρω ούτε ’γω]

Είπα να σας φτιάξω μια προσαρμογή στα ελληνικά της ¨Κακής Φήμης¨ του Μπρασένς και οι παραπάνω είναι οι πρώτες αυθόρμητες αράδες. Μετά το επεξεργάστηκα λίγο περισσότερο [πάντα με στόχο: Μπρασένς στα ελληνικά που να μπορείτε να τον τραγουδήσετε (στο μπάνιο)] και ιδού τι προέκυψε…

Η Κακή φήμη

Δεν το λέω για να παινευτώ,

μα με σχολιάζουν στο χωριό,

ό, τι κι αν κάνω, μα κι αν αδρανώ…

για ποιον με παίρνουν, αγνοώ!

Τι κι αν δεν αδίκησα ποτέ κανένα

τους αρέσει να τα βάζουνε με μένα.

Θα ’ναι που οι νοικοκυραίοι

ξέρουν η ¨ορθότητα¨ τι λέει.

Θα ’ναι  που οι νοικοκυραίοι

είναι μια στάλα Φαρισαίοι.

Κουτσομπολεύουν όλοι εκτός…

 τους δίχως γλώσσα,

προφανώς!

Καλύτερη μου μουσική

δεν είναι η Φιλαρμονική,

αντί για τα επετειακά

προτιμώ να ’μαι στα ζεστά.

Όμως δεν επείραξα ποτέ κανένα

τι κι αν το τρομπόνι δεν είναι για μένα.

Θα ’ναι που οι νοικοκυραίοι

ξέρουνε τι αγέρας πνέει.

Θα ’ναι  που οι νοικοκυραίοι

είναι μια στάλα Φαρισαίοι.

Εμένα δείχνουν όλοι εκτός…

 τους δίχως χέρια,

προφανώς!

Αν συναντήσω κανά φουκαρά

               με το δραγάτη από κοντά,                 

απλώνω πόδι και παρευθύς

να σου ο δραγάτης κατά γης.

Κι όμως δεν επείραξε ποτέ κανένα

λίγα μήλα αν προκύψανε κλεμμένα.

Θα ’ναι που οι νοικοκυραίοι

ξέρουνε πάντοτε ποιος φταίει.

Θα ’ναι που οι νοικοκυραίοι

είναι λιγάκι Φαρισαίοι.

Πάνω μου ορμάνε όλοι εκτός…

 όσους κουτσαίνουν,

προφανώς!

Για να μαντέψω τι θα συμβεί,

προφήτης δε θα χρειαστεί,

σαν θα βρούνε σκοινί γερό

θα μου το βάλουν στο λαιμό.

Κι όμως δεν τους πείραξα, αν και, ακόμη,

δεν βρήκα το δρόμο που οδηγεί στη Ρώμη.

Θα ’ναι που οι νοικοκυραίοι

ξέρουν πως η αλήθεια καίει.

Φταίει που οι νοικοκυραίοι

είναι μια στάλα Φαρισαίοι.

Θα ’ν’ στην κρεμάλα μου όλοι εκτός…

 όσους δεν βλέπουν,

προφανώς!

Η ¨Κακή Φήμη¨ σε ήχο:

Τραγουδά ο Μπρασένς  

Η απόδοση/προσαρμογή στα ελληνικά  

…και μερικές ακόμη εκτελέσεις  Από τους Les-Wriggles

Με κλαρινέτο και ακορντεόν  (Lemaire et Waegeman)
Στα ισπανικά από τον Paco Ibañez 
Στα πορτογαλικά
Από τις 2-moiselles

Στα (ηλεκτρο)παιχνιδιάρικα
…και από τους sinsemilia

LA MAUVAISE REPUTATION

Au village, sans prétention,
J’ai mauvaise réputation.
Qu’je m’démène ou qu’je reste coi
Je pass’ pour un je-ne-sais-quoi!
Je ne fait pourtant de tort à personne
En suivant mon chemin de petit bonhomme.
Mais les brav’s gens n’aiment pas que
L’on suive une autre route qu’eux,
Non les brav’s gens n’aiment pas que
L’on suive une autre route qu’eux,
Tout le monde médit de moi,
Sauf les muets, ça va de soi.

Le jour du Quatorze Juillet
Je reste dans mon lit douillet.
La musique qui marche au pas,
Cela ne me regarde pas.
Je ne fais pourtant de tort à personne,
En n’écoutant pas le clairon qui sonne.
Mais les brav’s gens n’aiment pas que
L’on suive une autre route qu’eux,
Non les brav’s gens n’aiment pas que
L’on suive une autre route qu’eux,
Tout le monde me montre du doigt
Sauf les manchots, ça va de soi.

Quand j’croise un voleur malchanceux,
Poursuivi par un cul-terreux;
J’lance la patte et pourquoi le taire,
Le cul-terreux s’retrouv’ par terre
Je ne fait pourtant de tort à personne,
En laissant courir les voleurs de pommes.
Mais les brav’s gens n’aiment pas que
L’on suive une autre route qu’eux,
Non les brav’s gens n’aiment pas que
L’on suive une autre route qu’eux,
Tout le monde se rue sur moi,
Sauf les culs-de-jatte, ça va de soi.

Pas besoin d’être Jérémie,
Pour d’viner l’sort qui m’est promis,
S’ils trouv’nt une corde à leur goût,
Ils me la passeront au cou,
Je ne fait pourtant de tort à personne,
En suivant les ch’mins qui n’mènent pas à Rome,
Mais les brav’s gens n’aiment pas que
L’on suive une autre route qu’eux,
Non les brav’s gens n’aiment pas que
L’on suive une autre route qu’eux,
Tout l’mond’ viendra me voir pendu,
Sauf les aveugles, bien entendu.

Σημείωση προαιρετική (θεωρητικολογούσα)

Κάθε πολιτισμός για να τα βγάλει πέρα με τις αντιφάσεις, τις ατέλειες, και τις εκκρεμότητες της πραγματικότητας (όση από δαύτη μας επιτρέπουν να παρατηρήσουμε οι αισθήσεις και η όποια νόηση/τεχνολογία έχουμε διαθέσιμη), για να τις αντέξει και να τις ξεπεράσει, ενεργοποιεί την φαντασιακή διάσταση της ανθρώπινης υπόστασης και εντέλλεται, εξουσιοδοτεί ή απλώς ανέχεται την παρέμβαση ομάδων επικοινωνητών, ικανών να χειριστούν το φαντασιακό με ποικίλους τρόπους, ανάλογα με την εποχή και τις συγκυρίες. Προϊστορικοί μάγοι, ιερείς, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, ως και οι μεταμοντέρνοι χειριστές του εικονικού, έκαναν και κάνουν (και) αυτή τη δουλειά. Φτιάχνουν και χειρίζονται λειτουργικούς μύθους που εμπεριέχουν (αναπόδεικτες αλλά έντονα παρακινητικές και αναπληρούσες) απαντήσεις για το νόημα της ζωής (και των πάντων).

Όμως, σ’ αυτήν τη συχνά απεγνωσμένη αναζήτηση νοήματος και ισορροπίας (την φτιαγμένη από αρχαϊκούς λειτουργικούς μύθους, νεωτερικές ουτοπίες και -πρόσφατα- προσπάθειες δημιουργίας ηλεκτρονικών εικονικών πραγματικοτήτων), οι πολιτισμοί δεν είχαν ποτέ πρόβλημα στο να ανεχθούν, να χρησιμοποιήσουν και συχνά να θεσμοποιήσουν ψυχοτρόπα βοηθήματα.

Ο καθείς και τα παράπλευρα όπλα του, ο καθένας και το ¨ενισχυτικό¨ το  πλησιέστερο στην καλλιέργεια, το κλίμα, την παράδοσή, την ιστορία και τους εκάστοτε πολιτιστικούς συσχετισμούς ισχύος:  παπαρούνα, κάνναβη, καπνός, κόκα, και άλλα.  Για εμάς, γύρω από την μεσόγειο λεκάνη: η Άμπελος.

Στις πολιτισμικές αντιπαραθέσεις δεν μετράει μόνο το ποια γλώσσα, ποια μόδα, ποια τεχνοτροπία θα επικρατήσει, αλλά και πιο ψυχοτρόπο (με τις νοοτροπίες, τις τέχνες, ενίοτε τους θεούς  και όλα τα λοιπά πολιτισμικά προϊόντα που το περιβάλλουν) θα υποσκελίσει το άλλο.

Υπάρχουν απόψεις που υποστηρίζουν ότι το ψυχοτρόπο βοήθημα που υποστηρίζεται από την γηγενή κουλτούρα, είναι εκ των πραγμάτων, λιγότερο ψυχοφθόρο από εκείνα που η επιρροή τους ενισχύεται από αλλότριες επεκτάσεις και επεμβάσεις.

Υποσημείωση 2, εξ ίσου προαιρετική (μνήμη).

Θυμάμαι μια ομάδα συμφοιτητών μου (πολιτικοποιημένη και με επαναστατικά όνειρα) να διοργανώνει στα σκαλοπάτια του καθεδρικού της πόλης όπου σπουδάζαμε, ολονύκτια οινοποσία (μετά ασμάτων και ύμνων) αφιερωμένη στη καταπολέμηση των ξενόφερτων εθιστικών.

Και τώρα ΤΟ ΚΡΑΣΙ του Brassens

από τον ίδιο:

από τους Brassens not dead 

...και από τον Julien Petitejean

Η προσπάθεια προσαρμογής στην Ελληνική, σε ήχο

…και σε λέξεις

[στις διακοπτόμενες λέξεις μπορείτε να προσθέσετε ένα χικ! (προαιρετικά πάντα)]

Προτού τραγουδή-

σω για της ζωής

τα κόλπα

τη γλώσσα μου φρό-

ντισα να δαγκώ-

σω πρώτα.

Γεννήθηκα από

γενιά που ήξερ’ απ’

αμπέλι

και στο μπιμπερό

μου μούστος και κο-

κ-κινέλι

Οι γονιοί μου με βρή-

καν δίπλα σε κλη-

ματσίδι

-κι όχι σαν μερικούς

σε μάπα και κου-

νουπίδι.

Στις φλέβες μου αν μπεις

και σταθείς να δεις

λιγάκι

για αίμα αντί

θα κυκλοφορεί

κρασάκι

Μα εφ΄ όσον μπορούν

και δίψες να ’ρθουν

μεγάλες

να κρατάς, είν’ σωστό,

κοντά κανα δυο

μπουκάλες.

Μπουκάλες σιμά,

μα μ’ όγκο ενός α-

μφορέα,

να παίρν’ η ζωή

και γεύση κι οσμή

ωραία

Γνωστό ειν’ παντού

το πάθημα του

Ταντάλου.

-Μήτ’ ίχνος νερού-

και θύμα εμπαιγμού

μεγάλου.

Χωρίς το νερό

μικρό το κακό

-ας πούμε!-

Μα δίχως κρασί

εμείς οι σωστοί

δεν ζούμε.

Ας ρίξει, παιδιά

μια μπόρα και για

τους πότες,

με κρασί καλό

ν’ αρμέξω κι εγώ

τις κότες.

Αλλά ας μη λέ-

τε εγκαίρως πως δε

το είπα

θα ’ρθούνε  καιροί

που ως κι οι ποταμοί

θα ’ν σκνίπα.

LE VIN 

Avant de chanter
Ma vie, de fair´ des
Harangues
Dans ma gueul´ de bois
J´ai tourné sept fois
Ma langue
J´suis issu de gens
Qui étaient pas du gen-
re sobre
On conte que j´eus
La tétée au jus
D´octobre…

Mes parents on dû
M´trouver au pied d´u-
ne souche
Et non dans un chou
Comm´ ces gens plus ou
Moins louches
En guise de sang
( O noblesse sans
Pareille! )
Il coule en mon cœur
La chaude liqueur
D´la treille…

Quand on est un sa-
ge, et qu´on a du sa-
voir-boire
On se garde à vue
En cas de soif, u-
ne poire
Une poire ou deux
Mais en forme de
Bonbonne
Au ventre replet
Rempli du bon lait
D´l´automne…

Jadis, aux Enfers
Cert´s, il a souffert
Tantale
Quand l´eau refusa
D´arroser ses a-
mygdales
Etre assoiffé d´eau
C´est triste, mais faut
Bien dire
Que, l´être de vin
C´est encore vingt
Fois pire…

Hélas! il ne pleut
Jamais du gros bleu
Qui tache
Qu´ell´s donnent du vin
J´irai traire enfin
Les vaches
Que vienne le temps
Du vin coulant dans
La Seine!
Les gens, par milliers
Courront y noyer
Leur peine…

Το καΐκι με τους παλιούς φίλους… (Les copains d’abord). 

…Ό, τι κι αν λένε στα λιμάνια

κάποιοι που σπέρνουνε ζιζάνια

δεν ήταν δα ¨ψαροκασέλα¨

για τα πήγαιν’ έλα…

Έπλεε σαν γέρο γλεντζές:

ίσια μπροστά, μα με στροφές,

και τ’ όνομά του ξακουστό:

¨Είμαστε όλοι εδώ¨.

Τι κι αν ο άνεμος φορτσάρει

μπορεί να γέρνει, δεν φουντάρει

κι ας βγει το μάτι όποιου γρουσούζη

βασκανίες σκούζει…

Κι ο καπετάνιος, τα ναυτάκια

δεν ήτανε καθαρματάκια

μα φιλαράκια από καιρό

κι ¨Όλοι τους εδώ¨!

Μόνος δεσμός τους η φιλία

με Σόδομα σχέση καμία

δεσμός αντρίκιος δυνατός

αδελφοποιητός,

δεν ήταν φίλοι ¨ευκαιρίας¨

ούτε άσωτοι πολυτελείας

ήταν αδέλφια, κολλητοί

και ¨άπαντες εκεί!¨

Δεν ήταν του γλυκού νερού

μήτε του κατηχητικού

κι αρμένιζαν με την καρδιά,

μ’ όρτσα τα πανιά…

Ο Λιας ο Νίκος, κι όλοι οι άλλοι

σήκωναν στης ζωής την πάλη

λάβαρο, σύνθημα, ρητό:

¨Όλοι μας εδώ¨.

Κι αν έρχονταν αναποδιές

μπουρίνια, φουσκοθαλασσιές,

                          με την φιλία για πυξίδα                         

σώζαν την ελπίδα

κι αν τους εζώναν οι ακεφιές

δεν ψάχναν ψυχαναλυτές,

στέλναν στους φίλους ες-ο-ες,

κι ήταν επαρκές.  

Στις θερινές μας εξορμήσεις

ήταν – δεν ήταν, καιροί κρίσης

 αν έλειπε κάποιος κοπρίτης

θα ‘ταν μακαρίτης…

Μα θα ήτανε άκων, εκών,

πάντα στη σκέψη μας παρών

και -πείσμα σου ζωή μπαμπέσα-,

στη καρδιά μας μέσα

Μπήκα και σ’ άλλα τρεχαντήρια

μα μόνο τούτο στα ταξίδια

ποτέ δεν έχανε τη ρότα

κι  άμα θέλεις ρώτα…

Έπλεε σαν γέρο γλεντζές:

ίσια μπροστά, μα με στροφές,

και τ’ όνομά του ξακουστό:

¨Είμαστε όλοι εδώ!¨

 Les Copains D’abord

Non, ce n’était pas le radeau
De la Méduse, ce bateau
Qu’on se le dise au fond des ports
Dise au fond des ports
Il naviguait en père’ peinard
Sur la grand-mare des canards
Et s’app’lait les Copains d’abord
Les Copains d’abord

Ses fluctuat nec mergitur
C’était pas d’la litterature
N’en déplaise aux jeteurs de sort
Aux jeteurs de sort
Son capitaine et ses mat’lots
N’étaient pas des enfants d’salauds
Mais des amis franco de port
Des copains d’abord

C’étaient pas des amis de luxe
Des petits Castor et Pollux
Des gens de Sodome et Gomorrhe
Sodome et Gomorrhe
C’étaient pas des amis choisis
Par Montaigne et La Boetie
Sur le ventre ils se tapaient fort
Les copains d’abord

C’étaient pas des anges non plus
L’Évangile, ils l’avaient pas lu
Mais ils s’aimaient tout’s voil’s dehors
Tout’s voil’s dehors
Jean, Pierre, Paul et compagnie
C’était leur seule litanie
Leur Credo, leur Confiteor
Aux copains d’abord

Au moindre coup de Trafalgar
C’est l’amitié qui prenait l’quart
C’est elle qui leur montrait le nord
Leur montrait le nord
Et quand ils étaient en détresse
Qu’leurs bras lancaient des S.O.S.
On aurait dit les sémaphores
Les copains d’abord

Au rendez-vous des bons copains
Y avait pas souvent de lapins
Quand l’un d’entre eux manquait a bord
C’est qu’il était mort
Oui, mais jamais, au grand jamais
Son trou dans l’eau n’se refermait
Cent ans après, coquin de sort
Il manquait encore

Des bateaux j’en ai pris beaucoup
Mais le seul qu’ait tenu le coup
Qui n’ai jamais viré de bord
Mais viré de bord
Naviguait en père peinard
Sur la grand-mare des canards
Et s’app’lait les Copains d’abord
Les Copains d’abord

Η ¨ομπρέλα¨ είναι η αφορμή, αλλά έχει και λίγο ¨σιγανοψιχάλισμα¨ και μια ιδέα ¨ανοιξιάτικη βροχούλα¨… 

Η ¨Ομπρέλα¨ από τον δημιουργό

…και στα ρώσικα (για τη Σίλια)

από το quartet-plein-jazz

από το trio-dolce-vita

 Σημείωση: Στην πρόσφατη εκδήλωση για τη γαλλική ποίηση στο Βαφοπούλειο, ανακάλυψα ότι οι ντόπιοι φίλοι του Ζορζ Μπρασένς είναι περισσότεροι από όσους νόμιζα (υποθέτω ότι το πρόσεξαν κι εκείνοι). Αφιερώνω το σημερινό τραγουδάκι στους δυο, με τους οποίους πιάσαμε κουβέντα στο τέλος.

Η ομπρέλα

Ρίχνει βροχή στη λεωφόρο,

χωρίς ομπρέλα η μικρή,

μα στη δική μου που έχει χώρο

χωράνε όλοι οι καλοί.

Στρίβω με μιας,  κοντά της τρέχω:

¨Έχω για σας θέση στεγνή¨

Χαμογελά, το ¨ναι¨ της έχω,

να ’μαστε οι δυο αγκαλιαστοί…

Μια ομπρέλα για σένα,

μια ματιά σου για μένα,

θα ’ναι  του Έρωτα, πες, προσταγή…

Μια ματιά σου για μένα,

μια ομπρέλα για σένα…

Ναι! κερδίζω στην ανταλλαγή!

*

Σε εκείνη πλάι, κι έπαιζε η μπόρα

μ’ ήχους κρουστούς, τζαζ μουσική

κι όλη η πλάση έμοιαζε τώρα

για μας τους δυο να ‘χει φτιαχτεί…

Στον έβδομο ουρανό βρισκόμουν

και ευλογούσα το νερό

και δίχως να το πω ευχόμουν

ατέλειωτο κατακλυσμό

*

Μια άκρη του Παραδείσου

για μια ομπρέλα μαζί σου

των αγγέλων σκορπάς τη σαγήνη…

Μια ομπρέλα μαζί σου

για μια γωνιά Παραδείσου

Μόνο κέρδος για μένα θα μείνει!

*

Μα τι κι αν βρέχει, πάντα οι δρόμοι

φτάνουν σε κάποια γειτονιά…

Να κι η δική της και ¨Συγνώμη¨

λέει, ¨εγώ στρίβω εδώ να!¨

Προτού καλά το καταλάβω

να τη που φεύγει λικνιστή

στη λήθη πια τα όνειρα θάβω

…και την ομπρέλα μου μαζί!

*

Μια ομπρέλα για σένα,

μια ματιά σου για μένα,

θα ’ναι του Έρωτα, πες, προσταγή…

Μια ματιά σου για μένα,

μια ομπρέλα για σένα…

Ναι! κερδίζω στην ανταλλαγή!

Le  parapluie

Il pleuvait fort sur la grand-route,
Elle cheminait sans parapluie,
J’en avait un, volé sans doute
Le matin même à un ami.
Courant alors à sa rescousse,

Je lui propose un peu d’abri
En séchant l’eau de sa frimousse,
D’un air très doux elle m’a dit oui.
REFRAIN
Un petit coin de parapluie,
Contre un coin de Paradis.
Elle avait quelque chose d’un ange,
Un petit coin de Paradis,
Contre un coin de parapluie.
Je ne perdait pas au change,
Pardi!
Chemin faisant que se fut tendre
D’ouïr à deux le chant joli
Que l’eau du ciel faisait entendre
Sur le toit de mon parapluie.
J’aurais voulu comme au déluge,
voir sans arrêt tomber la pluie,
Pour la garder sous mon refuge,
Quarante jours, Quarante nuits.
REFRAIN
Mais bêtement, même en orage,
Les routes vont vers des pays.
Bientôt le sien fit un barrage
A l’horizon de ma folie.
Il a fallut qu’elle me quitte,
Après m’avoir dit grand merci.
Et je l’ai vue toute petite
Partir gaiement vers mon oubli.
REFRAIN

 Στράτος Παγιουμτζής

 Σιγανοψιχάλισμα

Στίχοι: Χαράλαμπος Βασιλειάδης, Τσάντας

Μουσική: Πάνος Γαβαλάς, Πίτουρας

Σιγανοψιχάλισμα

δάκρυ δάκρυ πέφτουνε της βροχής οι στάλες
Πού να είσαι χάθηκες, να με σκάσεις βάλθηκες
έχω λίγες συμφορές, θα μου φέρεις κι άλλες
με χτυπούν στο πρόσωπο σιγανοψιχάλες

Η βροχή δυνάμωσε,
για ποιο λόγο άργησες δεν καταλαβαίνω
μήπως ξελογιάστηκες μ’ άλλη αγάπη πιάστηκες
έχω σου τ’ ομολογώ το μυαλό χαμένο
άρχισα ν’ ανησυχώ και σε περιμένω

Ειν’ η ώρα εννιάμισι,
αν και πέφτει η βροχή, περιμένω ακόμα
πού να λησμονήθηκες και δε με λυπήθηκες
η αγωνία μου ‘φερε την ψυχή στο στόμα
ειν’ η ώρα εννιάμισι μα περιμένω ακόμα

Ανοιξιάτικη βροχούλα

Στίχοι: Βαγγέλης Γερμανός
Μουσική: Βαγγέλης Γερμανός

Με τις τσέπες αδειανές κι ένα φόβο στην καρδιά
απ’ του κόσμου τις φωνές μες στη γιορτινή βραδιά
σε περίμενα κι απόψε σαν το μάννα τ’ ουρανού
μα ξημέρωσα μονάχος με το φως του αυγερινού.

Ανοιξιάτικη βροχούλα η αγάπη μου η παλιά
στην αγάπη την καινούργια δώρα στέλνει και φιλιά
με το ίδιο το τραγούδι που γυρίζει σιγανά
και ξυπόλητη χορεύει στα σοκάκια τα στενά.

Ανοιξιάτικη βροχούλα μου ψιθύρισε στ’ αυτί
για έναν κόσμο καμωμένο με σοφία κι αρετή
τ’ ουρανού το περιβόλι μοναχά για μας τους δυο
περιμένει φυλαγμένο στου μυαλού σου το βυθό.

Μα οι κουβέντες του κοσμάκη, οι ελπίδες του κοινού
με ποτίσανε φαρμάκι, μου θολώσανε το νου
πλάσμα του Θεού χαμένο, στο πλευρό σου περπατώ
στέκομαι στο περιβόλι και σε γλυκοχαιρετώ.

Ανοιξιάτικη βροχούλα, ανοιξιάτικη βροχή
διάλεξε μαζί μου αν θα ‘ρθεις, ή αν θα μείνεις μοναχή
φαγητό, κρασί, κρεβάτι και τα ρούχα μας κοινά
μα γι’ αυτούς που μένουν μόνοι, δεν υπάρχει γιατρειά.

Πέφτουν της βροχής οι στάλες

Στίχοι: Βασίλης Τσιτσάνης

Μουσική: Βασίλης Τσιτσάνης

Πέφτουν της βροχής οι στάλες

και εγώ κάθομαι στις σκάλες
Θα ‘θελα να μπω, σαν πρώτα
μα κρατάς κλειστή την πόρτα

Τι την θέλεις και την κλείνεις;
να ‘μπω μέσα δε μ’ αφήνεις
είναι συννεφιά και μπόρα
και τι θ’ απογίνω τώρα

Απορώ τι σου χω φταίξει
άνοιξε, άνοιξε θα βρέξει
πέφτουν της βροχής οι στάλες
και ‘γω κάθομαι στις σκάλες

Η ομπρέλα

Ρίχνει βροχή στη λεωφόρο,

χωρίς ομπρέλα η μικρή,

μα στη δική μου που έχει χώρο

χωράνε όλοι οι καλοί.

Στρίβω με μιας,  κοντά της τρέχω:

¨Έχω για σας θέση στεγνή¨

Χαμογελά, το ¨ναι¨ της έχω,

να ’μαστε οι δυο αγκαλιαστοί…

Μια ομπρέλα για σένα,

μια ματιά σου για μένα,

θα ’ναι  του Έρωτα, πες, προσταγή…

Μια ματιά σου για μένα,

μια ομπρέλα για σένα…

Ναι! κερδίζω στην ανταλλαγή!

*

Σε εκείνη πλάι, κι έπαιζε η μπόρα

μ’ ήχους κρουστούς, τζαζ μουσική

κι όλη η πλάση έμοιαζε τώρα

για μας τους δυο να ‘χει φτιαχτεί…

Στον έβδομο ουρανό βρισκόμουν

και ευλογούσα το νερό

και δίχως να το πω ευχόμουν

ατέλειωτο κατακλυσμό

*

Μια άκρη του Παραδείσου

για μια ομπρέλα μαζί σου

των αγγέλων σκορπάς τη σαγήνη…

Μια ομπρέλα μαζί σου

για μια γωνιά Παραδείσου

Μόνο κέρδος για μένα θα μείνει!

*

Μα τι κι αν βρέχει, πάντα οι δρόμοι

φτάνουν σε κάποια γειτονιά…

Να κι η δική της και ¨Συγνώμη¨

λέει, ¨εγώ στρίβω εδώ να!¨

Προτού καλά το καταλάβω

να τη που φεύγει λικνιστή

στη λήθη πια τα όνειρα θάβω

…και την ομπρέλα μου μαζί!

*

Μια ομπρέλα για σένα,

μια ματιά σου για μένα,

θα ’ναι του Έρωτα, πες, προσταγή…

Μια ματιά σου για μένα,

μια ομπρέλα για σένα…

Ναι! κερδίζω στην ανταλλαγή!

*

(από τον Μπρασένς)

(Η προσαρμογή στα ελληνικά)

Le  parapluie

Il pleuvait fort sur la grand-route,
Elle cheminait sans parapluie,
J’en avait un, volé sans doute
Le matin même à un ami.
Courant alors à sa rescousse,

Je lui propose un peu d’abri
En séchant l’eau de sa frimousse,
D’un air très doux elle m’a dit oui.
REFRAIN
Un petit coin de parapluie,
Contre un coin de Paradis.
Elle avait quelque chose d’un ange,
Un petit coin de Paradis,
Contre un coin de parapluie.
Je ne perdait pas au change,
Pardi!
Chemin faisant que se fut tendre
D’ouïr à deux le chant joli
Que l’eau du ciel faisait entendre
Sur le toit de mon parapluie.
J’aurais voulu comme au déluge,
voir sans arrêt tomber la pluie,
Pour la garder sous mon refuge,
Quarante jours, Quarante nuits.
REFRAIN
Mais bêtement, même en orage,
Les routes vont vers des pays.
Bientôt le sien fit un barrage
A l’horizon de ma folie.
Il a fallut qu’elle me quitte,
Après m’avoir dit grand merci.
Et je l’ai vue toute petite
Partir gaiement vers mon oubli.
REFRAIN

Ρεβερέντζες δεν έκανα ποτέ

Μπρος σε κανένα

Μα τώρα σέρνομαι και ακολουθώ

Μονάχα εσένα

Σκύλος ήμουν άγριος, αλλά πια για σε

Είμαι σκυλάκι

Δόντι είχα λύκου, αλλά πια μωρού

Έχω δοντάκι

Τόσος δα μικρός μπροστά  σε ένα κουκλί